İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan Alacak Davasında 2023 Mahkeme Kararı

İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan Alacak Davasında 2023 Mahkeme Kararı ile ilgili kaleme aldığımız emsal karar incelemesinde, tarafı olduğumuz davada Şanlıurfa 3. İş Mahkemesinin vermiş olduğu gerekçeli karar aşağıda paylaşılmıştır. İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan Alacak Davasında 2023 Mahkeme Kararında işçilik alacaklarından, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücretli yıllık izin alacağı, maaş ücret alacağına ilişkin, işçilik alacakları detaylıca incelenmiştir. İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan Alacak Davasında 2023 Mahkeme Kararına Göre;

İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan Alacak Davasında 2023 Mahkeme Kararına Konu;

T.C. ŞANLIURFA 3. İŞ MAHKEMESİNİN GEREKÇELİ KARARI

ESAS NO : 202../…… Esas

KARAR NO : 2023/…..

HAKİM :

KATİP :

DAVACI : M……… U…………..

VEKİLİ : Av. AHMET YILDIZ – UETS

DAVALI : M……. S………. – Karaköprü/Şanlıurfa – Merkez/ŞANLIURFA

VEKİLİ : Av. ………

DAVA : Alacak (İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan)

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı vekili Avukat Ahmet YILDIZ‘ın UYAP portaldan gönderdiği dava dilekçesi ile; müvekkilinin 15.11.2014 tarihinden bu yana iki blok, 36 daireden oluşan sitede apartman görevlisi (kapıcı) olarak çalıştığını. sözleşmenin site yönetimi tarafından feshedildiğini, yeni yönetimin davacıya yeni tarihli iş sözleşmesi ve geçmiş dönemin ibrasına dair tutanak imzalatmaya çalıştığını, davacının kabul etmemesi üzerine davacının sözleşmesinin feshedildiğine dair ilan asıldığını, çalışmasının engellendiğini, ihtarla davacının fesihten kaynaklanan hak ve alacakların talep edildiğini, ihtara olumlu dönüş yapılmadığını, davacının kapıcı lojmanından çıkarıldığını, sitede yönetimin oluşturulamaması sebebiyle işe başladığında bir süre sigortasız çalıştırıldığını, sonra farklı işyerlerinde sigortalı gösterildiğini, kapıcılık, bahçıvanlık, temizlikçilik ve bekçilik yapan davacıya eşinin yardımcı olduğunu, site içerisindeki kapıcı lojmanında ikamet eden davacının haftanın yedi günü mesaisinin sabah 07.00’de başladığını, akşam 22.00’de sona erdiğini, çalıştığı ilk günden bu yana asgari ücretin yarısının aylık ücret olarak ödendiğini, diğer yarısının kira ve ortak gidere mahsup edildiğinin bildirildiğini, kısacası çalıştığı süre boyunca işçilik alacaklarından olan maaşının, asgari ücretin yarısı olarak ödendiğini, yıllık izin kullandırılmadığını, davacının dini bayramlarda bir gün izin kullandığını, diğer UBGT günlerinde çalıştığını, dava şartı arabuluculuk kapsamında anlaşma sağlanamadığını iddia ederek tazminat ve alacakların tahsilini talep etmiştir.

Dava dilekçesinin davalıya tebliği üzerine davalı vekili UYAP portaldan gönderdiği cevap dilekçesi ile; davanın site yönetim kuruluna yöneltilmesi gerektiğini, davaya konu istemlerin zamanaşımına uğradığını, davacının TOKİ’den aldığı konutun birikmiş taksitlerini ödemesi için kendisine 17.000 TL ödenmesi karşılığında yeni sözleşme yapılmasını teklif ettiğini, 17.000 TL’yi aldıktan sonra istifa ettiğini, son zamanlarda site sakinleri ile tartıştığını, site sakinlerini tehdit ettiğini, sitede huzursuzluğa sebebiyet verdiğini, bodrum katta site sakinlerine ait eşyaları çaldığını.

İstifa nedeniyle kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanılamayacağını, çalıştığı süre boyunca ücretlerinin ödendiğini, 17.000 TI. fazladan ödeme yapıldığını, fazla çalışma, hafta tatili çalışması iddialarının gerçeğe uygun olmadığını, davacının 09,00-16.30/17.00 – saatleri arasında çalıştığını, ayrıca iki ayrı sitede daha çalıştığını, yıllık izin kullandırıldığını, UBGT günlerinde çalışılmadığını, talep edilen faizin haksız ve hukuka aykırı olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.

Dava, iş akdinin işveren tarafından haksız nedenle feshine dayalı kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, UBGT ücreti, ücret alacağı, iş arama izni ücreti ve haksız fesih tazminatı alacakları davasıdır. Mahkememiz davanın konusu nedeniyle ve işin yapıldığı yer yargı çevremizde olduğundan görevli ve yetkilidir. İncelenen SGK kayıtlarına ve vekaletnamelere göre tarafların dava ve taraf ehliyeti, vekillerin vekalet ehliyeti vardır. Davacının davada hukuksal yararı vardır. Dosya kapsamında davacıya ait HDC kaydı, işe giriş bildirgeleri birlikte değerlendirildiğinde, davacının davalı işverene ait iş yerinde belirsiz süreli hizmet akdi ile 4 yıl 3 ay 4 gün çalıştığı anlaşılmıştır.

İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan Alacak Davasında 2023 Mahkeme Kararında davacı taraf işten haksız bir nedenle çıkarıldığını ileri sürmüştür. İspat yükü davalı işveren üzerindedir. Davalı taraf haklı feshi ispatlayamadığından davanın kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alacakları yönünden kabulüne karar vermek gerekmiştir. Davacı işçinin işverene ait şyerinde geçen hizmet süresine göre her tam yıl için 30 günlük ücret, yıldan artan süreler içinde, aynı oranda ücret esasına göre hesaplama yapılarak davacının kıdem tazminatına ve önel verilmediğinden ihbar tazminatına hak kazandığı kanaatine varılmıştır.

İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan Alacak Davasında 2023 Mahkeme Kararında davacının yıllık izinlerinin kullandırılmadığımı iddia ettiği, Dosyada yıllık izin kullanımıma, fesihle birlikte yıllık izin ücreti ödendiğine dair bilgi, belge bulunmadığı görülmekle çalışma süresi yönünden alternatifli hesaplama yapılacaktır. Davacı iddiası 5 yıl 10 ay 20 gün İş Kanunu 53. madde uyarınca davacının 5 tam yıl hizmet süresine göre (14*5X) 70 gün yıllık izin hakkı bulunduğu görülmekle günlük brüt ücret (2.943/30-) 98,10 TL olarak esas alınarak davacının 56 gün yıllık izin ücreti alacağına hak kazandığı kanaatine varılmıştır.

Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarında, konut kapıcısının yaptığı işin niteliği gereği serbest zamanının çok fazla olacağının, aynı binada oturması halinde iş hayatı ile sosyal hayatının iç içe geçeceğinin, uzun mesai saatlerinin tamamını çalışarak geçiremeyeceğinin, fiilen çalışılmayan sürelerin mesaiden sayılmasının mümkün olmayacağının, çalışmanın günde kaç saat sürdüğünün belirlenmesi gerektiğinin vurgulandığı, davacının haftanın yedi günü 07.00-21.00 saatleri arasında çalıştığının kabulü halinde, günlük 14 saat çalışmasından 5 saat ara dinlenme mahsubu ile günlük 9 saat, haftalık (9*7—) 63 saat çalışması olacağı, ayrıca hafta tatili ücreti talebi bulunduğundan hafta tatili günü çalışmasına denk gelen 7,5 saatin mahsubu ile haftalık çalışmanın (63-7,5—) 55,5 saat olacağı, haftalık 45 saati aşan (55,5-45-) 10,5 saatin fazla çalışma yaptığı kanaatine varılmıştır.

03.03.2004 tarih 25391 nolu Resmi Gazete”de yayımlanan Konut Kapıcıları Yönetmeliği’nin 13. maddesinde; Kapıcıya görevi nedeniyle konut verilmesi zorunlu olmadığı, verilmesi halinde konut için iş sözleşmesinin devamı süresince kira istenemeyeceğinin düzenlendiği, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 39. maddesine dayanılarak çıkarılan 01.08.2004 kabul, 01.09.2004 yürürlük tarihli Asgari Ücret Yönetmeliği’nin 12. maddesinde “İşçilere, komisyonca belirlenen ücretlerden düşük ücret ödenemeyeceği. iş sözleşmelerine ve toplu iş sözleşmelerine bunun aksine hükümler konulamayacağına …”” dair düzenleme gereği tarafların asgari ücretin altında olmamak kaydıyla ücret kararlaştırılabileceği, davacının ücret alacağının bulunduğu kanaatine varılmıştır.

İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan Alacak Davasında 2023 Mahkeme Kararında Davacının haksız fesih tazminatı talep ettiği, İş akdinin işveren veya işçi tarafından haklı nedenlere dayanılarak feshedildiğinin ileri sürülmesine karşın gerçekte böyle bir neden mevcut değilse veya fesih hakkı hak düşümü süresi içinde kullanılmamışsa ya da usulüne uygun şekilde yapılmamışsa haksız sayılır. ……….. BK 438/3’te, yargıç tarafından haksız fesih tazminatı olarak adlandırılabilecek bir tazminata hükmedilebileceği öngörülmüştür. Haksız fesih tazminatı, Borçlar Kanunu’na veya iş güvencesi kapsamı dışında kalan İş Kanunu’na tabi belirsiz veya belirli süreli iş ilişkilerinde uygulama alanı bulacaktır. Haksız fesih tazminatına esas alacak ücret işçinin temel (çıplak) ücretidir. (SÜZEK, Sarper: İş Hukuku, Genel Esaslar-Bireysel İş Hukuku, Basım 18, İstanbul 2019, Beta, sayfa 699,703,704)
TBK 438/3: Hakim, bütün durum ve koşulları göz önünde tutarak, ayrıca miktarını serbestçe belirleyeceği bir tazminatın işçiye ödenmesine karar verebilir; ancak belirlenecek tazminat miktarı, işçinin altı aylık ücretinden fazla olamaz.