İftira Suçunun Cezası Nedir?

İftira Suçunun Cezası Nedir? sorusu gündemimize sürekli girmekte ve bu alanda yer alan bilgilerin yetersiz olması sebebi ile sizler için özel olarak kaleme aldık. İftira suçu, 5237 sayılı TCK 267 numaralı maddesinde hüküm altına alınmıştır. Uygulama ve yargıtay kararlarında iftira suçu içinde birden çok hukuki konu bulunmaktadır. Bu suç, bir birey hakkında suçu işlemediğinin bilinmesine rağmen ya da gerçeğe aykırı şekilde suç isnadında bulunularak bireye yönelik soruşturma ya da idari yaptırım uygulanmasını sağlamaya yönelik fiilden meydana gelir.

İftira suçunun basit durumda ceza oranı bir seneden dört seneye dek hapis cezası olup nitelikli durumların varlığı halinde ceza oranı farklılaşır. İftira suçu, takibi şikâyete bağlı olan bir suç değildir ve resen araştırılır ve dava açma zamanaşımı ise sekiz senedir. Suçun varlığı için sanık ikrarı, mağdur açıklamaları, ilgili olay tutanakları, teşhis, yüzleşme, mahkeme kararı ve savcılık uygulamalarına ilişkin müzekkereler ve tanık beyanları da delil şeklinde kabul görmektedir.

İftira Suçu Nedir?

İftira suçu nedir? İftira suçu, bir birey hakkında suçu işlemediğinin bilinmesine rağmen ya da gerçeğe aykırı olarak suç isnadında bulunularak bireye yönelik soruşturma ya da idari yaptırım uygulanmasını sağlamaya yönelik fiilden oluşmaktadır.

İftira suçu özel kast ile işlenebilecek bir suç çeşididir. Suçun meydana gelmesi için genel kast yeterli olmamaktadır. Fail tarafından, isnat edilen eylemin mağdur tarafından işlenmediğinin bilinmesi ya da gerçek dışı bir eylemin söz konusu olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Fail tarafından başkalarından duyularak ya da tahmine dayalı olarak bir suçun isnat edilmesi durumunda iftira suçu oluştuğu kabul edilmemektedir. Bu tarz bir durumda failin, şüphelerini açıkça bildirmesi lazımdır.

İftiraya uğrayan kişinin kendisine karşı işlenmiş olan iftira suçuna rıza göstermesi durumunda iftira suçunun oluşmayacağından söz edilmez. Mağdurun kendisi hakkında gerçekleştirilmiş olan iftira suçuna rıza göstermesi, sonradan onay vermesi ya da fail hakkında şikâyetçi olmaması suçun oluşmasını veya ona ceza verilmesini etkilemez.

Yapılmış olan suç duyurusunun bireyin görevinin gereği ya da bir hakkın yerine getirilmesi sınırları dahilinde gerçekleştirilmesi hukuka uygunluk nedeni sayılacak olup iftira suçunun oluştuğundan bahsedilemeyecektir.

İftira Suçu Unsurları Nelerdir?

İftira suçu unsurları bulunmaktadır. İftira suçu özel biçimde düzenlenmiş bir suç tipi olmamaktadır. Alakalı suçun faili ve mağduru için özel bir koşul aranmamış olup suçun faili ve mağduru herkes olabilmektedir. Açıklamak gerekir ki tüzel kişiler tarafından iftira suçu gerçekleştirilemeyecek olup suçun faili sadece gerçek kişiler olacaktır. İftira suçunda suça konu fiilin işlendiği sırada hakkında isnatta bulunulan kişinin sağ olması lazımdır. Ölmüş bir birey hakkında suç isnadında bulunulması iftira suçunu değil, hakaret suçunu meydana getirir. Bu suçun unsurları:

İhbar ya da Şikâyet Yolu ile İftira Suçu

Türk Ceza Kanunu madde 267’de açıklanan iftira suçuna göre mağdur hakkında hukuka aykırı fiilin isnat edilmesi; soruşturma ya da kovuşturma bölümlerinin gerçekleştirilmesi veya idari yaptırım uygulamaya yetkili makamlara ihbar ya da şikâyette bulunmak ile gerçekleştirilebilir. İhbar durumu; sözlü ya da yazılı biçimde bir suçun veya disiplin yaptırımı gerektiren bir fiilin o fiili soruşturmaya ya da kovuşturmaya yetkili makama bildirilmesidir. Şikâyet ise sözlü ya da yazılı şekilde, soruşturmasının ve kovuşturmasının yürütülmesi şikâyete bağlı suçlarda yetkili kişinin söz konusu fiille ilgili kovuşturma yapılmasını istemesine denir. Suç oluşturan bir fiilin isnadı durumunda ihbar yurt içinde Cumhuriyet Savcılıkları, valilik, kolluk, mahkemeler veya kaymakamlığı; yurt dışında ise elçilik ve konsolosluklara yapılması lazımdır.

İsnadın Nesnel Olarak Gerçek Dışı Olması Lazımdır

Yetkili merciiyle yapılacak olan direkt veya dolaylı bildirme fiili, yanlış ya da hakkında bildirim yapılan bireyin suçsuz olduğunu bilerek yapılmış olmalıdır. Açıklamak gerekir ki idari bir yaptırımın uygulanmasını gerektiren fiillerin isnadında da iftira suçu söz konusu olabilecektir. Bu gelişmenin mevcut olması durumunda Kabahatler Kanunu devreye girmiş olacaktır.

Failin Gerçek Kimliğini Belirtmesi Gerekmez

Yetkili makama bildirme, nesnel olarak gerçek dışı olmalıdır. İftirada bulunan birey, gerçeğe aykırı olarak suçsuz olduğunu bildiği mağdura hukuka aykırı bir fiili isnat etmelidir. Bu suçun meydana gelmesi için fail tarafından kimliğinin doğru bildirilmesi zorunlu olmamaktadır. İhbarın isimsiz ya da sahte bir ad ile gerçekleştirilmesi halinde de Yargıtay tarafından iftira suçunun oluştuğu kabul görmektedir.

İftira suçunu işleyen bireyin kendi kimliğini açıklaması ya da doğru bildirmesinin zorunlu bir unsur olmaması yüksek yargı kararlarında da kabul görmektedir.

İftira Suçu İşleme Biçimleri Nelerdir?

İftira suçu işleme biçimleri önemlidir. Türk Ceza Kanunu madde 267 hükmünde bu suç, seçimlik hareketli bir suç şeklinde düzenlenmiştir. Seçimlik hareketlerden hangisi ile gerçekleştirildiği, suçun nitelikli haline bağlı biçimde değişecek olup ceza düzeyini etkileyecektir. Suçun kasten ya da taksirle işlenmesi, ihmali ya da icra olması önemsiz olup isnat edilen eylemin açık veya belirli olması lazımdır.

İftira suçunun oluşması için ilgili eylemin nesnel olarak gerçeğe aykırı olması gerekmektedir. Bu durumun oluşması iki türde gerçekleşmektedir:

• Ortada hukuka aykırı olarak gerçekleştirilmiş bir fiil yoktur. Bu durumda birey hakkında, gerçekte var olmayan ancak hukuka aykırı olduğu iddia edilen bir fiilin gerçekleştirildiği iddia edilir.
• Ortada hukuka aykırı olarak gerçekleştirilmiş bir fiil vardır. Bu durumda birey hakkında, gerçekte her ne kadar var olsa da söz konusu fiilin işlenmediği bilinmesine rağmen bireyin eylemi gerçekleştirdiğinin iddia edilmesidir.

İhbar ya da şikâyet yoluyla mağdura karşı gerçekleştirilen fiilin belirli olması önemlidir. Sınırları ve kapsamı belirli bulunmayan, soyut ve genel ifadeler kullanılması suretiyle gerçekleştirilen isnatlar veya yalnızca belirli bir davranışa karşı olumsuzluk barındıran beyanlar iftira suçunu oluşturmamaktadır.

İftira suçu basın ve yayın yolu ile de işlenebilmektedir. Bu gelişmede iftira suçuna uğramış olan mağdura yönelik basın ve yayın yoluyla isnat edilmiş olan fiil soruşturma ve kovuşturmaya yetkili merciiye dolaylı olarak aktarılmış olur.

İftira Suçu Zamanaşımı Nedir?

İftira suçu zamanaşımı da merak edilmektedir. İlgili suçun kovuşturulması ve soruşturulması şikayete bağlı değildir. Takibi alakalı mercii tarafından resen yapılmaktadır. Suçun işlendiğinin öğrenilmesiyle beraber savcılık tarafından soruşturma başlatılmaktadır. Bu suç türünde zamanaşımı sekiz sene şeklinde belirlenmiştir. İlgili suçun üzerinden sekiz sene geçmesinden sonra suçun öğrenilmesi durumunda söz konusu fiil hakkında takip yapılamamaktadır.

İftira Suçunun Cezası Nedir?

Konuyla alakalı olarak iftira suçunun cezası nedir diye de merak edilmektedir. TCK 267 numaralı maddede düzenlenen iftira suçunun basit şeklinin işlenmesi durumunda suçu işleyen bireyin bir seneden dört seneye kadar hapsi istenmektedir.

Eylemin maddi eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması durumunda ceza yarı oranda artırılmaktadır. Yüklenen eylem işlemediğinden ötürü hakkında beraat kararı ya da kovuşturmaya yer olmadığına dair karar çıkan mağdurun aleyhine olarak bu eylem sebebi ile gözaltına alma ve tutuklama haricinde başka bir koruma tedbiri var ise verilecek olan ceza yarı oranında yükseltilmektedir.

İftira Suçu Etkin Pişmanlık İndirimi

Etkin pişmanlık durumunda verilecek olan cezanın azaltılması lazımdır. Türk Ceza Kanunu’nun 269. maddesinde açıklanmış olan olan bu suçta etkin pişmanlık hükümleri soruşturma, kovuşturma, hüküm ve infaz bölümlerinde gerçekleşmesine bağlı olarak çeşitli şekillerde hüküm altına alınmıştır. Bunlar:

• Etkin pişmanlığın, iftira suçuna uğrayan mağdur hakkında adli ya da idari soruşturma başlamadan evvel gerçekleşmesi halinde verilecek ceza beşte dört oranında düşer.
• Etkin pişmanlığın, iftira suçuna uğrayan mağdur hakkında kovuşturma aşamasına başlanmadan evvel gerçekleşmesi halinde verilecek olan ceza dörtte üç oranında düşer.
• Etkin pişmanlığın iftira suçuna uğrayan mağdur hakkında hüküm verilmeden evvel ya da iftiraya uğrayan mağdurun mahkûmiyetinden sonra gerçekleşmesi durumunda da verilecek olan ceza üçte iki ve yarısı oranında düşer.

Ayrıca açıklamak gerekir ki isnat edilen suç nedeni ile idari yaptırım uygulanmasını gerektiren mağdur hakkında idari yaptırıma karar verilmeden evvel etkin pişmanlıkta bulunulması durumunda verilecek cezanın yarısı oranında, idari yaptırım ardından etkin pişmanlıkta bulunulması durumunda verilecek cezanın üçte biri oranında indirim uygulanmaktadır.

İftira Suçu Ne Demektir?

İftira suçu ne demektir? 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun Adliyeye Karşı Suçlar başlıklı ikinci bölümünün 267. maddesinde açıklanmış olan iftira suçu; yetkili makamlara ihbar ya da şikâyette bulunarak veya basın ve yayın yolu ile işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını veya idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak amacı ile bir bireye hukuka aykırı bir eylem isnat etmek suretiyle gerçekleştirilmektedir. İftira suçunun meydana gelmesi için mağdura isnat edilen eylem sebebi ile kamu makamlarının harekete geçmesi koşul olmamakla beraber fiilin kamu makamlarını harekete geçirmeye elverişli olması yeterli bir durumdur

Yukarıda da açıklandığı üzere; basın-yayın araçları yolu ile herhangi bir birey hakkında hukuka aykırı bir isnatta bulunulması ve yetkili kamu makamın bu hukuka aykırı isnadı öğrenmesi ile ilgili iftira suçunun kanunda öngörülen çeşitli unsurları gerçekleşmiş olacaktır. Basın-yayın kavramından her çeşit yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim aracı ile gerçekleştirilen yayınlar anlaşılmalıdır. Basın yayın yolu ile işlenen iftira suçu nedeniyle yargılanan birey hakkındaki mahkumiyet kararı, iftiranın atıldığı basın yayın aracına eşdeğerde bir araç ile yayınlanır. Bununla beraber ilan masrafı, hakkında iftira suçundan bahisle mahkûmiyet kararı çıkmış olan bireyden tahsil edilmektedir.

İftira suçunun mağdur kişisi hem kendisine hukuka aykırı eylem isnat edilen kişi hem de iftira sebebi ile soruşturma başlatan ya da idari yaptırım kararı uygulayan kamu makamlarıdır.

Eylemin maddî eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması durumunda, ceza yarı oranında artırılacaktır. Çünkü burada fail iftira atmakla kalmayıp, iftira hususu fiilin işlendiğine dair çeşitli deliller üretmektedir.

İftira suçuna konu eylemi işlemediği için hakkında beraat kararı ya da kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş mağdurun aleyhine olarak; ilgili eylem sebebi ile gözaltına alma ve tutuklama haricinde bir tedbir uygulanmışsa, verilecek ceza yarı oranında yükseltilecek, bu eylem sebebi ile gözaltına alınması ya da tutuklanması durumunda ise iftira eden, aynı zamanda bireyi hürriyetinden yoksun kılma suçu hükümlerine göre dolaylı biçimde fail olarak cezalandırılacaktır.

İftira konusu eylem sebebi ile mağdurun ağırlaştırılmış müebbet hapis ya da müebbet hapis cezasına mahkûm olması durumunda; iftira suçu işleyen birey hakkında yirmi seneden otuz seneye dek hapis cezasına hükmedilecektir. Mağdurun iftira suçu sebebi ile mahkûm olduğu cezanın infazına başlanmış ise iftira edene verilen ceza yarısı oranında yükseltilecektir.

Etkin pişmanlık, suçun kanunda öngörülen icra hareketlerini tamamlayan failin pişmanlık duyması sebebi ile neticenin meydana gelmesine, isteyerek engel olmasının kanun koyucu tarafından bir nevi ödüllendirilmek sureti ile failin cezasında indirimi öngören bir kurumdur. Fakat etkin pişmanlık hükümleri yalnızca kanunda açıkça öngörülen hallerde uygulanır.