E-Ticaret Cayma Hakkı konusunda merak ettiklerinizi blog serimizde kaleme aldık. İnternet alışverişleri esnasında bireyler için cayma hakkının bulunduğu bilinmektedir. Kanuni düzenlemelerin getirmiş olduğu zorunluluktan ötürü satıcı bireyler bu ilgili hakkı satış kanallarında tüketicilere bildirmektedirler. Fakat bu hakkın hukuki dayanağı, satıcı ve tüketicinin cayma hakkı çerçevesinde hakları, cayma hakkının ne aşamada kullanılabileceği gibi hukuki ayrıntılar da son derece önemlidir. Bunların göz ardı edilmesi ise hak kaybına yol açabilmektedir. E-ticaret cayma hakkı hususunda bilinmesi gerekenleri inceleyelim.

Tüketicinin korunması anlayışı, hukukumuzda kendini baskın biçimde belli eder. 6502 numaralı Tüketicinin Korunması Hakkı kapsamında görüldüğü üzere bu durum tüketici lehine düzenlemeler içermektedir. Fakat bu, satıcı bireylerin iş yapamayacakları anlamına da gelmiyor. Satıcı bireylerin kanuni düzenlemeleri kısa süreli planlara göre değil de uzun süreli devamlılığa göre ticari işlerine uygulamaları halinde bu kanun satıcıları da korumaktadır.

Ticaretin sorunsuz işleyebilmesi adına ilgili düzenlemelerin sözleşmelerde somut olay gözetilme şeklinde bulundurulması önem arz ediyor. Cayma hakkı söz konusu ise esasen çok geniş anlamda sözleşmeden dönme durumu anlaşılabilmektedir. Her çeşit sözleşme için belirli biçimde cayma hakkı söz konusu olabilmektedir.

Cayma Hakkı Nedir?

Pek çok sözleşme için Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun düzenlemesi için farklı birçok durum için ayrı ayrı cayma hükümleri yer almaktadır. Fakat mesafeli satış sözleşmelerden cayma yani esasen internet ortamından alınan bir maldan dolayı cayma hakkının kullanılması ise 48 numaralı maddede bulunuyor. Buna göre tüketici birey 14 günlük süre içinde herhangi bir gerekçe göstermeden ilgili mal için yapmış olduğu sözleşmeden dönebilir.

Bu söz edilen cayma hakkı ise mesafeli sözleşmeler için geçerli olmaktadır. Bu aşamada belirtmek gerekir ki cayma hakkını kullanabilmek adına ürünün bozuk olması, çizik olması, kırık olması gibi çeşitli kusurların oluşması gerekmez. Kargo eve geldiği anda kapıda bunu açıp bakmak gerekmez. Kanun net ve açık bir şekilde mesafeli sözleşmeler için bu cayma hakkını tanımaktadır.

Ayıp ve benzeri hallerde yine e-ticaret cayma hakkı devam eder. Ek bazı haklar ortaya çıkar. Ayrıca çeşitli istisnai ürünler vardır ki bunların satışında ise cayma hakkı kullanılmamaktadır.

ayıplı mal durumunda sözleşmeden cayma

Cayma Hakkı Süresi Nedir?

Yukarıda da bahsettiğimiz üzere cayma hakkının kullanılabilmesi adına 14 günlük bir süre bulunmaktadır. Bu zaman, mesafeli satış sözleşmelerinde satılan ürünün tüketici eline ulaştığı andan itibaren başlamaktadır. Eğer ki bir üründe hata var ise bunun da süreleri farklı olmaktadır. Ayrıca bilmelisiniz ki cayma hakkı gün süresi 14 günle sınırlı olmamaktadır. Normal şartlarda satıcıların mesafeli satış sözleşmesinde ön bilgilendirme formunda bulunan cayma hakkına dair gerekli bilgilendirmeyi hukuki şekilde yapması lazım. Satıcı eğer ilgili bilgilendirmeyi tüketici bireye yapmamış ise cayma süresi 14 + 1 sene olmaktadır.

Cayma Hakkının Kullanılması

Kanuna göre 14 günlük zaman içinde satıcıya cayma hakkının kullanıldığına dair bir bildirimin yapılmış olması şarttır. Bu bildirim şekli ise madde 11 ile düzenlenmektedir.

Buna göre cayma hakkının kullanılması yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısıyla satıcıya yöneltilmelidir. Yani cayma bildiriminin ilgili kişiye ne zaman ulaştığı değil, tüketici bireyin yazılı beyanı ne zaman göndermiş olduğu son derece önemlidir.

Bu hakkın kullanılmasında yazılı beyan olması şarttır. Bu ise yönetmeliğe ek olarak yayımlanan form doldurularak gerçekleştirilir. Fakat bu formun kullanılması kesinlikle şart değildir. Usulüne uygun biçimde hazırlanan ve cayma beyanını barındıran her çeşit yazılı bildirim bu hakkında kullanıldığı anlamını taşır.

Bazı hallerde satıcı birey için internet ortamında cayma hakkının kullanılması için ayrı bir form imkanı sunulmaktadır. Ayrıca bu da geçerli bir durumdur. Fakat böyle bir gelişmede satıcı birey, tüketicinin göndermiş olduğu cayma beyanının kendisine eriştiği anda ilgili tüketiciye haber vermek ile yükümlüdür.

Noterden Cayma Hakkı Kullanımı: Tüketici, mesafeli sözleşmeden caymayı talep ettiği zaman bildirim noterden yapılmak zorunda değildir. Fakat somut olayın özelliklerine bakılarak noterden yapmanın bazı haller için daha sağlıklı olabileceğini söylemek de söz konusudur. Ancak buna genel olarak gerek bulunmaz.

Ürüne Zarar Gelmesi Hali: E-ticaret cayma hakkı süresi içinde iken ilgili ürüne zarar gelmesi de yine kanunda düzenlenmiştir. Bu hususta satın alınan üründe cayma süresi dahilinde değişim ya da bozulma olur ise tüketici birey bundan sorumlu olmamaktadır. Ancak tüketicinin kastı ve ihmali söz konusu ise tüketicinin bu durumdan sorumlu olduğu kesindir.

Ücret İadesi: Bu konuda önemli olan detaylardan biri de ücret iadesi olmaktadır. Cayma hakkının kullanılmasıyla satıcı, tüketici bireyin gerçekleştirmiş olduğu ödemeleri iade etmekle yükümlüdür. Herhangi bir senet, çek vb. biçiminde ödeme gerçekleşmiş ise bu senetlerin geri verilmesi hali de bulunmaktadır. Satıcının bu iade yükümlülüğünü ise cayma bildiriminin kendine erişmesini takip eden on dört günlük süre içinde yerine getirmesi şarttır. Teslim masrafları da kanunlar uyarınca satıcı bireye aittir.

Cayma Hakkında Kargo Ödemesi: E-ticaret cayma hakkı hususunda bir başka önemli konu da cayma hakkında kargo ödemesi olmaktadır. Tüketici iadeden dolayı kargo ödemesi vb. yapmak durumunda olamaz. Tüm bu ödemeler satıcı bireye ait olmaktadır. Eğer ki tüketici kendi isteği ile satıcının belirtmiş olduğu kargo firması dışında başka bir firmayı tercih ederse o vakit kargo bedelini karşılamak zorundadır. Eğer satıcı bireyin belirtmiş olduğu kargo şirketi tüketici bireyin olduğu konumda bulunmuyor ise bu defa satıcı bir şekilde malın tüketici bireyden teslim alınmasını sağlamak ile yükümlü olmaktadır.

Cayma Hakkını Kullandırmayan Satıcının Şikayet Edilmesi

E-ticaret cayma hakkı hususunda bir başka önemli detay da cayma hakkını kullandırmayan satıcının şikâyet edilmesi oluyor. Bu, kanunda bulunan ağır ihlallerden biri sayılmaktadır. Bu tarz bir durumda tüketici birey, Tüketici Hakem Heyetine başvuru gerçekleştirebilir. Bunlar genellikle ilçe ve illerde kaymakamlık bünyesinde çalışma yapan uyuşmazlık mercileri olmaktadır. Hukuki anlamda tüketici ilişkisi bulunan uyuşmazlıklardan dolayı hakem heyetine başvuruda bulunmak söz konusudur. Tüketici hakem heyetine bu hususla alakalı bir dilekçe iletilebilir.

Hakem heyetlerinin bu tarz sorunlara ilişkin altı aylık bir çözüm üretme süreleri bulunmaktadır. Fakat gerekli görülen hallerde bu sürenin altı ay daha uzatılması söz konusu olabilmektedir. Ayrıca hakem heyeti kararı mahkeme ilamı gibi icra edilebilmektedir.

İlgili heyet karar verdikten sonra iki taraf da dava açarak itiraz edebilir. Ama dava açarak heyet kararının icrası durdurulamaz.  Sadece mahkemeden ilgili kararın icrasının durdurulması talep edilebilir.

cayma hakkı

Ayıplı Mal Durumunda Sözleşmeden Cayma

E-ticaret cayma hakkı konusunda ayıplı mal cayma hakkı da merak ediliyor. Tüketici birey normal şartlarda kendisi zarar vermiş olduğu üründen dolayı cayma hakkı elde edemez. Fakat mal kargoda taşıma esnasında zarara uğramış ise ilgili malda oluşabilecek zarardan dolayı satıcı sorumlu olduğu için bu sözleşmeden ayıp nedeni ile dönmek mümkündür.

Burada çoğunlukla ürünün taşıma sırasında zarar gördüğü ispatlanamaz. Bundan dolayı kargo teslim alındığı gibi görevliyle beraber açılması gerekmektedir. Bu gerçekleştirilmemiş olsa dahi ayıptan dolayı gerekli işlemler yapılabilmektedir. Çünkü kanuna göre teslim tarihinden itibaren altı ay içinde meydana gelen ayıpların teslim sırasında var olduğu varsayılmaktadır. Bundan ötürü satıcı sorumludur.

E-Ticaret Cayma Hakkı