Hükmün açıklanmasının geri bırakılması nedir? (HAGB), bir davanın sonucunun belirli bir tarihte açıklanmasının ertelenmesidir. Bu, tarafların anlaşma sağlamaya çalışması veya dava ile ilgili diğer meselelerin çözülmesi için zaman kazanmak isteyebilecekleri durumlarda kullanılabilir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, dava sürecinin uzamasına neden olabilir, ancak taraflar arasındaki uzlaşmayı arttırmaya yardımcı olabilir.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için; (CMK md.231)

1. Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,
2. Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,
3. Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi, gerekir. Sanığın kabul etmemesi hâlinde, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmez.

 

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Şartları

Türkiye’de hükmün açıklanmasının geri bırakılması şartları, Adalet Bakanlığı’nca belirlenen yasalar ve yönetmeliklere göre belirlenir. Genel olarak, Türkiye’de hükmün açıklanmasının geri bırakılması için aşağıdaki şartların varlığı gereklidir:

 

• Taraflar arasında anlaşma sağlamaya çalışılması: Taraflar arasında bir anlaşma sağlanması bekleniyorsa, hükmün açıklanması geri bırakılabilir.
• Dava ile ilgili diğer meselelerin çözülmesi: Eğer dava ile ilgili diğer meseleler (örneğin, mal varlıklarının paylaşımı) henüz çözülmemişse, hükmün açıklanması geri bırakılabilir.
• Tarafların görüşmelerinin devam etmesi: Taraflar arasında görüşmeler devam ediyorsa, hükmün açıklanması geri bırakılabilir.
• İnceleme için daha fazla zaman gerekmesi: Eğer dava ile ilgili tüm belgeler ve veriler incelenmesi gerekiyorsa, hükmün açıklanması geri bırakılabilir.

Bu şartlar, yasalar ve yönetmelikler tarafından belirlenen ve ülkeden ülkeye farklılık gösterebilen başka şartlar da olabilir.

 

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Verilemeyecek Suçlar

Türkiye’de, hükmün açıklanmasının geri bırakılması yöntemi kullanılamaz ve karar verilemez fakat yasalar tarafından belirlenen aşağıdaki suçlar için geçerlidir:

Cinayet: Cinayet suçundan dolayı verilecek hüküm açıklanması geri bırakılamaz.

Zina: Zina suçundan dolayı verilecek hüküm açıklanması geri bırakılamaz.

İhbar veya şantaj: İhbar veya şantaj suçundan dolayı verilecek hüküm açıklanması geri bırakılamaz.

Silah taşıma: Silah taşıma suçundan dolayı verilecek hüküm açıklanması geri bırakılamaz.

Uyuşturucu madde kullanma veya satma: Uyuşturucu madde kullanma veya satma suçundan dolayı verilecek hüküm açıklanması geri bırakılamaz.

 

Hapis Cezasında Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Türkiye’de, hapis cezası verilen bir suçluya hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) yöntemi kullanılabilir. Bunun için aşağıdaki şartların bir veya birkaçının yerine getirilmesi gerekir:

1. Suçlu, suçunu tekrar etmeme ve yasaları çiğneme sözü vermeli.
2. Suçlu, hapis cezasının uygulanmaması karşılığında belirli bir miktar para cezası ödemelidir.
3. Suçlu, belirli bir süre boyunca belirli bir işi yapmalı veya belirli bir şehirde yaşamalıdır.
4. Suçlu, hapis cezasının uygulanmaması karşılığında belirli bir şahsa veya kuruluşa yardım etmelidir.

 

Bu şartlar, davalının suçunun niteliğine, davalının geçmiş suç kaydına ve diğer faktörlere göre değişebilir. Her durumda, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, hukukun önceliklerini ve adaleti koruyan bir şekilde verilmelidir.

Adli Para Cezasında Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Adli para cezası verilen bir kişiye hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) yöntemi kullanılabilir. Bunun için aşağıdaki şartların bir veya birkaçının yerine getirilmesi gerekir:

1. Ceza ödenmesi söz konusu olan para, belirli bir zaman içinde ödenmelidir.
2. Ceza ödenmemesi durumunda hapis cezası verilmesi ihtimali bulunmalıdır.
3. Ceza ödenmesi söz konusu olan para, belirli bir şahsa veya kuruluşa yardım etmek amacıyla kullanılmalıdır.
4. Suçlu, suçunu tekrar etmeme ve yasaları çiğneme sözü vermelidir.

 

Bu şartlar, davalının suçunun niteliğine, davalının geçmiş suç kaydına ve diğer faktörlere göre değişebilir. Her durumda, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, hukukun önceliklerini ve adaleti koruyan bir şekilde verilmelidir.

HAGB Kararı için Sanığa Dair Şartlar Nelerdir?

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilmesi için sanığa dair şartlar şunlardır:

1. Sanığın suçunun niteliği uygun olmalıdır.
2. Sanık, suçunu tekrar etmeme ve yasaları çiğneme sözü vermelidir.
3. Sanığın geçmiş suç kaydı, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına uygun değerlendirilmelidir.
4. Sanık, ceza ödeme sözleşmesini yerine getirme sözü vermelidir.
5. Ceza ödenmesi söz konusu olan para, belirli bir şahsa veya kuruluşa yardım etmek amacıyla kullanılmalıdır.

Mahkemece Sanığın Tekrar Suç İşlemeyeceği Kanaatine Varılması

Mahkemece sanığın tekrar suç işlemeyeceği kanaatine varılması, hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilmesi için bir şarttır. Ayrıca, sanığın suçunun niteliği, sanığın yapısı ve önceki davranışları da bu kararın verilmesi için incelenir. Adalet ve hukukun öncelikleri, kararın verilmesinde de dikkate alınır. Sanığın tekrar suç işleme olasılığının düşük olması, mahkemenin hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı vermeyi düşünebileceği bir durumdur.

 

Hakkında HAGB Kararı Verilecek Sanığın Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Mahkûm Olmaması

Türkiye’de, hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilecek sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmaması şarttır. Ayrıca, sanığın suçunun niteliği de bu kararın verilmesi için uygun olmalıdır. Ancak, kasıtlı suçlar dışındaki suçlar için HAGB kararı verilebilir. Ceza ödeme sözleşmesi yerine getirilmesi ve yasaların tekrar çiğnenmemesi söz konusu olmalıdır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilirken, adalet ve hukukun öncelikleri gözetilmelidir.

 

Sanığın Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Onay Vermesi

Sanığın hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına onay vermesi, hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilmesi için bir faktör olarak değerlendirilir. Sanığın suçunun niteliği, sanığın yapısı, önceki davranışları ve tekrar suç işleme olasılığı gibi faktörler de bu kararın verilmesinde değerlendirilir. Mahkemenin, sanığın hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına onay vermesi durumunda, suçun niteliğine, sanığın davranışlarına ve tekrar suç işleme olasılığına göre hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verebilmesi mümkündür.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması ve Denetim Süresi İçinde Yeniden Suç İşlenmesi

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilen bir sanık, denetim süresi içinde tekrar suç işlerse, mahkeme tarafından verilen bu karar iptal edilebilir ve hüküm tam olarak uygulanabilir. Denetim süresi içinde tekrar suç işleme durumunda, sanık hakkında yeniden yargılama yapılabilir ve daha ağır cezalar verilebilir. Bu nedenle, sanıklar hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına onay verdiklerinde, denetim süresi içinde dürüst ve düzenli bir şekilde yaşamaları önemlidir.

Denetim süresi içinde yeniden suç işlenmemişse, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı devam eder ve sanığın geçmiş suçu kayıt altında olmaz. Bu durumda, sanık geçmiş suçunun yargılaması sonucu hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı alındığından habersiz olarak iş bulma, kredi veya vatandaşlık gibi konularda zorluklar yaşamayabilir.

 

HAGB Kararına Uyulmaması Nedeniyle Dosyanın Açılması ve Hükmün Niteliği

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına uyulmazsa, dosya tekrar açılabilir ve hüküm uygulanabilir. Açılan dosya, denetim süresi içinde yeniden suç işlenmesi durumunda ciddi olarak ele alınabilir. Hükmün niteliği, açılan dosya ile ilgili mahkeme kararına göre değişebilir ve daha ağır cezalar uygulanabilir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararına İtiraz, İstinaf ve Temyiz

HAGB kararına itiraz etmek mümkündür, ancak kararın hukuki dayanaklarının incelenmesi veya yanlış uygulama gerekçelerinin ortaya konması gerekir. İstinaf yoluyla, daha üst bir mahkemeye başvuru yapılabilir. Temyiz yoluyla, Yargıtay’ın incelemesine başvuru yapılabilir. Bu yollar, kararın yanlış olduğunu iddia etmek ve düzeltilmesini talep etmek için kullanılabilir.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına itiraz kararına itiraz, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının düzenlendiği tarihten itibaren 15 gün içinde yapılmalıdır. İtiraz yapılması halinde, itirazın incelemeye yetkili mahkeme tarafından hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının tekrar gözden geçirilmesi ve gerekli görülürse değiştirilmesi yapılabilir.

 

HAGB Kararı Aleyhine Kanun Yararına Bozma Başvurusu

HAGB kararı aleyhine kanun yararına bozma başvurusu, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının sonucunu değiştirmeyi amaçlayan bir başvurudur. Bu başvuru, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının korunması yerine, cezanın yürürlükte kalmasını talep eder. Aleyhine kanun yararına bozma başvurusu, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının sonucunun tekrar değerlendirilmesine olanak tanır.

Yargıtay, kanun yararına bozma başvurusu üzerine hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararında şunları denetleyecektir:

1. Sanığın tekrar suç işleme riskinin değerlendirilmesindeki tutarlılık ve doğruluğu
2. Sanığın hayat ve iş durumunun, denetim süresi içinde tekrar suç işleme olasılığına etkisi
3. Ceza hukukunun amaçlarına uygunluğu ve gerektiğinde cezalandırma yetkisinin kullanılması
4. Sanığın hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına onay vermesi
5. İlgili hukuk kurallarının ve ceza hukukunun uygulanmasına ilişkin yasal düzenlemelerin uygunluğu.

 

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Memurluğa Etkisi Nedir?

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının memurluğa etkisi, mevzuat ve yapılan yargılamalardan kaynaklanabilir. Memurluk halini sürdüren bir kişi hakkında HAGB kararı verilmesi durumunda, memurluk durumu ve yapılan yargılamalar göz önünde bulundurularak yapılacak değerlendirmeler sonucunda memurluğa devam etme durumu belirlenebilir.