Aile Birliği ve Engellilik Durumu Mazeretleri İle Atama Talebinin Reddi 2022 ile ilgili incelemeye aldığımız aşağıdaki emsal kararda; İdari Yargı ve İdare Hukuku kapsamında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi kamu personeli olan devlet memurlarının Aile Birliği ve Engellilik Durumu Mazeretleri İle Atama Talebinin Reddi 2022 ile ilgili süreçte, idare mahkemesince verilen iptal kararı değerlendirilmektedir.
Devlet memurlarının farklı bir bölgeye veya farklı bir ile atanma talepleri ve yer değiştirme taleplerinden olan Aile Birliği ve Engellilik Durumu Mazeretleri İle Atama Talebinin Reddi 2022 kamu personel hukuku ve memur hukuku kapsamında önem arz etmektedir. Çünkü devlet memuru tarafından idareye yapılan başvuru çoğu kez ret edilmekte ve talepte bulunan kamu personelinin mağduriyeti giderilmemektedir. aşağıda incelemeye alınan emsal kararda Şanlıurfa İdare Mahkemesi Başkanlığı tarafından Aile Birliği ve Engellilik Durumu Mazeretleri İle Atama Talebinin Reddi kararının kaldırılmasına ilişkin kamu personeli ve devlet memurları lehine karar vermiştir.
Memurun Aile Birliği ve Engellilik Durumu Mazeretleri İle Atanma İstemesi
İçerik Tablosu
DAVACI : O……. Ö………..
VEKİLİ : Av. AHMET YILDIZ
Şair Nabi Mahallesi Recep Tayyip Erdoğan Bulvarı Köşkeroğlu Apt. Kat:1 No:10/1 Haliliye/Şanlıurfa
DAVALI : TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ/ANKARA
VEKİLİ : HUKUK MÜŞAVİRİ G….. T……….
MÜDAHİL(DAVALI) : M……….. B……… / K……….. Tapu Müdürlüğü- M……../K……….
DAVANIN ÖZETİ : E………. Tapu Müdürlüğü’nde Tapu Müdürü olarak görev yapan davacının, aile birliği ve engellilik durumu mazeretleriyle K………. İli, K………… Tapu Müdürlüğü’ne atanma talebinin reddine (ataması yapılanlar listesinde adına yer verilmeyerek) ilişkin işlem ve 06.08.2020 tarih ve 2020/4 sayılı Yer Değiştirme Kurul Kararı ile K……… İli, K………. Tapu Müdürlüğü’ne M………… B………..’in atanmasına ilişkin işlemlerin; iki yıldır E………… Tapu Müdürlüğü’nde görev yaptığı, eşinin K……… N…….. E………… Üniversitesi M…………. Tıp Fakültesi’nde hemşire olarak görev yaptığı ve üniversite hastanesinde çalışması nedeniyle naklen atanma imkanının bulunmadığı, davacının %45 sürekli engelli sağlık raporunun bulunduğu, kendisinden daha kıdemsiz, yıllık işlem sayısı daha az olan M……….. B…………’in isteğe bağlı naklen atamasının yapıldığı, hukuka aykırı olduğu iddiaları ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Davacının son görev yerindeki hizmet süresinin 2 yıl olduğu, kadro imkanları ile hizmet gerekleri ve kamu yararı ilkeleri doğrultusunda dava konusu işlemin tesis edildiği, 2020/2 sayılı Yer Değiştirme Kurulu ilke kararlarında, tapu müdürü kadrosunda görev yapan personelden, aynı hizmet alanında ve mevcut unvanında 6 yılını tamamlayanların hizmet alanlarının değiştirilebileceği kuralına yer verildiği, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
MÜDAHİL BEYANI : Davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Şanlıurfa 1. İdare Mahkemesi’nce dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü:
Dava; E……… Tapu Müdürlüğü’nde Tapu Müdürü olarak görev yapan davacının, aile birliği ve engellilik durumu mazeretleriyle K……. İli, K……….. Tapu Müdürlüğü’ne atanma talebinin reddine (ataması yapılanlar listesinde adına yer verilmeyerek) ilişkin işlem ve 06.08.2020 tarih ve 2020/4 sayılı Yer Değiştirme Kurul Kararı ile K……… İli, K…………. Tapu Müdürlüğü’ne M………… B……..’in atanmasına ilişkin işlemlerin iptali istemiyle açılmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 41. maddesinde; Ailenin, Türk toplumunun temeli olduğu ve eşler arasında eşitliğe dayandığı, devletin, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alacağı hüküm altına alınmıştır.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Yer Değiştirme Suretiyle Atanma Düzenlemesi
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Yer değiştirme suretiyle atanma” başlıklı 72. maddesinde, kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmaların, hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiye’nin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil ve dengeli bir sistem içinde yapılacağı; aynı maddenin son fıkrasında da, yer değiştirme ile ilgili atama esaslarının Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirleneceği kurala bağlanmıştır.
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin “Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği” başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasında; “Aile birliği mazeretine dayanarak yer değişikliği memurun;
a) Kamu personeli olan eşinin, kurum içi yer değiştirme suretiyle atanma imkânının olmaması veya mevzuatı uyarınca eşin zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması durumunda bu kapsamdaki eşin bulunduğu yere,
b) Eşlerin her ikisinin de aynı kurumda çalışıyor olması halinde, kurumun daha fazla hizmet ihtiyacı duyduğu yere,
c) Eşlerin farklı kurumda çalışıyor olması halinde kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanmak suretiyle her iki kurumun da öncelikli hizmet ihtiyacının bulunduğu yere,
d) Kamu personeli olmayan eşinin, talep edilen yerde başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl içinde 360 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması halinde bu durumda olan eşin bulunduğu yere,
e) Milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya noter olan eşlerinin bulunduğu yere,
atanması suretiyle yapılabilir.” hükmü yer almaktadır.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Personeli Atama ve Yer Değiştirme Esaslarına İlişkin Yönetmelikteki Düzenlemeler
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Personeli Atama ve Yer Değiştirme Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 1. maddesinde; “Bu Yönetmeliğin amacı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü merkez ve taşra birimlerinde görevli 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personelin atama ve yer değiştirme işlemlerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.” hükmü, 3. maddesinde; “Bu Yönetmelik, (…) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72 nci maddesi, 19/4/1983 tarihli ve 83/6525 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan;
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 28 inci maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.” hükmü, 7. maddesinin 3. fıkrasında; “Genel Müdürlük, başvuran personelin; atanma istek formu, değerlendirme formu, tercih sırası, hizmet puanı ve hizmet süresini dikkate alarak sırasıyla zorunlu yer değiştirmeye tabi olan mazerete ve engellilik durumuna bağlı yer değişikliği talebinde bulunan, isteğe bağlı atama talebinde bulunan personele öncelik vermek suretiyle atama işlemlerini tamamlar. Birinci tercihlerine yerleştirilemeyenler varsa, sırasıyla diğer tercihleri dikkate alınarak aynı şekilde değerlendirmeye tabi tutulurlar.” hükmü, 12. maddesinde; ”
(1) Sağlık, aile birliği ve can güvenliği mazeretlerine bağlı yer değişikliği talepleri Genel Yönetmelik hükümlerine göre değerlendirilir.
(2) Genel atama döneminde Genel Yönetmelik hükümlerine uygun olarak mazeretini belgelendiren personelden durumu uygun olanların atamaları, isteğe bağlı atama talebinde bulunan personelden daha öncelikli olarak yapılır
(3) Birinci fıkrada belirtilen mazeretleri nedeniyle başka bir hizmet birimine atanan veya zorunlu yer değişikliğine tabi tutulmayarak yerinde bırakılan memurlar, mazeretinin devam ettiğini gösteren belgeleri her yılın ocak ayında görev yaptığı birim aracılığı ile Personel Dairesi Başkanlığına gönderir.(…)” hükmü, 17. maddesinde;
“(1) Yer Değiştirme Kurulu; atama dönemlerinde uygulanacak usul ve esasları belirlemek, yetki devredilen durumlar hariç olmak üzere, yer değiştirmeye tabi personelin atama işlemlerini incelemek ve değerlendirmek üzere, Genel Müdürün görevlendireceği Genel Müdür Yardımcısının başkanlığında, Personel Dairesi Başkanı ve üç üyeden oluşur
(2) Kurul, Başkanın çağrısı üzerine bütün üyelerinin katılımıyla toplanır. Duruma göre birden fazla toplantı yapılabilir. Kararlar oy çokluğu ile alınır. Çekimser oy kullanılamaz. Kurul toplantıları ve alınan gerekçeli kararlar bir tutanak ile tespit edilir. Karara muhalif kalan üye gerekçesini tutanakta belirtmek zorundadır.
(3) Kurulun raportörlüğü Personel Dairesi Başkanlığı tarafından yerine getirilir.
(4) Kurul, Atanma İstek Formu, Değerlendirme Formu, tercih sırası, hizmet puanı, hizmet süresi ile boş veya boşalacak kadro durumlarını birlikte değerlendirerek, liyakat, hizmet gerekleri ve kamu yararı ilkelerini gözeterek karar verir.
(5) Gerek görülen hallerde Yer Değiştirme Kurulu atama dönemi dışında da toplanabilir.” hükmü yer almaktadır.
Mahkemenin Aile Birliği ve Engellilik Durumu Mazeretleri İle Atama Talebine İlişkin Kararı
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının, E………. Tapu Müdürlüğü’nde Tapu Müdürü olarak görev yaptığı, davacının eşinin ise N………. E……….. Ü……….. M……… T… F……….. Hastanesi’nde hemşire olarak görev yaptığı, davacının %45 sürekli engelli sağlık raporunun bulunduğu, davacı tarafından 2020 yıl genel atama döneminde aile birliği ve engellilik durumu mazeretleriyle K….. İli, K…………. Tapu Müdürlüğü‘ne atanma talebiyle başvuruda bulunulduğu, ataması yapılanlar listesinde davacının adına yer verilmeyerek başvurunun reddedildiği, davacının atanma talebinin reddine ilişkin işlem ve …………. tarih ve ………….. sayılı Yer Değiştirme Kurul Kararı ile K…….. İli, K………… Tapu Müdürlüğü’ne M……….. B……………’in atanmasına ilişkin işlemlerin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü personellerinin, atanma taleplerinin ; atanma istek formu, değerlendirme formu, tercih sırası, hizmet puanı ve hizmet süresi dikkate alınarak sırasıyla zorunlu yer değiştirmeye tabi olan, mazerete ve engellilik durumuna bağlı yer değişikliği talebinde bulunan, isteğe bağlı atama talebinde bulunan personele öncelik vermek suretiyle atama işlemlerinin tamamlanacağı, genel atama döneminde mazeretini belgelendiren personelden durumu uygun olanların atamalarının, isteğe bağlı atama talebinde bulunan personelden daha öncelikli olarak yapılacağı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacının eşinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca N…… E……… Üniversitesi M….. T… Fakültesi Hastanesi’nde hemşire olarak görev yaptığı, kurum içi yer değiştirme suretiyle atanma imkânının olmadığı görülmektedir.
Diğer yandan, davacının atanma talebinde bulunduğu K…….. İli, K………… Tapu Müdürlüğü’ne ataması yapılan M……… B……….’in, genel atama döneminde isteğe bağlı olarak tek tercih (K………… Tapu Müdürlüğü-Tapu Müdürü) yapmak suretiyle herhangi bir mazerete dayalı olmaksızın atanma talebinde bulunduğu ve Yer Değiştirme Kurul Kararı ile de atamasının yapıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; ailenin korunmasına yönelik olarak devlete verilen görevin öngörüldüğü şekliyle yerine getirilebilmesinin temel koşullarından birisinin de aile birliğinin sağlanması olduğu, aksi bir uygulamanın ailenin huzurunu temelden sarsarak maddi ve manevi anlamda toplum açısından giderilmesi çok zor zararları beraberinde getireceği, böylesi bir durumun ise, günümüzün evrensel anlamda kabul görmüş sosyal hukuk devleti anlayışıyla bağdaşmayacağı açık olup davacının eşinin görev yaptığı üniversite hastanesinin K…….. İli’nde bulunduğu, eşinin başka bir İl’e kurum içi yer değiştirme suretiyle atanma imkânının olmadığı, 2020 yılı atama döneminde K……… İli, K………….. Tapu Müdürlüğü’nde Tapu Müdürü kadrosunun münhal olduğu, bu haliyle; davacının aile birliği mazeretinin kabulü gerektiğinden, ilgili mevzuat hükümleri uyarınca mazereti bulunan davacıya öncelik verilmek suretiyle atama işleminin yapılması gerekirken atanma talebinde bulunulan kadroya isteğe bağlı atama talebinde bulunan personelin atamasının yapıldığı anlaşıldığından dava konusu işlemlerde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
AGÂH Hukuk Danışmanlık & Avukatlık
Naklen Atamalarda Eş Durumu ve İdarece Aile Birliğinin Korunması Yükümlülüğü
