Cezanın Ertelenmesi Nedir? Suçluya cezayı yerine getirme zamanının belirli bir süre sonra uygulanmasını ifade eder. Bu, suçluya cezanın yerine getirilmesi sürecinde düzeltme ve değişme şansı verir. Bu karar, suçluya cezanın yerine getirilmesi sürecinde uygun bir davranış sergilemesi veya suçluya yönelik diğer faktörlerin değerlendirilmesine dayanabilir.
Hapis Cezasının Ertelenmesi
İçerik Tablosu
Madde 51-
(1) İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada on sekiz yaşını doldurmamış veya altmış beş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır. Ancak, erteleme kararının verilebilmesi için kişinin;
- Daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması,
- Suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması, gerekir.
(2) Cezanın ertelenmesi, mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi koşuluna bağlı tutulabilir. Bu durumda, koşul gerçekleşinceye kadar cezanın infaz kurumunda çektirilmesine devam edilir. Koşulun yerine getirilmesi halinde, infaz hâkimi kararıyla hükümlü infaz kurumundan derhal salıverilir.
(3) Cezası ertelenen hükümlü hakkında, bir yıldan az, üç yıldan fazla olmamak üzere, bir denetim süresi belirlenir. Bu sürenin alt sınırı, mahkûm olunan ceza süresinden az olamaz.
(4) Denetim süresi içinde;
- Bir meslek veya sanat sahibi olmayan hükümlünün, bu amaçla bir eğitim programına devam etmesine,
- Bir meslek veya sanat sahibi hükümlünün, bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalıştırılmasına,
- On sekiz yaşından küçük olan hükümlülerin, bir meslek veya sanat edinmelerini sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmesine, mahkemece karar verilebilir.
(5) Mahkeme, denetim süresi içinde hükümlüye rehberlik edecek bir uzman kişiyi görevlendirebilir. Bu kişi, kötü alışkanlıklardan kurtulmasını ve sorumluluk bilinciyle iyi bir hayat sürmesini temin hususunda hükümlüye öğütte bulunur; eğitim gördüğü kurum yetkilileri veya nezdinde çalıştığı kişilerle görüşerek, istişarelerde bulunur; hükümlünün davranışları, sosyal uyumu ve sorumluluk bilincindeki gelişme hakkında üçer aylık sürelerle rapor düzenleyerek infaz hâkimine verir.
(6) Mahkeme, hükümlünün kişiliğini ve sosyal durumunu göz önünde bulundurarak, denetim süresinin herhangi bir yükümlülük belirlemeden veya uzman kişi görevlendirmeden geçirilmesine de karar verebilir.
(7) Hükümlünün denetim süresi içinde kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere, infaz hâkiminin uyarısına rağmen, uymamakta ısrar etmesi halinde; ertelenen cezanın kısmen veya tamamen infaz kurumunda çektirilmesine infaz hâkimliğince karar verilir.
(8) Denetim süresi yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirildiği takdirde, ceza infaz edilmiş sayılır.
Hapis Cezasının Ertelenmesi Şartları
TCK 51, Türk Ceza Kanununun 51. maddesi, hapis cezasının ertelenmesi şartlarını belirler. Bu madde şunları öngörür:
- Hapis cezası, cezaevinde bulunan bir kişinin, doğum yapması, yapacak olması veya hastalığı nedeniyle erteleyebilir.
- Hapis cezası, hamile bir kadının doğum yapması süresince erteleyebilir veya doğumdan sonraki bir dönemde tekrar başlatılabilir.
- Hapis cezası, hastalığı nedeniyle erteleyebilir veya hastalığın iyileşmesiyle birlikte tekrar başlatılabilir.
- Hapis cezasının ertelemesi, hakimin kararıyla yapılabilir ve bu karar, cezaevindeki kişinin durumunu ve cezanın niteliğini göz önünde bulundurur.
Bu şartlar dahilinde hapis cezası erteleyebilir veya başlatılabilir.
1. Kasten İşlenmiş Bir Suçtan Mahkum Olmamak
Kasten işlenmiş bir suçtan mahkum olmamak, ceza hukukunda bir kişinin suçsuz olduğunu kanıtlaması gerektiği anlamına gelir. Bunu yapmak için şu unsurların bulunması gerekir:
- Suçlu sıfatı: Kişinin suçu kasten işlediği kanıtlanmalıdır.
- Suçun varlığı: Suçun işlenmiş olduğu ve kişinin suçlu olduğu kanıtlanmalıdır.
- Kişinin suçu işlediğine dair delil: Kişinin suçu işlediğine dair yeterli ve kesin delil bulunmalıdır.
Eğer bu unsurlar bir kişi için bulunmazsa, o kişi suçsuz olarak kabul edilir ve mahkum olmaz. Mahkemeler, bu unsurları göz önünde bulundurarak, kişinin suçlu olup olmadığına karar verir.
2. Cezanın Miktarı Yönünden Ceza Erteleme Şartı
Cezanın miktarı yönünden ceza erteleme şartı, hakimin bir kişinin cezasının belirli bir miktarda erteleyebilmesi için belirlediği şartları ifade eder. Bu şartlar genelde şunları içerebilir:
- Kişinin maddi durumu: Eğer kişinin maddi durumu kötüyse ve cezayı ödemekte güçlük çekiyorsa, hakim cezanın miktarını azaltabilir.
- Cezanın amacı: Eğer cezanın amacının tecellisi için gereken miktarda ceza verilmişse, hakim cezanın miktarını azaltabilir.
- Kişinin aile durumu: Eğer kişinin aile durumu gereği cezayı ödemekte güçlük çekiyorsa, hakim cezanın miktarını azaltabilir.
- Cezaevinde geçirilen süre: Eğer kişi cezaevinde belirli bir süre geçirmişse, hakim cezanın miktarını azaltabilir.
Bu şartlar dahilinde hakim, kişinin cezanın miktarını belirli bir miktarda erteleyebilir. Ancak, cezanın tamamının ertelemesi mümkün değildir ve her durumda hakimin kararına bağlıdır.
3. Hapis Cezasının Ertelenmesi İçin Zararın Giderilmesi Şartı
Hapis cezasının ertelenmesi için zararın giderilmesi şartı, hakimin bir kişinin cezasının ertelemesi için gerekli koşullardan birisidir. Bu şart, kişinin suçunun sonucunda oluşan zararın giderilmesi gerektiğini ifade eder. Hakim, suçun zararını gidermeden önce cezanın tamamının ya da bir kısmının ödenmesini talep edebilir.
Bu şart, suçun zararının ekonomik olarak giderilmesi için kullanılabilir veya suçun yapıldığı kişi ya da kuruma verilen maddi veya manevi zararın giderilmesi için uygulanabilir. Zararın giderilmesi şartı, hakimin kararına göre farklı miktarlarda belirlenebilir ve hapis cezasının tamamının ya da bir kısmının ertelemesine yol açabilir.
4. Hapis Cezasının Ertelenemeyeceği Haller
Hapis cezasının ertelenemeyeceği haller, yasalar tarafından belirlenmiş durumlardır ve genelde şunları içerebilir:
- Tehlikeli suçlar: Tehlikeli suçlar, insan hayatını ya da sağlığını tehlikeye atan suçlar olarak tanımlanır. Örneğin, cinayet, tecavüz, silahlı soygun gibi suçlar hapis cezasının ertelenemeyeceği haller arasındadır.
- Sık tekrarlayan suçlar: Eğer kişi sürekli olarak benzer suçlar işliyorsa, hapis cezasının ertelenmesi söz konusu olamaz.
- Büyük miktarlarda zarar: Eğer kişinin suçu büyük miktarlarda zarar vermişse, hapis cezasının ertelenmesi söz konusu olamaz.
- Suçun yapıldığı yer: Eğer kişinin suçunu yapmasına sebep olan yer özel bir yerse, örneğin bir hapishane, bir okul ya da bir hastane gibi, hapis cezasının ertelenmesi söz konusu olamaz.
- Cezaevinde kaçma girişimi: Eğer kişi cezaevinde kaçmaya çalışmışsa, hapis cezasının ertelenmesi söz konusu olamaz.
Bu haller dahilinde hapis cezasının ertelenmesi yasal olarak mümkün değildir. Hakim, bu durumlarda cezanın tamamının ödenmesini ya da belirli bir süre cezaevinde kalınmasını talep edebilir.
5. Sanığın Tekrar Suç İşlemeyeceği Kanaatinin Oluşması
Sanığın tekrar suç işlemeyeceği kanaati, hapis cezasının ertelenmesi için gerekli bir şarttır. Bu kanaat, hakimin sanığın geçmiş davranışları, yaşam şartları, motivasyonları ve diğer faktörleri değerlendirerek oluşması gerekir.
Eğer hakim sanığın tekrar suç işlemeyeceği kanaatine sahipse, hapis cezasının ertelenmesi ya da diğer cezai yaptırımların uygulanmasının yerine, sanığın dışarıda kalmasına izin verilebilir. Sanık, bu durumda belirli koşullar altında yaşamaya devam edebilir ve belirli bir süre sonra tekrar yargılanabilir.
Ancak, eğer hakim sanığın tekrar suç işleme ihtimalini yüksek görürse, hapis cezasının ertelenmesi söz konusu olamaz ve sanık belirli bir süre cezaevinde kalmaya devam edecektir. Bu durumda, sanığın tekrar suç işleme olasılığını azaltmak için cezaevi koşulları veya diğer cezai yaptırımlar uygulanabilir.
Hapis Cezasının Ertelenmesi Halinde Denetim Süresi ve Yükümlülükler
Hapis cezasının ertelenmesi halinde, sanık denetim altında tutulur ve belirli yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır. Bu yükümlülükler, hakim tarafından belirlenebilir ve sanığın yaşamını düzenlemeyi, tekrar suç işleme olasılığını azaltmayı ve topluma katkıda bulunmayı amaçlayabilir.
Denetim süresi, hapis cezasının ertelenmesi için belirlenen süre boyunca sürer. Bu süre, hakim tarafından belirlenir ve genellikle birkaç ay ila birkaç yıl arasında değişebilir.
Sanık, denetim süresi boyunca belirli koşulları yerine getirmek zorundadır, örneğin belirli bir iş yerinde çalışmak, belirli bir evde yaşamak, belirli bir sosyal etkinlik içerisinde bulunmak veya belirli bir eğitim programına katılmak. Sanık, denetim süresi boyunca belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmezse, hapis cezası tekrar uygulanabilir.
Sanık, denetim süresi boyunca belirli bir yükümlülük yerine getirirse, hapis cezası ertelenmiş sayılır ve sanık topluma daha fazla katkıda bulunmaya devam edebilir.
Bir Kişi Hakkında Kaç Kez Ceza Erteleme Kararı Verilebilir?
Türkiye’de bir kişi hakkında ceza erteleme kararı en fazla iki kez verilebilir. Bununla birlikte, erteleme kararlarının verilmesi hükümlünün durumuna, suçun niteliğine ve diğer faktörlere göre değişebilir. Örneğin, bir hükümlün başka bir suçun işlenmemesi, günlük hayatını veya işini düzenli olarak sürdürmesi gibi faktörlere dayanarak ceza erteleme kararı verilebilir. Tam olarak karar verme süreci ve sınırlamaları hakkında daha fazla bilgi için yetkili yasal kaynaklara başvurmanız önerilir.
Adli Para Cezası ve Ceza Erteleme Kurumu
Adli para cezası, suç işleyen bir kişinin hüküm giydiği para cezasıdır. Bu tür cezalar, daha az ciddi suçlar için verilir ve hüküm giyen kişinin cezasını ödemeyi tercih etmesine olanak tanır.
Ceza erteleme kurumu ise, hükümlünün cezasını yerine getirme sürecinde bir süreliğine ertelenmesine olanak tanır. Ceza erteleme kararı verilmesi, hükümlünün durumuna, suçun niteliğine ve diğer faktörlere göre değişebilir. Ceza erteleme kararı verildiğinde, hükümlünün cezasını belirli bir süre sonra yerine getirmesi beklenir.
Bu iki kurum arasındaki fark, adli para cezasının hüküm giyen kişinin cezasını ödemeyi tercih etmesine olanak tanırken, ceza erteleme kurumunun ise hükümlünün cezasının yerine getirilmesi sürecinde bir süreliğine ertelenmesine olanak tanır.
Hapis Cezasının Ertelenmesinin Memurluğa ve Diğer Kamu Görevlerine Etkisi
Hapis cezasının ertelemesi, bir kişinin memurluk veya diğer kamu görevlerine etkisi olabilir. Bu etkinin şiddeti ve koşulları, yasal kurallar ve otoriteler tarafından belirlenir. Örneğin, bir memurun hapis cezasının ertelemesi, memurluk görevlerini yerine getirmesine engel olabileceği gibi, o memuru görevinden uzaklaştırma gibi sonuçlar da doğurabilir.
Bu nedenle, hapis cezasının ertelemesi konusunda bir memurun durumunu ve görevini dikkate alan yetkili yasal kurumlar tarafından karar verilmelidir. Tam olarak bu kararların nasıl verildiği ve etkileri hakkında daha fazla bilgi için yetkili yasal kaynaklara başvurmanız önerilir.
Hapis Cezasının Ertelenmesi Kararı Aleyhine İstinaf, Temyiz veya İtiraz Mümkün müdür?
Hapis cezasının erteleme kararı aleyhine istinaf, temyiz veya itiraz mümkündür. Yasal prosedürlere göre, hakim kararlarının aleyhine yapılan şikâyetler, istinaf, temyiz veya itiraz yoluyla ele alınabilir.
İstinaf, yerel bir mahkemenin kararının aleyhine bir başka mahkeme tarafından incelenmesidir. Temyiz ise, yüksek bir mahkemenin bir daha aşağı bir mahkemenin verdiği kararı incelemesidir. İtiraz ise, hakim kararının aleyhine verilen bir şikâyettir.
Bu şikâyet, temyiz veya itiraz süreçleri, yasal prosedürleri ve şartlarını içeren yasal kurallar tarafından düzenlenir. Tam olarak nasıl yapılacağı ve hangi koşulların karşılanması gerektiği hakkında daha fazla bilgi için yetkili yasal kaynaklara başvurmanız önerilir. Temyiz incelemesi, Yargıtay tarafından yapılır. Yargıtay, Türkiye Cumhuriyeti’nin en yüksek yargı makamıdır ve yerel veya il mahkemelerinin verdiği kararların aleyhine yapılan temyiz şikâyetlerini inceler. Yargıtay, temyiz şikâyetlerini değerlendirerek, daha aşağı bir mahkemenin verdiği kararın doğruluğunu veya yanlışlığını belirler ve karar verir. Yargıtay kararı, yürürlükte kalır ve daha sonraki temyiz şikâyetleri için başvurulabilecek bir sonraki yargı makamı değildir.