İdari yargılamada İdare Mahkemesinin Yürütmeyi Durdurma Kararı açıkça hukuka aykırı ve telafisi güç zararların önlenmesi adına önem arz etmektedir. İdare mahkemelerinin esasa ilişkin incelemesinden önce geçici olarak verilen yürütmenin durdurulması kararı 06/01/1982 kabul tarihli 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. maddesine dayanmaktadır. Buna göre;
Madde 27 – Yürütmenin durdurulması
1. Danıştayda veya idari mahkemelerde dava açılması dava edilen idari işlemin yürütülmesini durdurmaz.
2. Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler. Uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerin yürütülmesi, savunma alındıktan sonra yeniden karar verilmek üzere, idarenin savunması alınmaksızın da durdurulabilir.
Şanlıurfa İdare Mahkemesinden Sözleşmeli Er Feshinde Yürütmenin Durdurulması Kararı
İçerik Tablosu
Aşağıda inceleyeme konu edilen kararda, Milli Savunma Bakanlığına bağlı Şanlıurfa 20. Zırhlı Tugay Komutanlığı emrinde sözleşmeli er olarak görev yapan asker müvekkilin, sosyal medya üzerinden fotoğraf ve video paylaşması sebebiyle, sözleşmesinin haksız yere feshine ilişkin yürütmenin durdurulması kararı verilmiştir. Kamu görevinden ayrılması sonucu doğuracak olan idari işleme karşı, İdare Mahkemesinin Yürütmeyi Durdurma Kararı vermesi müvekkil için telafi edilemez zararların meydana gelmesini önlemiştir.
T.C. ŞANLIURFA 1. İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/…..
YÜRÜTMENİN DURDURULMASINI İSTEYEN (DAVACI) : O……….. Ö……
VEKİLİ : AV. AHMET YILDIZ – UETS [ 16778-77556-45026 ]
KARŞI TARAF (DAVALI) : MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI
VEKİLİ : AV. G………….. B………….
İSTEMİN ÖZETİ : Şanlıurfa İli 20. Zırhlı Tugay Komutanlığı emrinde Topçu Sözleşmeli Er olarak görev yapan davacının, sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin 20.Zırhlı Tugay Komutanlığı’nın 17/…/2021 tarih ………………. sayılı işlemin;
Ölçülülük ilkesine aykırı olduğu, savunma için süre verilmediği, aldığı eğitim ve görevleri başarıyla yerine getirdiği, davacı hakkında mevzuatta aranan ve işleme gerekçe nitelik belgesinin bulunmadığı, anılan paylaşımının Türk Silahlı Kuvvetlerinin saygınlığına, onuruna ve gizliliğine aykırı olmadığı, davacı hakkında disiplin cezası tesis edilecekken sözleşmesinin feshedilmesinin hakkaniyete aykırı olduğundan bahisle iptali ile yoksun kaldığı özlük haklarının fesih tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte tazmini ve işlem nedeniyle kişilik haklarına verilen zarara karşılık olarak 50.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesi istenilmektedir.
SAVUNMA ÖZETİ : Davacı fesihli Top Söz Er O…… Ö’ün; askeri üs bölgesinde kendisine ait olmayan rütbe ve askeri üniforma ile sosyal medyada ( TikTok Uygulaması ) paylaşım yaptığının ve olayda doğrudan sorumlu, kusurlu ve ihmali olduğunun yapılan idari tahkikat raporunda bildirilmesi üzerine personelin TSK’nin disiplin ruhunu ve askerlik anlayışını temelden sarsacak vehamette olduğu, işlediği fiil sonucu, kendisinden istifade edilemeyeceği ve askerlik mesleğini sergilemede yetersiz olduğu değerlendirildiği, bu kapsamda, personelin sözleşmesi birlik komutanlığınca yukarıda belirtilen mevzuat esasları çerçevesinde ……. 2021 tarihi itibariyle 20’nci Zh Tug.K.lığının ……… 2021 tarihli ve ………….. sayılı yazısı ile feshedildiği,
İdarenin kendisine tevdi edilen görevi en iyi şekilde yürütebilmesi için gerekli tedbirleri alma yetkisi ile donatılmasının zorunluluğu olduğu, bu nedenle, idarenin hizmetlerim yürütecek personeli seçerken bir takım özelliklere sahip olmasını araması tabii olduğu gibi, statüye alındıktan sonra da bunları verimli biçimde kullanması, hizmeti aksatacak, kendisinden artık verim alınması imkânı kalmamış, aksine idare mekanizmasına ve kamu hizmetinin yürütülmesine zararlı olacak personeli bünyesi dışına çıkarması da doğal olduğu, davaya komi olan idari işlemin 6191 sayılı Sözleşmek Erbaş ve Er Kanunu, Sözleşmeli Erbaş ve Er Yönetmeliği ve KKY 51-24 Sözleşmeli Erbaş ve Er Yönergesi’ne uygun olarak tesis edildiği davanın ve yürütmeyi durdurma isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Şanlıurfa 1. İdare Mahkemesi’nce yürütmeyi durdurma istemi yönünden işin gereği görüşüldü:
Dava, Şanlıurfa İli 20. Zırhlı Tugay Komutanlığı emrinde Topçu Sözleşmeli Er olarak görev yapan davacının, sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin işlemin iptali ile yoksun kaldığı özlük haklarının fesih tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte tazmini ve işlem nedeniyle kişilik haklarına verilen zarara karşılık olarak 50.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesi istemiyle açılmıştır.
Sözleşmeli Erbaş ve Er’in Sözleşme Süresi Bitiminden Önce Sözleşmesinin Feshi
6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu’nun “Sözleşmenin idarece feshi” başlıklı 6. maddesinde, “… (4) Sözleşmeli erbaş ve erlerin sözleşmeleri, aşağıdaki nedenlerle sözleşme süresinin bitiminden önce feshedilir:
a) Disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamayacağı, sıralı amirlerinin her türlü bilgi ve belgeye dayanarak düzenleyeceği nitelik belgesi ile anlaşılmak.
b) Yetersizlik ve görevde başarısız olma nedeniyle kendisinden istifade edilemeyeceği, sıralı amirlerinin her türlü bilgi ve belgeye dayanarak düzenleyeceği nitelik belgesi ile anlaşılmak.” ….. fesih nedenleri arasında sayılmıştır.
Sözleşmeli Erbaş ve Er Yönetmeliği’nin 17. maddesinin 1. Fıkrasının (a) bendinde;
” Disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamayacağı, sıralı amirlerinin her türlü bilgi ve belgeye dayanarak düzenleyeceği nitelik belgesi ile anlaşılmak.”
(b) bendinde, “b) Yetersizlik ve görevde başarısız olma nedeniyle kendisinden istifade edilemeyeceği, (atış, spor, eğitim, operasyon ve istihdam edildikleri, kadro görev yerlerindeki davranışlarında, askerlik mesleği değerlerini sergilemede, ikazlara rağmen istenen düzeye ulaşamayan ve aşırı derecede borçlananlardan bu durumu rapor, tutanak ve her türlü belgeyle kanıtlananlar, mazeretsiz olarak bir sözleşme yılı içerisinde yedi gün ve daha uzun süreyle göreve gelmeyenler) sıralı amirlerinin her türlü bilgi ve belgeye dayanarak düzenleyeceği nitelik belgesi ile anlaşılmak. hali sözleşmenin fesih nedenleri arasında sayılmıştır.
Askerin, Facebook, Twitter, İnstagram, TikTok vb. Sosyal Medyada Üniformalı Fotoğraf Paylaşması
Dava dosyasının incelenmesinden; Şanlıurfa İli 20. Zırhlı Tugay Komutanlığı emrinde Topçu Sözleşmeli Er olarak görev yapan davacı hakkında 04/09/2021 tarihinde sosyal medya üzerinden askeri bölgede Fırtına Obüsünün içerisinde kendisine ait olmayan astsubay rütbeli üniforma ile paylaşım yaptığı hususuna ilişkin olarak 07/09/2021 tarihli tespit tutanağına istinaden 14/09/2021 tarih 7113669 sayılı soruşturma emri uyarınca disiplin soruşturması başlatıldığı, söz konusu disiplin soruşturması neticesinde düzenlenen 15/09/2021 tarihli disiplin soruşturmasının sonuç kısmında;
Personelin kendisine ait olmayan Astsubay rütbesi ile sosyal medyada yapmış olduğu paylaşımın askerlik mesleğine uygun düşmediği, askerlik mesleğinin itibarını zedeleyecek hal ve hareketlerde bulunduğu, kendisine ait olmayan Astsubay rütbesini takarak ve askeri üniformayı kendi kişisel çıkarları uğruna kullandığı tespit edildiğinden sözleşmenin feshedilmesi” teklifinin getirildiği, anılan teklif uyarınca da sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin 20.Zırhlı Tugay Komutanlığı’nın ………..2021 tarih …… sayılı işlemin tesisi edildiği;
Anılan işlemin ölçülülük ilkesine aykırı olduğu, savunma için süre verilmediği, aldığı eğitim ve görevleri başarıyla yerine getirdiği, davacı hakkında mevzuatta aranan ve işleme gerekçe nitelik belgesinin bulunmadığı, anılan paylaşımının Türk Silahlı Kuvvetlerinin saygınlığına, onuruna ve gizliliğine aykırı olmadığı, davacı hakkında disiplin cezası tesis edilecekken sözleşmesinin feshedilmesinin hakkaniyete aykırı olduğundan bahisle iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Sözleşmeli Erbaş ve Er İçin Disiplin Amiri Kanaat Formu
Bakılan davada, soruşturma raporunun ve dosyadaki belgelerin incelenmesinden; eylemin tespit edildiği tarihin …./2021 olduğu, soruşturmaya konu olay ifade edilerek davacının savunmasının …./2021 tarihinde alındığı, soruşturmacıların görevlendirilme tarihinin ise, 14/09/2021 olduğu, davacının almış olduğu cezanın bulunmadığı, Sözleşmeli Erbaş ve Er Nitelik Belgesinde nitelikleri bakımından davacının sıralı amirleri tarafından düzenlenen ……/2021 tarihli belgede 10’luk puanlama üzerinden 4 ve 5 puanlar verilerek birinci, ikinci ve üçüncü amiri tarafından sırasıyla 41, 42,43 puanların verildiği, anılan amirler tarafından düzenlenen Disiplin Amiri Kanaat
Formunda soruşturmaya konu olaya atfen;
Sözleşmeli Uzman Erbaş ve Er Sözleşmesinin Feshinde Ölçülülük İlkesi
Askerlik mesleğinin temel değerlerini benimseyerek, kurumsal güvenilirliği zafiyete uğratacak davranışlarda bulunması sebebiyle sözleşmenin fesih edilmesi kanaatinin ifade edildiği, görülmekte olup davacı hakkında tesis edilen işlemin gerekçe ve yasal dayanağı olarak gösterilen 6191 sayılı Kanunun 3. Bölüm 6. maddesinin 4/ (a) bendi, ilgili Yönetmeliğin 17 / (b) fıkrası ve ilgili Yönergenin 5. Bölüm 6 /(a) fıkrası olarak ifade edildiği, anılan mevzuat
hükümlerinden Yönetmelik hükmünün Kanundaki karşılığının (a) bendi değil ( b) bendi olduğu;
Atıf yapılan diğer mevzuat hükümlerinin disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle TSK’de görev yapamayacağı şeklinde hükümler içerdiği, atıf yapılan Yönetmelik hükmünün muhteviyatı itibariyle farklı şartları aradığı, mevzuat hükümlerinin gerekçe yönünden farklılık arz ettiği, davacının sicil özetinde almış olduğu cezanın da bulunmadığı, bununla birlikte davacı hakkında işlem tesis edilmeden önce savunmasının alınmadığı, alınan ifadenin tarihinin soruşturmacı görevlendirme tarihinden de önce olduğu, anılan ifade de işlemin yasal dayanağının da ifade edilmediği, ayrıca davacının eyleminin niteliği ve davaya konu işlemin niteliği kıyaslandığında Hukuk Devleti ilkesinin doğal ve zorunlu bir sonucu olan ölçülülük ilkesi ile bağdaşmadığı anlaşılmaktadır.
Tüm bu sebeplerin birlikte değerlendirilmesinden; savunma hakkına riayet edilmeksizin ve Hukuk Devletine dair belirlilik ve ölçülülük ilkelerine aykırı şekilde tesis edilen davaya konu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Öte yandan; dava konusu işlemle davacının kamu görevinden ayrılması söz konusu olacağından uygulanması halinde davacı açısından telafisi güç zararlar olacağı açıktır.
Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin; uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden 2577 Sayılı Kanunun 27.maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütülmesinin durdurulmasına, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde Bölge İdare Mahkemesi’ne itiraz yolu açık olmak üzere ……/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
İdare Hukuku Kapsamında İdare Mahkemesinin Yürütmeyi Durdurma Kararı İle İlgili Daha Detaylı Bilgi Almak İçin Bizimle İletişime Geçebilirsiniz.
AGÂH Hukuk Danışmanlık & Avukatlık