Değer Kaybı Davası Şartları son dönemlerde sıkça araştırılan konuların başında gelmektedir. Özellikle hasar danışmanlık üzerine araştırma yapan kazazedeler bu konu hakkında bilgi arayışı içerisinde. Trafikte oluşan kaza ve diğer aksaklıklar sonucu insanlar araçlarındaki değer kaybına katlanmak zorunda değildir. Araç değer kaybı ile alakalı aşağıda anlatacağımız hukuki prosedür işletilerek bu farazi zararın karşılanması söz konusu olabilmektedir.
Araç değer kaybı ile alakalı hukuki prosedürü işletmeden evvel muhakkak deneyimli avukatlardan destek almak gerekir. Özellikle bu işi yapmaya çalışan fakat hukuki mevzuattan uzak bir takım aracı birey ve şirketlerden uzak durmak gerekir. Aksi durumda ciddi hak kaybı oluşabilir.
Aşağıda sizler için araç değer kaybı ile ilgili bilinmesi gereken bütün mühim detaylara yer verdik.
Araç Değer Kaybı Nedir?
İçerik Tablosu
Trafikte bir kaza oluştuğu zaman ya da başka herhangi bir şekilde, bir birey başka bir araç sahibinin aracına kusurlu şekilde zarar verdiğinde maddi bazı kayıplar meydana gelir. Türk Borçlar Kanunu genel hükümleri ve Karayolları Trafik Kanunu uyarınca araca zarar veren bu zararı karşılamaktadır. Motor arızası var ise bunu tamir bedeli, değişmesi gereken parça var ise bunun değişim bedeli vs. bütün onarım masrafını karşılamaktadır. Ya da sigorta şirketleri bunu karşılar. Fakat araç değer kaybı daha farklı bir durum olmaktadır.
Araç kaza yaptığında her ne kadar onarımı yapılsa, yerine orjinal ve yepyeni parça dahi takılsa, elbette değerinde bir düşüş oluşacaktır. Çünkü araç alım satım piyasasında hasarlı arabalar her ne kadar onarılsa da değerinin altında satışa sunulmaktadır. İşte bu kayba araç değer kaybı ismi verilmektedir. Zarara sebep olan kusurlu bireyin bu kayıptan sorumluluğu söz konusu olmaktadır. Trafik sigortası bu aşamada önemli bir yere sahiptir.
Araç Değer Kaybı Davası Şartları
Araç değer kaybı alma şartları esasen yazımızın konusunu oluşturmaktadır. Yani hangi koşullar altında alınabilir ve nasıl alınabilir soruları etrafında bu hususu sizlere açıklıyoruz. Araç değer kaybı talebi şartları:
- Hak düşürücü zaman içerisinde yani iki sene içerisinde süreç başlatılmış olmalıdır.
- Araçta meydana gelen zarardan dolayı araç sahibi tam kusurlu olmamalıdır.
- Araç hurdaya çıkmamalıdır. Bu önemlidir. Çünkü hurdaya çıkan araba artık satılamayacaktır. Bundan dolayı bir değer kaybı değil, aracın tamamen kaybı söz konusu olmaktadır.
- Bunun dışında kilometresinin yüksek olması, aracın tramer kaydının olması, yaşının büyük olması vb. araç değer kaybı tazminatı almaya engel değildir. Yani kanuni düzenlemelerde buna benzer bir sınırlama yer almamaktadır. Fakat bu faktörler, araçta değer kaybı oluşmaması sonucunu meydana getirebilir. Bunlar tam anlamıyla somut olayın koşullarına göre değerlendirilecek meselelerdir.
Aracını Satan Kişi Değer Kaybı Talep Edebilir mi?
Arabayı kaza sonrasında elden çıkaran birey de araç değer kaybı tazminatına hak kazanmaktadır. Sonuç olarak o birey de aracını satarken zarara uğramış durumdadır. Eski uygulamada aracını henüz gerekli süreci başlatmadan satan bireye bu ödeme yapılmıyordu. Fakat 2015 senesi itibariyle yüksek mahkemenin yaklaşımı değişti. Bununla beraber artık kazadan sonra arabasını satan bireyler de tazminat alabiliyor.
Değer Kaybının Ne Kadarı Ödenir?
Değer kaybının ne kadarı ödenir? Tabii bu aşamada önemle üzerinde durmamız gereken bir husus da şudur: belirlenen kayıp düzeyi her olayda bireye tam olarak ödenmez. Somut olayın niteliklerine göre bireyin kusuru oranında indirim yapılması mümkün olabilir.
Aracın kaza evvelinde ikinci el piyasa rayicini hesaplamak basittir. Fakat kazadan sonra tamir edildikten sonra satışa çıkarıldığı durumda piyasa değerinin ne kadar altında satılacağının hesaplanması ise biraz daha detaylı olmaktadır.
Bu noktada her çeşit hesaplama bilirkişiler/experler tarafından yapılmaktadır. Hesaplama yapılırken şu koşullar göz önüne alınır:
- Aracın marka – modeli.
- Üretim yılındaki 0 kilometre fiyatı, enflasyon oranı.
- Üretim yılı.
- Hasar kayıt bilgisi, aracın kilometre bilgisi, hasar gören parçaların önemi.
- Kaza günündeki ikinci el piyasa değeri.
Aracını Satan Kişinin Alacağı Tazminatın Hesabı
Aracını satanın alacağı tazminat nedir? Yukarıda, kazanın ardından aracını satan bireyin de bu zararı alabileceğinden söz ettik. Bu birey aracı sattıktan sonra tazminata başvurduğundan, esasen araç değer kaybı daha net bir şekilde ortada olacaktır. Çünkü yalnızca kazadan önceki piyasa değerini belirlemek yeterli gibidir. Ama durum her zaman böyle olmamaktadır. Birey aracı kazalı olsa da değerinin çok çok altında satmış olabilmektedir. Bu aşama bilirkişi yine de her iki değeri de belirlemektedir.
Araç Değer Kaybı Nasıl Alınır?
Araç değer kaybı nasıl alınır? Araç değer kaybı iki yolla alınabilir:
- Kazada kusuru bulunan tarafın bizzat kendisi bu zararı öder. Ya da kusurlu tarafın trafik sigortası şirketi bu zararı öder. Bunun için trafik sigortasına başvuru yapılması şarttır.
- Karşı tarafın ya da sigorta firmasının bu ödemeyi yapmaması veyahut eksik yapması durumunda araç değer kaybı davası açılabilir ya da tahkime başvurulabilir.
Görüldüğü gibi hem birden çok hukuki prosedür olanağı hem de birden çok karşı taraf bulunmaktadır. Bu seçeneklerden hangisine başvurmanın en isabetli olacağı ise her somut olayda farklılaşır. Bunun değerlendirmesi ise mutlaka deneyimli avukatlarla ile birlikte yapılmalıdır.
Trafik Sigortasına Başvuru
Araç değer kaybının kazada hatası olan kişi ya da iş verenden ya da sigorta firmasından alınabileceğini açıkladık. Verilmemesi durumunda dava açılabiliyor ya da tahkime başvurulabiliyordu.
Dava ve tahkim yollarından söz edeceğiz. Fakat bireyin ilk olarak yapması gereken şey karşı tarafın trafik sigortasına başvurmaktır. Yani bu aşamada sorulan soru ise araç değer kaybını trafik sigortası karşılar mı olmaktadır. Bunun cevabı ise evettir.
Araç Değer Kaybı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Araç değer kaybı başvurusu nasıldır? Kazada kusuru bulunan sürücü ile trafik sigortası firması arasında sigorta ilişkisi vardır. Aracı değer kaybına uğrayan bireyin doğrudan olarak sigortacıya başvurması doğrudur ki uygulamada da bu şekilde yapılmaktadır. Aşağıda söz ettiğimiz gerekli belgeler tamamlanır ve başvuru gerçekleştirilir. Başvurunun bir avukat desteği ile yapılması en sağlıklı olandır. Sigorta firmasının düşük bir bedel ödeme olasılığına karşın eksper tayin edilmesi talep edilebilmektedir.
Araç Değer Kaybı İçin Gerekli Evraklar
Değer kaybı evrakları nelerdir? Bireyin trafik kazası tespit tutanağı ve değer kaybı talep edilen arabaya ilişkin hasar ekspertiz raporu lazım olacaktır. Bununla beraber kazaya ilişkin görseller, resmi kayıtlarda bulunan tanık ifadeleri, ruhsat ve kimlik verileri, araba ile alakalı olaya ilişkin çeşitli evraklar, sürücü belgesi ve banka hesap bilgisi vs. toparlanarak eksiksiz ve tam bir başvuru yapılmalıdır. Somut duruma göre ekstra gerekli olacak evraklar avukat desteği ile tamamlanarak başvuru gerçekleştirilmelidir.
Tahkim Komisyonuna Başvuru
Sigorta firmasına karşı iki çeşit hukuki olanak mevcut. Bunlardan ilki tahkim komisyonuna başvurmak, ikincisi de araç değer kaybı davası açmaktır. Tahkim komisyonu başvurusu biraz daha basit şekilde olmakla beraber hangi yola başvurulması gerektiği de yine somut durum değerlendirilerek belirlenmelidir. Sigorta tahkim ile alakalı hukuki düzenlemeler 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu madde 30 ve devamında yer almaktadır.
Tahkim komisyonuna eldeki aynı belgeler ile bir başvuru gerçekleştirilir. Sigorta firmasının başvuruyu reddettiği ya da cevaplamadığına ilişkin belgelendirme de yapılmalıdır. Aynı zamanda bir başvuru dilekçesi yazılmaktadır. Hazırlanan dosya, dilekçe ile beraber komisyona şahsen ya da posta yolu ile veya avukat vekaleti ile iletilir.
Tahkim komisyonunun sigorta firmasıyla ilgili ortaya çıkan bu uyuşmazlığa bakabilmesi için eskiden sigorta firmasının tahkim üyeliğinin olup olmadığına bakılıyordu. Hala bu koşul aranıyor fakat zorunlu sigortalar için böyle bir koşul aranmaz.
Araç Değer Kaybı Dilekçesi
Araç değer kaybı dilekçesi nasıl hazırlanır? Eğer tahkime başvurulacak ise tahkim için ciddi bir dilekçe hazırlanması gerekmektedir. Çünkü bunlar kural olarak tarafların dahil olmadığı incelemelere tabi tutulmaktadır. Yani kural olarak duruşma yapılmamaktadır. Bundan dolayı talep edilen tazminata ilişkin çeşitli gerekçeler hukuki zeminde faydalı olacak biçimde hazırlanmalıdır.
Açıklamamız gerekir ki tahkim komisyonunun vereceği karar mahkeme kararı gibi ilam niteliği taşımaktadır. Yani icra edilebilir. Buna itiraz edilmesi ise kural olarak icrayı durdurmamaktadır.
Tahkim Komisyonu Kararına İtiraz
Değer kaybı davası tahkim komisyonuna itiraz nasıl yapılır? Tahkim komisyonunun vereceği karara itiraz etmek söz konusu olabilmektedir. Bunun için sigorta tahkim heyetine itiraz dilekçesi verilmektedir. Fakat bu olanak, beş bin TL ve üzerindeki uyuşmazlıklar için geçerli olmaktadır. Beş bin TL altındaki uyuşmazlıklara itiraz edilememektedir. Eğer ki uyuşmazlık kırk bin TL ve üzerinde ise bu defa hakem heyeti kararının da temyiz edilmesi hakkı bulunmaktadır.
Araç Değer Kaybı Davası Nerede Açılır?
Araç değer kaybı davası nerede açılır? İlgili davada görevli mahkeme ile ilgili farklı farklı Yargıtay kararları mevcut idi. Fakat artık Yargıtay bu davalarda Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğunu kabul etmiştir. Eğer davanın açılacağı yerde Asliye Ticaret Mahkemesi yok ise bu davaya bu sıfatla Asliye Hukuk Mahkemesi bakmaktadır. Davanın açılacağı yer ise kazanın gerçekleştiği yerdeki ya da davalı sigorta firmasının merkezinin ya da bölge müdürlüğünün olduğu yer mahkemeleridir.
Kazaya Neden Olan Araç Bir Şirket Arabası Olursa
Kazaya neden olan aracın bir iş yeri arabası olması halinde arabayı kullanan ile iş verenin müteselsil sorumluluğu vardır. İş veren burada araba işletenin sorumluluğu kapsamında kusursuz sorumlu olmaktadır. Bu esasen davacı açısından farklı bir durum meydana getirmez. Bu durum daha çok eğer rücu vs. durumlar olacak ise sigorta firması ile kusurlu taraf arasındaki ilişki için mühimdir. Fakat davada tabii ki bu tür olaylar mevzu bahis edilecektir.
Araç Değer Kaybı Ne Zaman Sonuçlanır?
Araç değer kaybı parası ne kadar zamanda ödenir? Araç değer kaybı davası ne zaman sonuçlanır gibi çeşitli sorular sıkça sorulmaktadır. Bunlar için net bir zaman vermek mümkün olmasa da çoğunlukla dört ila beş ay gibi kısa zamanda sonuçlanan olaylar olsa da iki sene süren olaylarla karşılaşmak da söz konusu olabilmektedir.
Ayrıca tahkim başvurusu kural olarak dört ay içerisinde sonuçlanmaktadır. Fakat yine de ödeme alma, karar ve diğerleri sürece bağlıdır. Tahkim kararına karşı hakem heyetine başvuru yapıldığında da yine iki ay içinde itiraz incelenmektedir.
Süre olarak baktığımızda aslında bu başvuru daha makul görülse de yine yukarıda açıkladığımız üzere somut olay değerlendirilerek en makul yol tespit edilmelidir. Bu sürelere hangi hukuki yol tercih edildiği, sigorta şirketinin olaya yaklaşımı, mahkeme ve bilirkişinin araştırması, trafik kazasından farklı davaların ortaya çıkıp çıkmadığı, tarafların durumu, adli takvim vs. gibi pek çok unsur artırıcı ya da azaltıcı şekilde etki edebilir. Genel olarak sigorta başvuru süreci iki ay olurken, tahkim zamanı altı ay, dava zamanı ise iki sene olarak belirtebiliriz.