Duygusal Şiddet Nedir?

Duygusal Şiddet Nedir? Aşağılama, hakaret, onaylamama jestleri, izolasyon ve bunlara maruz kalan kişiyi psikolojik olarak etkileyen diğer pek çok tutumları içerir. Bu, zaman içinde tekrar tekrar yaşanması durumunda oldukça ciddi olabilen ve hem mağdurun özgüvenini hem de kimliğini zedeleyen bir şiddet ve saldırganlık biçimidir.

Duygusal Şiddet Ne Demektir?

İlk olarak, duygusal istismarın tanımına bakacağız. Duygusal veya psikolojik istismar, genellikle görünmez olarak tanımlanan bir şiddet türüdür. Çünkü ilk bakışta tespit edilebilecek hiçbir fiziksel sonuç yoktur, ancak mağdurun acı çekmesinin ana kaynağı, duygusal istikrarı, özgüveni ve benliğidir. Duygusal şiddet, acı çeken kişinin duygusal ortamını tekrar tekrar etkileyen her türlü aktif veya pasif davranış olarak tanımlanır. Mağdura acı çektirmek için suçlama veya değersizleştirme ile sürekli aşağılama veya yıldırma sıklıkla kullanılır. Tespiti ve değerlendirilmesi daha zor bir istismar türüdür. Çoğu zaman sadece çiftin alanıyla ilişkilidir, ancak duygusal istismar diğer birçok alanda ortaya çıkabilir: aile, iş, okul ve tabii ki ilişkiler.

Kadına yönelik şiddette duygusal istismar öne çıkmaktadır. Kadına yönelik şiddetin birden fazla boyutu vardır. En aşırı tezahürü: kadın cinayeti. Yani, basit bir varlık gerçeği için bir kadının öldürülmesi.

Kadın olmak ölüm tehlikesiyle karşı karşıya olmaktır. Ancak, ataerkil şiddetin kendisini çok daha incelikli şekillerde gösterdiği zamanlar vardır. O kadar ince ki, sadece onları anlamak değil, aynı zamanda onları tanımlamak da zor olabilir. Kadınların yaşamlarının kontrolünü farklı şekillerde sürdürmeyi amaçlayan yöntemlerdir: manipülasyon, gaz aydınlatması, genel olarak beceri ve yetenekleri sorgulama, diğerleri arasında iyi bir anne olma becerisini sorgulama. Akıl sağlığımızı sorgulamamızı, öz saygımızı ve öz sevgimizi zedelememizi, kendimize ve yeteneklerimize güvenmememizi ve hatta apaçık ortada görünen somut gerçekleri bile sorgulamamızı amaçlayan bir şiddettir.

Duygusal ve psikolojik şiddet de kadınları öldürüyor. Amacı, kadınları insanlıktan çıkarmak, kırmak, incitmek, ihlal etmek, kontrol etmek, geri almak, kısacası kadınları hayatlarından ve barış içinde yaşama haklarını ellerinden almaktır.

Kendimizi psikolojik şiddetin farklı örneklerine tamamen kaptırmadan önce, bu olgunun sonuçlarını derinlemesine anlamak için bazı kavramlara odaklanmak gerekiyor. Psikolojik istismar veya duygusal istismar olarak da adlandırılan psikolojik şiddet, bir kişinin fiziksel saldırganlık gerektirmeyen çeşitli uygulamalarla bir başkasını boyun eğdirmeye veya küçük düşürmeye çalıştığı bir davranıştır.

Bu tarz davranışlar, kişide anksiyete ya da depresyon belirtilerinden travma sonrası stres bozukluğuna dek çok çeşitli psikolojik sonuçlara yol açabilir. Bu sonuçlara neden olacak pek çok psikolojik şiddet örneği bulunmaktadır.

Duygusal şiddet o kadar çok duruma hitap eder ki daha kesin bir tanım vermek zordur. Profesyonellerin net olduğu şey, bu davranışların genellikle üç durumu içerdiğidir: psikolojik saldırganlığın kendisi, inkâr veya en aza indirilmesi, bu da saldırıya uğrayan kişide maruz kalınan hasarın farkına varmayarak ikinci bir mağduriyet biçimi oluşturur.

Gerçekleşebilecek farklı duygusal şiddet örneklerini listelemeye başlamadan önce, bu fenomen hakkında daha fazla bilgi edineceğiz. Tüm saldırılarda olduğu gibi bu durum da saldırganın kendisine tabi kılınan ve kendi kontrolü altında hareket etmeye zorlanan kurban üzerinde bir güç pozisyonu aldığı bir dengesizliğe dayanmaktadır.

Bu tür davranışlar herhangi bir bağlamda ortaya çıkabilse de, psikolojik şiddet örnekleri bulmamızın daha yaygın olduğu bazı durumlar vardır. Bazıları, elbette, çiftin bir üyesinin diğerine veya çocuklara yönelik bu duygusal istismarın meydana gelebileceği ailelerin kendisidir.

Aynı şekilde çocuklar da bu psikolojik şiddeti diğer çocuklardan alabilir ve aslında bu sıklıkla olur. Yaşlı insanlar, bir aile üyesi veya hatta bakıcıları tarafından da psikolojik saldırganlığın kurbanı olabilirler.

Elbette psikolojik şiddet örnekleri bulmanın daha kolay olduğu senaryolardan bir diğeri de şüphesiz iş ortamı. Duygusal istismara yol açabilen iş yeri zorbalığı, her geçen gün daha fazla çaba sarf edilen bir sorun olmasına rağmen, amirleri ve hatta diğer meslektaşları tarafından bu davranışın kurbanı olan birçok insan için hala yaygındır.

Duygusal Şiddet Belirtileri

Duygusal şiddet belirtileri nelerdir? Çiftte veya ailede duygusal istismarı tespit etmek zordur, çünkü olağan iç diyalogları ve ilişki alanındaki en yaygın şüpheleri bu tür acıların yıkımını göstermeye başlayan gerçekten ciddi durumlarla karıştırabiliriz. Bunu çok mu ciddiye alıyorum? gibi düşünceler tekrar edildiklerinde ve bir miktar duygusal tükenmeye neden olduklarında ve özellikle bu düşünceler mağdurun maruz kaldığı fiziksel bir saldırganlığı veya belirli hakaretleri, aşağılanmaları ve yıldırmaları haklı çıkarmasına yol açabildiğinde önemli bir gösterge olabilirler.

Genel olarak, istismarcı tarafında bir dizi davranışsal göstergeyi ve duygusal istismarı tespit etmeye yarayan belirtiler vardır:

• Duygusal şantaj: Bu durumlarda istismarcı tarafından yaygın olarak kullanılan psikolojik manipülasyon söz konusudur.
• Küçümseme: Kurbanın başarılarını tanımamak, niteliklerini övmemek ve bunu ince bir şekilde yapmak.
• Kontrol: Bu tür kötüye kullanımda en çok algılanan alarmlardan biridir.
• Görünmezlik/Teslimiyet: Kurbanın görüşleri yavaş yavaş arka planda kaybolur.
• İzolasyon: Kurbanın kısıtlanması durumudur.
• Gerçeğin/çarpıtmanın inkârı: İstismarcı, mağduru gördüğünü sandığı veya kendisini kötü hissettiren hiçbir şeyin gerçekte böyle olmadığına inandıracaktır.
• Suçlama: Herhangi bir aksilik karşısında, istismarcı kurbanı suçlayacaktır.
• Kimlik kaybı: Mağdur, onu kızdırmamak için giderek daha fazla diğerine uyum sağlama eğiliminde olacak ve sonunda kişisel kimliğinin bir kısmını kaybedecektir.
• Hakaret: Suistimalde en belirgin saygı eksikliklerinden biri.
• Tehditler: Terk etme, kendine zarar verme ve diğer çeşitli türler.
• Kısıtlamalar: Müşterek hesaplar varsa ekonomik giderlerin kontrolü ve kısıtlanması.
• Gerçekten istenmeyen seks.
• Ceza: İstismarcı tarafından birlikte bağımlılığı teşvik etmek için kullanılır.
• Bağımlılık: Genellikle çok zararlı bir karşılıklı bağımlılık ilişkisi oluşur.
• Şüpheler/Güvensizlik: Mağdur için her şey kararsız hale gelecek ve özgüveni azalacak.

Duygusal Şiddet Örnekleri

Duygusal şiddet örnekleri şu şekilde sıralanabilir:

Zorbalık

Zorbalık psikolojik şiddetin en açık örneklerinden biridir. Başka bir kişiye karşı ürkütücü bir tavır, ister bağırarak olsun, tehdit edici vücut duruşu gibi tavırlar, mağdurda psikolojik zarara yol açabilecek davranışlardır. Bir saldırgan yerine birkaç saldırgan varsa bu etki daha da kötüleşebilir, çünkü yıldırmanın etkisi çok daha büyük bir risk algısı ile çarpılır.

Tehditler

Gözdağı vermede bir dizi örtülü ancak açık olmayan tehdit görülebiliyorsa, burada açık tehdit edici davranıştan bahsediyoruz. Yumruğu havaya kaldırmak gibi yakın bir saldırganlığı öngören sözlü tehditler veya fiziksel davranışlar olabilir. Fiziksel saldırganlık gerçekleşmese de (çünkü o zaman başka bir şiddet türünden bahsediyor olurduk), mağdur kaygı ve korku yaşadığı için hala duygusal şiddet örneklerinden biridir.

Hakaretler

Tabii ki, hakaretler, onları alan kişinin başka bir duygusal istismar şeklidir, çünkü aşağılanırlar ve bu onların benlik saygısını zedeler. Tekrarlanan hakaretler, mağdur için gerçekten zararlı olan bir psikolojik şiddet biçimine dönüşebilir.

Aşağılamalar

Bir önceki noktaya uygun olarak aşağılama, sadece kelimelerin kullanılmasıyla bir kişiye verilebilecek zararı gösteren bir başka psikolojik şiddet örneğidir. Aşağılama, kişinin fiziksel görünümünden, gerçekleştirilen bazı davranışlardan, belirli bazı özelliklerden vb. birçok türde olabilir. Kısacası, saldırgan canını yakmak istediğinde, bunu başarmanın her zaman bir yolunu bulacaktır.

Reddetme

Ancak bazen duygusal hasara aktif olarak değil, pasif olarak neden olabilir. Aşırı reddedilme, bu psikolojik şiddet örneklerinden biridir. Bir kişi veya bir grup birey, bir başkasını kasıtlı olarak tecrit etmeye ve onu herhangi bir faaliyetten ve sosyal ilişkiden dışlamaya karar verdiğinde, söz konusu davranışların psikolojik sonuçlarına maruz kalacaktır.

Zorla izolasyon

Zorla tecrit, psikolojik şiddetin başka bir şeklidir. Bu özel durum, özelliklerinden dolayı çiftlerde daha sık görülür. Bu durumda, çiftin bir üyesi, genellikle ilk başta kurnazca ama daha sonra daha açık bir şekilde, diğer kişinin başkalarıyla etkileşime girme veya belirli faaliyetlerde bulunma özgürlüğünü sınırlamaya başlar. Azar azar, tüm hayatı paradoksal olarak yalnızca saldırganının etrafında dönene kadar onu tecrit eder.

Mülkiyetin yok edilmesi

Mülkiyetin yok edilmesi de duygusal şiddet belirtileri arasında yer almaktadır. Psikolojik şiddetin başka bir örneği, mağdurun sahip olduğu nesnelerin zarar görmesi veya tahrip edilmesidir. Kişiye değil, onun malı olan bir unsura fiziksel zarar vermeyi içeren ve dolayısıyla zarar veren bir şiddet biçimidir.

Ayrıca, mağdur bir noktada saldırıya uğramaktan da korkabileceğinden, bu davranışın arkasında örtülü bir tehdit de algılanabilir. Saldırganın bir nesneye zarar vermek yerine, kurbanın malı olduğu için bir hayvana şiddet uyguladığı başka bir varyant daha vardır. Daha da acımasız ve açık bir duygusal istismar biçimidir ki, bundan acı çeken başka bir canlı da vardır.

Otoriterlik

İki insan arasındaki bir ilişkideki dengesizliğin kendisi, gözdağı verme gibi gördüğümüz diğer noktalar aracılığıyla saldırganın tüm kararlarını ve yetkilerini kabul etmeden yerine getirdiği kalıcı bir iktidar pozisyonu elde ettiği bir otoriterlik yaratabilir. Mağdurun isteklerini göz önünde bulundurarak gerçekleşir.

Şantaj

Duygusal şiddet ne demektir ve belirtileri nelerdir diyenler için şantaj konusundan da söz etmek gerekir. Psikolojik şiddetin en klasik örneklerinden biri de şantajdır. Şantaj yoluyla kişi, amaçlarına ulaşmak için diğer bireye duygusal zarar verebilir. Tipik bir durum, diğer kişi belirli bir davranışı sergilemeye istekli değilse, saldırgana yönelik duyguları sorgulamaktır.

Orantısız eleştiri

Yapıcı ve haklı bir eleştiri asla karşıdaki kişiye zarar vermemelidir. Ancak eleştiri orantısız, sürekli ise, gerçek verilere dayanmıyorsa ve aynı zamanda bireyi aşağılamak için kullanılıyorsa, kesinlikle psikolojik şiddetin açık bir örneğini teşkil eder.

Duyguların inkarı

Bir kişiye duygularının inkar edilmesi yoluyla da duygusal hasar verilebilir. Bir kişi üzüntü gibi genellikle olumsuz olan belirli bir duyguyu tekrar tekrar yaşıyorsa ve başka bir kişi tekrar tekrar bu duyguları doğrulamakla kalmaz, aynı zamanda onları küçümser ve haksız olarak görürse, açıkçası ona psikolojik bir taciz uyguluyor demektir.

Kontrol

Kontrol, sayabileceğimiz başka bir duygusal şiddet örneği olabilir. Otoriterlik veya zorla tecrit gibi daha önce gördüğümüz bazı türlerin bir karışımı olabilse de, kontrol başka biçimler alabilir ve daha az belirgin olabilir. Bazen, kiminle birlikte oldukları, kiminle konuştukları, insanların sosyal ağlarında neler olduğu vb. gibi diğerlerinin eylemlerinin gözden geçirilmesine dönüşür. Günümüzde örneğin çiftlerde telefonun kontrolü psikolojik şiddete rastlayabildiğimiz en yaygın örneklerden bir diğeridir.

Duygusal Şiddetin Sonuçları

Duygusal şiddettin zararlı etkileri arasında şunları buluyoruz:

• Fiziksel sonuçlar: Uyku bozuklukları, hipertansiyon, baş ağrısı, sindirim bozuklukları, kas ağrısı gibi kronik stresle ilişkili bozukluklar… Ayrıca genel anksiyete gibi sinir bozuklukları.
• Psikolojik sonuçlar: En yaygın sonuçlardan biri, düşük benlik saygısı ve artan stres ve kaygıya yol açabilecek suçluluk duygularıdır. Madde kullanımı, size acı çektiren gerçeklikten kaçma girişimi olarak da ortaya çıkabilir.

Sosyal sonuçlar: İstismarın ana yansıması izolasyondur. Kurban pratikte yalnız kalır, kendini suçlar ve en yakın çevresinin onu anlayamayacağına inanır. Çalışmaları ve akademik performansları da düşebilir.