Yaş Düzeltilmesi Davası – Yaş Düzeltme Davası
İçerik Tablosu
Her ne kadar isim (ad) değişikliği davası Türk Medeni Kanununda düzenlenmiş olsa da yaş düzeltilmesi davası – yaş düzeltme davası, isim (ad) değişikliği davası gibi Türk Medeni Kanununda düzenlenmemiştir. Yaş düzeltilmesi davası – yaş düzeltme davası, değiştirilmesi, büyütülmesi ya da küçültülmesi davası 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununda düzenlenmiştir. Bu konu ile alakalı Nüfus Hizmetleri Kanununa bakmak gerekmektedir.
Yaş tahsisi, yaş düzeltme davaları sadece bir kere açılabilmektedir. Aynı zamanda bu davalar her zaman açılabilir hak düşürücü süre veya zamanaşımı gibi bir durum söz konusu değildir. Yaş tahsisi davalarında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleridir. Yetki açısından incelendiğinde ise kanuna göre yaş düzeltme davalarında yetkili mahkeme davacının oturduğu yer asliye hukuk mahkemesidir.
Bu dava özel talepli olan bir davadır. Ayrıca şu hususu da belirtmekte fayda vardır ki yaş tahsisi davaları ( yaş büyütme ya da yaş küçültme ) cumhuriyet savcıları tarafından re’sen yani kendiliğinden açılabilmektedir. Çünkü nüfus kayıtları kamu düzenindendir.
Dava Açmadan Yaş Düzeltilebilir mi?
5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun maddi hatalar başlıklı 38. Maddesi uyarınca, maddi hatadan kaynaklanan kayıtların dava açmadan nüfus müdürlüğüne yazılı bir dilekçe ile başvurularak düzeltildiği de uygulamada sık görülen durumlardan birisidir. Yani dava açmadan yaş düzeltilebilir mi sorusuna, evet düzeltilebilir, ancak sadece maddi hatalar düzeltilir diyebiliriz.
Yaş Düzeltilmesi Konusunda Ceza Mahkemelerinin Özel Yetkisi
Ayrıca özel bir hüküm ile Ceza Muhakemeleri Kanunundaki ilgili madde gereğince “Kovuşturma evresinde mağdur veya sanığın yaşının ceza hükümleri bakımından tespitiyle ilgili bir sorunla karşılaşılması halinde; mahkeme, ilgili kanunda belirlenen usule göre bu sorunu çözerek hükmünü verir.” şeklindeki düzenleme yapılmıştır. Kanun koyucu ceza mahkemelerine kovuşturma aşamasında yaş tahsisi ile ilgili özel yetki vermiştir.
Yaş Düzeltmenin Emeklilikte Geçerliliği Nedir ?
Kişiye sosyal güvenlik kurumundan herhangi bir şekilde aylık veya gelir bağlandığında, kişinin sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihten sonraki yaş düzeltmeleri dikkate alınmaz. Emeklilik süresi hesaplanırken sonradan yapılan yaş düzeltmeleri esas alınmaz.
Yaş Düzeltme Davasının Şartları
Yaş düzeltme davasının şartları olarak kanunun aradığı özel şartlar bulunmasa da mahkemenin bir takım şartların varlığını davanın açılabilmesi için zorunlu gördüğünü belirtebiliriz. Birkaç örnek verecek olursak ; kişinin beyan ettiği yaşın gerçek dış görünüşüne uygun olması , davacının doğum evinde ya da hastanede doğmuş olmaması, kişinin bu davayı daha önce hiç açmamış olması , kişinin beyan ettiği yaşta kardeşinin olması vs. Görüldüğü üzere mahkeme bir takım şartların varlığını beraberinde aramaktadır. Bu nedenle bu şartların üzerinde çokça durmak isabetli olacaktır.
Mahkeme davanın görüldüğü sırada adli tıp kurumundan davacının kemik yaşının tespitini de ayrıca istemektedir. Kaçırılmaması gereken bir husus bu noktada şu dur ki kemik tespiti 25 yaşından sonra mümkün olmamaktadır. Bu nedenle Yargıtay’ın bazı kararların bu davanın 25 yaşından sonra açılması durumunda dava reddedilebilecektir. Öyle ki kemik tespitinin dava açılmadan önce istenmesi davanın reddedilmemesi açısından yararlı ve hukuki açıdan isabetli olacaktır.
Yaş Düzeltme Davasında Tanık Delili
Yaş tahsisi ( düzeltme ) davalarında da tanıkların rolü büyük önem taşımaktadır. Yaş düzeltme davasında tanık delili bu tür davalarda en kuvvetli delil niteliğindedir. Mahkeme büyük oranda tanıkların ifadelerine ve beyanlarına itibar edecek olup ilgili tanıkların davanın seyri açısından önemli olduğu unutulmamalıdır. Yine isim ( ad ) değişikliği davalarında olduğu gibi yaş tahsisi davalarında da cumhuriyet savcısı mahkemede hazır olarak bulunacaktır.