Sosyal medya suçları son zamanlarda en çok işlenen suçlar arasında. Son yıllarda internet kullanımının artması ve sosyal medya olarak isimlendirilen uygulamaların yaş aralığı geniş kitleler tarafından kullanılmaya başlanması Türk Ceza Kanunu ve diğer farklı kanunlarla düzenlene suç türlerinin sosyal medya mecraları üzerinden de işlenir hale gelmesine sebebiyet verdi. Bu bağlamda sosyal medya suçları olarak çeşitli suçların ortaya çıktığı bilinmektedir.
Türk Ceza Kanunu’nda yer alan suç türlerinden suç tipinin meydana gelmesi için fiziken işlenmesine gerek bulunmayan suçlar, aynı zamanda sosyal ağlar üzerinden işlenen suçlar kategorisine de girmektedir. Sosyal medya suçları bu açıdan internet üstünden işlenen suçlar şeklinde açıklanmaktadır. Peki sosyal medyada neler suç? Sosyal medya suçu hangileri? Detayları sizler için ele aldık.
Kasten yaralama ve kasten öldürme gibi suç türlerinin doğası gereği fiziken işlenmesi gereken suçlar olduğu için bunların sosyal ağ üzerinden işlenmesi söz konusu olmamaktadır. Fakat aşağıda detaylı biçimde sosyal medya üzerinden de işlenmeye elverişli suçların sosyal medya suçu biçiminde işlenmesi mümkün olmaktadır. Sosyal medya suçları arasında en yaygın olanlarını aşağıda açıkladık.
Sosyal Medya Suçları
İçerik Tablosu
Son dönemlerde sıklıkla karşılaşılan sosyal medya suçları şu şekilde listelenebilir:
İntihara Yönlendirme Suçu
Sosyal medya intihara yönlendirme suçu görülebilmektedir. Başka kişiyi intihara azmettiren, başkasının intihar kararını teşvik eden veya başkasının intiharına herhangi bir biçimde yardım eden birey, iki seneden beş seneye dek hapis cezası ile cezalandırılır. İntiharın gerçekleşmesi halinde, birey dört seneden on seneye dek hapis cezası ile cezalandırılır. Başka insanları intihara alenen teşvik eden birey, üç seneden sekiz seneye dek hapis cezası alır. İşlemiş olduğu fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmeyen ya da ortadan kaldırılan insanları intihara sevk edenlerle cebir ya da tehdit kullanmak sureti ile bireyleri intihara mecbur edenler, kasten öldürme suçundan sorumlu olurlar.
Çocukların Cinsel İstismarı Suçu
Sosyal medya çocukların cinsel istismarı suçu da yaygındır. Çocuğu cinsel açıdan istismar eden birey, sekiz seneden on beş seneye dek hapis cezası alır. Cinsel istismarın sarkıntılık seviyesinde kalması durumunda üç seneden sekiz seneye dek hapis cezası verilir. Mağdurun on iki yaşını tamamlamamış olması durumunda verilecek olan ceza, istismar halinde on seneden, sarkıntılık halinde beş seneden az olmamaktadır.
Sarkıntılık düzeyinde kalan suçun failinin çocuk olması durumunda kovuşturma ve soruşturma yapılması mağdurun, velisinin ya da vasisinin şikayetine bağlı olmaktadır. Sosyal medya ve internetin yeni bir iletişim ağı olması nedeni ile kullanıcıların özelikle de reşit olmayan ve hatta çocuk olan kitlelerden meydana gelmesine sebep olmuştur. Bu durumu art niyetli kullanan bireyler sosyal medya hesapları aracılığı ile çocuklara karşı cinsel istismar suçu işleyebilmekteler. Günümüzde bu nitelikte çok fazla ceza davası bulunmaktadır.
Cinsel Taciz Suçu
Sosyal medya cinsel taciz suçu son yıllarda yaygınlaşmıştır. Bir bireyi cinsel amaçlı olarak taciz eden şahıs hakkında, mağdurun şikayeti üzerine, 3 aydan iki seneye dek hapis cezasına ya da adli para cezasına, eylemin çocuğa karşı işlenmesi durumunda 6 aydan üç seneye dek hapis cezasına hükmolunur.
Sosyal ağ kullanıcıları bir başka kullanıcı üzerinde rahatsız edici biçimde ya da cinsel amaçlı paylaşımlarda bulunabilmektedir. Bu gelişme karşısında mağdur olan sosyal ağ kullanıcısının cinsel taciz suçu nedeni ile savcılığa şikayette bulunması söz konusu olmaktadır. Cinsel taciz suçu sosyal medya suçları listesinde en çok işlenen suç türlerinden biri olarak dikkat çekmektedir.
Tehdit Suçu
Sosyal medya tehdit suçu pek çok kişi tarafından araştırılır. Başka bir kişiyi, kendisinin ya da yakınının yaşamına, vücut veyahut cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden şahıs, altı aydan 2 seneye dek hapis cezası alır. Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarar vereceğinden ya da sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehdit durumunda ise mağdur şahsın şikayeti üzerine, altı aya dek hapis ya da adli para cezası verilir.
Tehdit maksadı ile malvarlığına zarar verme, kasten yaralama ya da kasten öldürme suçlarının işlenmesi durumunda, ayrıca bu suçlardan ötürü ceza verilmektedir. Instagram, Youtube ve Twitter gibi sosyal ağ hesaplarından bireylerin tanıdığı ya da tanımadığı bireylere karşı tehdit suçu işlemesi de oldukça yaygın bir suç tipi olarak görülür.
Şantaj Suçu
Sosyal medya suçları listesinde bir diğeri de şantaj suçu olur. Sosyal medya şantaj suçu son yıllarda artmış durumdadır. Hakkı olan ya da yükümlü olduğu bir şeyi gerçekleştireceğinden veya yapmayacağından bahisle, bir bireyi kanuna aykırı ya da yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya veyahut haksız çıkar sağlamaya zorlayan insan, bir seneden üç seneye dek hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası alır.
Kendisine ya da başkasına fayda sağlamak amacı ile bir bireyin saygınlık ya da şerefine zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı ya da isnat edileceği tehdidinde bulunulması durumunda da şahsa ceza verilmektedir.
Kişilerin Huzur ve Sükunetini Bozma Suçu
Kişilerin Huzur ve Sükunetini Bozma Suçu
Sosyal medya kişilerin huzur ve sükunetini bozma suçu pek çok kişinin başına gelmektedir. Sırf huzur ve sükuneti bozmak amacı ile bir bireye ısrarla telefon edilmesi, gürültü yapmak veya hukuka aykırı farklı bir davranışta bulunmak suçtur. Bu durumda mağdurun şikayeti üzerine faile üç aydan bir seneye kadar hapis cezası verilmektedir.
Sosyal ağ üzerinden bireyin sürekli olarak rahatsız edilmesi, telefonunu kullanamayacak şekilde bildirim ve mesaja maruz bırakılması sureti ile bireylerin huzur ve sükutunu bozma suçunun işlenmesi söz konusu olabilmektedir.
Hakaret Suçu
Sosyal medya hakaret suçu son yıllarda yaygınlaşmış durumdadır. Bir şahsa onur, saygınlık ve şerefini rencide edebilecek nitelikte somut bir eylem ya da olgu isnat eden ya da sövmek sureti ile bir bireyin saygınlık, şeref ve onuruna saldıran şahıs, 3 aydan 2 seneye dek hapis veyahut adli para cezası ile cezalandırılmaktadır.
Mağdur şahsın gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için eylemin en az üç şahısla ihtilat ederek işlenmesi lazımdır. Eylemin, mağduru muhatap alan yazılı, sesli ya da görüntülü bir ileti ile işlenmesi durumunda yukarıda açıklanan ceza hükmolunur.
Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu
Sosyal medya Cumhurbaşkanına hakaret suçu da bulunmaktadır. Cumhurbaşkanına hakaret eden şahıs, bir seneden dört seneye dek hapis cezası ile cezalandırılmaktadır. Suçun alenen işlenmesi durumunda, verilecek olan ceza altına biri oranında yükseltilmektedir. Bu suçtan ötürü kovuşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlı olmaktadır.
Sosyal ağlar üzerinden işlenen ve en fazla soruşturma bulunan suçlardan biri de bu suç türüdür. Özellikle de Twitter gibi bireylerin duygu ve düşüncelerini yazılı gönderi biçiminde paylaştıkları sosyal ağ platformları, bireylerin ifade özgürlüklerinin hakaret suçunun sınırlarını aşması ile kimi zaman Cumhurbaşkanına hakaret suçuna dönüşmektedir.
Haberleşmenin Gizliliği Suçu
Sosyal medya haberleşmenin gizliliği suçu nedir? Bireyler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlal eden şahıs, bir seneden üç seneye kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır. Bu gizlilik ihlali haberleşme içeriklerinin kaydı sureti ile gerçekleşir ise verilecek olan ceza bir kat artış göstermektedir. Bireyler arasındaki haberleşme içeriklerini hukuka aykırı biçimde ifşa eden şahıs, iki seneden beş seneye dek hapis cezası almaktadır.
Kendisi ile yapılan haberleşmelerin içeriğini diğer tarafın rızası olmadan hukuka aykırı şekilde alenen ifşa eden şahıs, bir seneden üç seneye dek hapis cezası almaktadır. İfşa edilen ilgili verilerin basın ve yayın yolu ile yayınlanması durumunda da aynı ceza söz konusu olmaktadır. Bireyler sosyal ağ hesaplarında bazı kişilerle yaptıkları sohbet ve mesaj paylaşımlarını herkese açık profil hesaplarında sık şekilde paylaşmaktalar. Bu bağlamda haberleşmenin gizliliği suçu oluşmaktadır.
Özel Yaşamın Gizliliğini İhlal
Sosyal medya özel yaşamın gizliliğini ihlal suçu da bulunmaktadır. Bireylerin özel yaşamının gizliliğini ihlal eden şahıs, bir seneden üç seneye dek hapis cezası ile cezalandırılmaktadır. Gizliliğin görüntü ya da seslerin kayda alınması sureti ile ihlal edilmesi durumunda verilecek ceza bir kat artırılmaktadır.
Bireylerin özel yaşamına dair görüntü ya da sesleri hukuka aykırı şekilde ifşa eden şahıs, iki seneden beş seneye dek hapis cezası almaktadır. İfşa edilen ilgili verilerin basın ve yayın yolu ile yayınlanması durumunda da aynı ceza hükmolunmaktadır.
Sosyal medya üstünden bireylerin tanıdığı ya da tanımadığı bireylerin görüntü ve ses kayıtlarını onları rızası bulunmadan kayda alıp daha sonradan açık profil hesaplarında paylaşmaları yolu ile özel yaşamın gizliliği ihlal edilmektedir.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu
Sosyal medya kişisel verilerin kaydedilmesi suçu nedir? Hukuka aykırı biçimde kişisel verileri kaydeden şahsa bir seneden üç seneye dek hapis cezası verilmektedir. Bireysel verinin, bireylerin felsefi, siyasi ya da dini görüşlerine, ırki kökenlerine; hukuka aykırı biçimde ahlaki eğilimlerine, cinsel hayatlarına, sağlık durumlarına ya da sendikal bağlantılarına dair olması halinde birinci fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında yükseltilir.
Dolandırıcılık Suçu
Sosyal medya dolandırıcılık suçu sıklıkla meydana gelmektedir. Hileli davranışlar ile bir bireyi aldatıp, onun ya da başka birinin zararına olarak, kendisine ya da başkasına bir fayda sağlayan bireye bir seneden beş seneye kadar hapis ve 5000 güne kadar adli para cezası verilmektedir.
İnternet aracılığı ile şahısların dolandırılması günümüzde sık şekilde rastlanan bir suç türü haline dönüşmüş durumdadır. Sosyal ağlar üzerinden pek çok farklı teknik ile dolandırıcılık suçunun gerçekleştirilmesi söz konusu olmaktadır. Dolandırıcılık suçunun nitelikleri halleriyle sosyal ağlar üzerinden işlenmesi de mümkündür.
Halk Arasında Korku ve Panik Yaratma Suçu
Sosyal medya halk arasında korku ve panik yaratma suçu da görülebilmektedir. Halk arasında panik, korku ve endişe oluşturmak amacı ile vücut, sağlık, hayat ya da cinsel dokunulmazlık veyahut malvarlığı açısından alenen tehditte bulunan birey, 2 seneden dört seneye dek hapis cezası almaktadır.
Suç İşlemeye Tahrik Suçu
Sosyal medya suç işlemeye tahrik suçu da vardır. Suç işlemek için alenen tahrikte bulunan birey, 6 aydan 5 seneye kadar hapis cezası almaktadır. Halkın bir bölümünü diğer bölümüne karşı silahlandırarak, birbirini öldürmeye tahrik eden şahıs, 15 seneden 24 seneye kadar hapis cezası almaktadır. Tahrik hususu suçların işlenmesi durumunda, tahrik eden birey, bu suçlara azmettiren sıfatı ile ceza almaktadır. Geniş kitlelere kolay şekilde ulaşım sebebi ile suç işlemeye tahrik suçunun da sosyal ağlar vasıtası ile işlendiği günümüzde görülmektedir.
Suç ve Suçluyu Övme Suçu
Sosyal medya suç ve suçluyu övme suçu da bulunmaktadır. İşlenen bir suçu ya da işlemiş olduğu bir suçtan ötürü bir şahsı alenen öven şahıs, bu yüzden kamu düzeni bakımından açık ve yakın bir tehlikenin meydana gelmesi durumunda, iki seneye dek hapis cezası ile cezalandırılmaktadır.