E-tespit Nedir?, son dönemlerde sosyal medya ve internet kullanımının artmasıyla beraber bu platformlarda ortaya çıkan suçların ispatlanması ve delillendirilmesi konusunda büyük bir öneme sahip olmaktadır. Elektronik düzeyde ortaya çıkan olayların tespit işlemleri bu yöntem ile yapılmaktadır. Bu yazımızda e-tespit nedir ve e-tespit nasıl yapılır gibi önemli hususlardan söz edeceğiz.

E-Tespit Ne Demek?

E-tespit nedir merak ediliyor. Belirli bir zamanda ya da zaman aralığında değişmeden kayıt altına alınması ve de muhafaza edilmesi talep edilen bir donanım ya da internet üzerindeki bilgilerin yetkili bireyler tarafından tespit edilmesi uygulamasına e-tespit denmektedir.

Sosyal medya ve internet kullanımı son zamanlarda oldukça yaygındır. Bundan dolayı bu tarz mecralarda gerçekleşen suçlar da artmış durumdadır. İlgili suçların internet üzerinden işlenmesi de suçun işlenmesini basitleştirirken diğer yandan delillerin bulunmasını da daha bir zor hale getirmektedir. Bu aşamada devreye giren ise e-tespit olmaktadır.

Daha evvel internet üzerinden tüzel ya da gerçek bireye karşı bir sayfa ya da sosyal medya vasıtası ile suç işlendiğinde, birey sitenin linkini ya da sitenin ekran görüntüsünü alarak kendi çabaları ile bazı deliller toplamaya uğraşırdı. Fakat hukuki süreç başlayana dek sayfadaki suça sebep olan içeriğin kaldırılması ya da sayfanın tam anlamıyla kapatılması durumunda suçun tekrardan tespiti zor olmakta ve bu süreçte de aksamalar meydana gelmekte idi. Ama bu sistemin uygulanmaya koyulmasıyla beraber elektronik platformda tespit edilen suçlar kayıt altına alınıyor ve bu sayede hukuki delil elde edilebiliyor.

E-tespit hususu 1512 numaralı Noterlik Kanunu ve Noterlik Yönetmeliği olmak üzere iki farklı mevzuatta düzenlenmektedir. İlgili kanun ve yönetmelik gereği, noterler elektronik ortamda yer alan video, belge ve görüntü biçiminde olabilen her türlü verinin tespiti uygulamasını gerçekleştirebilirler. İnternet platformlarındaki herhangi bir verinin tespit uygulaması Türkiye Noterler Birliği Bilişim Sistemi yardımıyla yapılır.

Noterlik Kanunu’na dahil edilen 198/A maddesi gereğince çıkan ve 1 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe giren e-tespit ile beraber, noterler, sosyal ağ platformlarında yapılan herhangi bir paylaşımı kayıt altına alabiliyorlar.

İlgili yönetmelik ile beraber TBN tarafından yapılan bütün işlemlerin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi, saklanması, işlenmesi, görüntü ve işlem gibi her çeşit verinin tespit uygulamalarının yapılması hedeflenmiştir.

Buna ek olarak elektronik ortamda gerçekleştirilen noterlik uygulamalarının tümü elektronik arşive kaydedilerek ilgili yasal düzenleme kapsamında elektronik ortamda paylaşabilir. İlgili düzenleme ile beraber noterlik uygulamalarının elektronik ortamda gerçekleştirilmesine olanak tanınarak bireylere kolaylık sunulmuştur.

✅ Kurumsal Telefon	0532 658 53 63
✅ Tam Zamanlı Destek	Online Danışmanlık
✅ İnovatif Yapılanma	Araştırmacı ve Yenilikçi
✅ Avukatlık Hizmetleri	Danışmanlık Hizmetleri

Getirilen düzenleme neticesinde 7/24 boyunca hizmet sağlayan Türkiye Noterler Birliği sistem aracılığı ile bireyler randevu işlemlerini gerçekleştirerek, işlem yapılmasını talep ettiği noterliği seçebilirler. Bununla birlikte seçilen notere gitmek zorunda kalmadan işlem yapılması talep edilen çeşitli evraklar noter sistemi yardımı ile iletilebilir, randevu saatinden evvel belgelere ilişkin olarak noter tarafından hazırlık yapılarak eğer eksik var ise kişiye bilgi verilecektir.

Sosyal Ağ Paylaşımlarının Elektronik Ortamda Tespiti

Noterlik İşlemlerinin Elektronik Ortamda Yapılması Hakkında Yönetmelik sonucu en önemli düzenleme Noterlik Kanunu madde 61 ile açıklanan tespit uygulamalarının elektronik şekilde yapılabilmesidir.

İlgili tespit uygulaması her çeşit veri için yapılabilmekte olup, tablet, bilgisayar, cep telefonu gibi her türlü cihaz kullanılarak da tespitin yapılabilmesi söz konusu olmaktadır.

Bu yeni düzenleme neticesinde hukuki delil şeklinde kullanılmayan ekran görüntülerinin yerine de esasen hukuki dayanağı bulunan verilere ilişkin tespit tutanakları getirilmiştir. Sosyal ağ platformlarında sık olarak karşılaşılan çeşitli mağduriyetlerin önüne geçilmesini hedefleyen bu düzenlemeyle beraber sistemin 7/24 hizmette olması durumu da mağduriyete sebep olan paylaşımın silinerek ortadan kaldırılmasını önleyebilmektedir.

Bu bağlamda sosyal ağ üzerinde hakaret, bireysel haklara saldırı gibi durumların yargı aşamasına taşınması durumunda e-arşive kayıt ile beraber, tespiti yapılan çeşitli veriler yargı sürecinde kullanılabilir olmaktadır.

Getirilen yasal düzenleme sayesinde noterlikten gerçekleştirilen işlemlerin notere girmeden elektronik imzayla da yapılabilmesi mümkün olabilmektedir. Elektronik imzayla iletilen belgeler hukuki açıdan geçerli sayılmaktadır.

Bu düzenlemenin kapsamında konsolosluklarda gerçekleştirilen noter uygulamalarının eş zamanlı şekilde elektronik arşive kaydedilmesiyle noter tarafından geçerlilik kontrolü yapılmaktadır. Bu kapsamda ise özellikle ülke dışında düzenlenmiş olan vekaletnamelerin geçerliliği konusunda noter kontrolünün yapılması sonucu geçersiz olan vekaletlerin önüne geçmek amaçlanmıştır.

E-Tespit Nasıl Yapılır?

Sosyal ağlar üzerinden karşılaşılan yazı, fotoğraf gibi yargı aşamasına taşınması talep edilen verilerin tespiti elektronik tespit ile gerçekleştirilebilir. Merak edilen konulardan biri de e-tespit nasıl yapılır oluyor. E-tespit uygulaması temelde iki farklı aşamada yapılıyor. İlk önce Türkiye Noterler Birliği portalında bulunan E-Hizmetler kısmından tespite yönelik olan çeşitli işlemler gerçekleştirilmektedir. Burada bazı evraklar alınır. Sonrasında noter işlemi yapılır. Yani alınmış olan evrak noter tarafından onaylanır ve ispat hukuku bakımından kabul edilebilir bir veri haline dönüştürülür.

E-tespit aşaması tek başına hukuki bir süreç sayılmamaktadır. Çoğu zaman bir suç ile ya da özel hukuk ilişkisiyle iç içe olmaktadır. Bundan dolayı hukuki süreç içinde bütünlük söz konusudur. Uygulamaların da genel olarak süreç göz önünde bulundurularak takibinin yapılması önem arz eder. Bu sebeple de hatalı veya ihmali işlemlerden kaçınmak maksadıyla bilişim avukatı ile iş birliği yapmak son derece mühim bir detay olmaktadır.

Hakaret Suçunda veya Diğer Hukuki Konularda E-Tespit

E-tespit uygulaması en fazla sosyal ağ platformları üzerinden işlenen tehdit ve hakaret suçlarında öne çıkar. Bu tarz suçların tespit edilmesi bakımından, cezanın kesinliği ve ilgili sürecin sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi açısından e-tespit esasen olmazsa olmazdır. Bunun dışında ne kadar suç teşkil etmese de çeşitli özel hukuk konularında da e-tespit gerekebilmektedir. Örneğin, bazı boşanma davalarında ispat olarak sosyal ağ paylaşımları vb. detaylar delil olarak kullanılabilmektedir.

E-Tespit Ücreti Nedir?

E-tespit konusunda bir başka önemli husus da e-tespit ücreti oluyor. Tespit işlemiyle sistem üzerinden alınan ilgili veriler Türkiye Noterler Birliği Sisteminde kaydedilir. Bu işlemin ücretlendirilmesi ise noterlik tarifesi üzerinden tespit sonucunda alınan belgelerle noter huzurunda belge hazırlar iken tespit edilen dosyaların büyüklüğü ve elde edilen görüntü sayısı gibi durumlara göre değişiklik gösterir.

Uygulama sonucunda ne kadar tutarın meydana geleceği ise her tespit işleminde kaydedilen çeşitli verilerin büyüklüklerinin çeşitli olması nedeni ile farklılık göstermektedir. Bu sebeple de net bir e-tespit tutarı söylemek söz konusu olmamaktadır. Bu aşamada bilişim avukatları yardımcı olabilir.

E-Tespit Sonrası Avukat Desteğinin Önemi

E-tespit uygulamasının ne olduğunu ve bu işlemi yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiğini açıkladık. Bilindiği üzere bu düzenleme ile beraber sosyal ağ üzerinden karşılaştığımız kişilik haklarına yapılmış olan çeşitli saldırılar sonucu uğranılan mağduriyetlerin tespiti ve buna ek olarak tespiti gerçekleşen verilerin daha sonra internet üzerinden silinmesi durumundan dahi geçerliliğini koruması söz konusu olabilmektedir.

E-tespit işlemi sonrası açılacak olan ceza davası ve ardından istenecek olan tazminatlar açısından tespiti yapılan bütün bu veriler delil şeklinde kullanılabilecektir. Bu noktada hak kaybına uğramamak için sürecin ilerleyen aşamasında bir avukattan destek almakta yarar vardır.

E-Tespit Nedir?