Bilindiği üzere her ne sebeple olursa olsun, disiplin hukukun temel amir hükmü uyarınca memura savunması alınmadan disiplin cezasının verilmesi söz konusu olamaz. İdare mahkemelerinde görülecek olan buna benzer iptal davalarında, idari yargı mercileri kamu personeline verilen disiplin cezalarından; kınama, uyarma, aylıktan kesme, kademe ilerleme durdurma, meslekten ihraç gibi cezai işlemleri iptal etmektedir. Sizler için incelemeye aldığımız aşağıdaki emsal teşkil eden karar da, davacıya en az yedi günlük savunma süresinin verilmediğini konu edinmektedir.
HUKUKU AYKIRI OLARAK USULÜNE UYGUN SAVUNMASI ALINMADAN DİSİPLİN CEZASI VERİLMESİ
İçerik Tablosu
Samsun Bölge İdare Mahkemesinin 4. İdari Dava Dairesinin 2020/586 Esas, 2020/739 sayılı 29.09.2020 tarihli kararında;
Davanın Öğretim Üyesi Hakkında Başlatılan Soruşturma Sonucunda Devlet Memuru Vakarına Yakışmayan Tutum ve Davranışta Bulunmak Fiilini İşlediğinden Bahisle Uyarma Cezası İle Cezalandırılmasına İşlemin İptali İstemiyle Açıldığı;
- Olayda, Dava Konusu Disiplin Cezasına Esas Alınan Savunma İstem Yazısı İle Davacıdan Uyarma Cezası İle Cezalandırılmasına İlişkin Son Savunmasını Dekanlığa Sunması İstenildiği;
- Söz Konusu Savunma İstem Yazısında Davacı Hakkında İsnat Edilen Fiillerin Açık Bir Şekilde Belirtilmediği;
- Davacıya En Az Yedi Günlük Süre Verilmediğinin Tespit Edildiği;
- Davacıya Tanınan Süre İçerisinde Savunma Vermemesi Halinde Savunma İsteminden Vazgeçmiş Sayılacağı Hususunun da Belirtilmediği;
- Eksiklikler İçeren Savunma İstem Yazısı Nedeniyle Usulüne Uygun Savunma Alınmadan Verilen Disiplin Cezasında Hukuka Uyarlık Bulunmadığı;
- Davacının İstinaf Başvurusunun Kabulü Gerektiği; tespit edilmiştir.
Devlet Memuru Vakarına Yakışmayan Tutum ve Davranışta Bulunmak Sebebiyle Uyarma Ceza Vermek
Dava, …… Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapan davacının, hakkında başlatılan soruşturma sonucunda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/A-e. maddesinde belirtilen “Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak” fiilini işlediğinden bahisle uyarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin …… Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanlığı’nın 21.02.2019 tarih ve E.11043 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Çorum İdare Mahkemesi’nin 27/02/2020 gün ve E:2019/283, K:2020/163 sayılı kararıyla; davacının görev yerinde beraber çalıştığı öğretim görevlisi ile karşılıklı olarak tartıştığı, birbirlerine kaba sözler sarf ettikleri, iki öğretim görevlisi arasında gerçekleşen bu olayın sahip oldukları mesleğin saygınlığına yakışmayan tavır ve davranışlar olduğu, davacının eyleminin sübuta erdiği anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından; savunma için 6 gün süre verildiği, öğretim üyesine 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre disiplin cezası verilmesinin hukuka aykırı olduğu, disiplin cezasının gerekçesi olan delillerin açıklanmadığı ileri sürülerek mahkeme kararının istinaf yolu ile incelenerek kaldırılması ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
Memurlara ve Diğer Kamu Görevlilierine Verilecek Disiplin Cezalarındaki Kanuni Düzenlemeler
Memura Savunması Alınmadan Disiplin Cezasının Verilmesi durumunda gerek anayasamızda, gerekse diğer kanunlarımızda ilgili düzenlemeler bulunmaktadır. Şöyle ki;
Anayasa’nın 129. maddesinin ikinci fıkrasında, “Memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemez.” hükmü yer almaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 130. maddesinde; “Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen tarihte savunmasını yapmayan memur savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.” hükmüne yer verilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Disiplin soruşturması ve savunma hakkı” başlıklı 53/A maddesinde; “…
Savunma hakkı kapsamında gözetilecek hususlar şunlardır:
- a) Soruşturulana, iddialar hakkında savunma imkânı tanınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın yedi günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen tarihte geçerli bir mazereti olmaksızın savunmasını yapmayan, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.
- b) Savunmaya davet yazısında hakkında disiplin soruşturması açılan fiilin neden ibaret bulunduğu, savunmasını belirtilen sürede yapmadığı takdirde savunmasından vazgeçmiş sayılacağı bildirilir.
- c) Disiplin cezası vermeye yetkili makamlar gerek görürse, isnat edilen fiil ve soruşturma raporunda önerilen disiplin cezasını da belirtmek suretiyle, bu maddedeki esaslar çerçevesinde (a) ve (b) bentlerindeki usule göre tekrar savunma isteyebilir…” kuralına yer verilmiştir.
İptal Davasında Bölge İdare Mahkemesinin İstinaf Yoluyla Yaptığı İncelemede
Kamu görevlilerinin disiplin cezasıyla cezalandırılması için savunması alınırken disiplin suçunu oluşturan eylemin açık bir şekilde belirtilmesi; hangi disiplin suçunun, ne zaman ve ne şekilde işlediğinin tam olarak ortaya konulması ve Anayasal bir kural olan savunma hakkının da tanınması gerekmekte olup, aksi bir uygulama, ilgilinin Anayasa ile güvence altına alınan savunma hakkının kısıtlanması sonucunu ortaya çıkaracaktır.
Uyuşmazlık konusu olayda, dava dosyasında bulunan ve dava konusu disiplin cezasına esas alınan 13/02/2019 tarih ve E.9224 sayılı savunma istem yazısı ile davacıdan, hakkında düzenlenen 22.02.2018 tarihli raporda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/A-e. maddesi uyarınca “Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak” fiili nedeniyle uyarma cezası ile cezalandırılması teklif edildiğinden, buna ilişkin son savunmasını 19.02.2019 tarihine kadar Dekanlığa sunması istenilmiş olup, söz konusu savunma istem yazısı incelendiğinde, Dairemizin yukarıda belirtilen kararında yer verilen gerekçeye aykırı olacak şekilde yine,
Davacı hakkında isnat edilen fiillerin açık bir şekilde belirtilmediği ve davacıya en az 7 günlük süre verilmediği gibi, tanınan süre içerisinde savunma vermemesi halinde savunma isteminden vazgeçmiş sayılacağı hususunun da belirtilmediğinin görülmesi karşısında, söz konusu eksiklikleri içeren savunma istem yazısı nedeniyle usulüne uygun savunma alınmadan verilen disiplin cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
AGÂH Hukuk Danışmanlık & Avukatlık, İdare Avukatı Olarak İdare Hukuku Alanında Avukatlık ve Hukuk Danışmanlık Hizmeti Almak İçin Bizimle İletişime Geçebilirsiniz.
AGÂH Hukuk Danışmanlık & Avukatlık
