MADDİ MANEVİ TAZMİNAT HUKUKU

Maddi Manevi Tazminat Hukuku, insan haklarından doğan zararları yok etmek amacı ile adaleti temin eden hukukun bir parçası olmaktadır. Tazminat bireyin, kurumun, kuruluşun ya da başka bir, kurum, kuruluş ve birey tarafından maddi ya da manevi zarara uğratılması nedeni ile haksızlığa uğramış tarafa hakkını teslim etme durumudur. Tazminat davaları kendi içinde iki farklı başlığa bölünür. Bunlar maddi tazminat davaları ve manevi tazminat davaları şeklindedir.

Maddi tazminat davası somut bir şeyin maddiyatına halel getirilmesi durumunda ortaya çıkmaktadır. Manevi tazminat davası ise mesela bireyin özel hayatına müdahale edilerek maneviyatını darp etme halinden kaynaklanıp sonucunda da maddi şekilde tazminata hükmedilen durumdur. Bunlara ek olarak tazminat hakları bir futbol kulübüyle futbolcu, teknik direktör arasında yapılan sözleşme, kiracı ve kira sözleşmesi, esnaf, iş ya da şirket sözleşmesi gibi durumlarda bir tarafın sözleşmeden çekilmesi ile ödemiş olduğu tazminat kategorisi de vardır.

Tazminat Hukuku Nedir?

Bireyin maruz kalmış olduğu haksız eylemlerden ötürü görmüş olduğu maddi ve manevi zararlar için taleplerine karşılık gelen hukuk alanıdır. Tazminata hükmedilmesi amacıyla belli bir manevi veya maddi bir zararın oluşması veya bu zararla bir bağı olan durumlardan söz etmek gerekir.

Bireylerin uğradığı haksız eylemden ötürü meydana gelen maddi manevi zararın karşılanması maksadıyla açtığı dava ise tazminat davası şeklinde bilinmektedir. Tazminat davası açabilmek için pek çok sebep bulunmaktadır.

Manevi ve Maddi Tazminat Nedir?

Maddi tazminat davası; bireyin uğramış olduğu haksız eylem sonucunda mal varlığında yaşamış olduğu maddi azalmadan dolayı oluşan tazminat davasıdır. Bireyin kaybettiği tutar zarara uğratan veya bu durumla bağı bulunan bireylerden zarara uğradığı tutarın tümünün veya bir bölümünün mahkeme yardımı ile talep ettiği davalardır.

Manevi tazminat davası; bireyin uğramış olduğu haksız eylem sonucunda yaşamış olduğu elem ve üzüntüsüne karşılık şeklinde talep etmiş olduğu dava çeşididir. Maddi ve manevi tazminat davaları ayrı şekilde açılabileceği gibi bazı hallerde beraber de açılabilmektedir.

Tazminat Hukuku Ceza Mıdır?

Tazminat hukuku, verilen zarara karşılık birey ya da kurum ödeme yükümlülüğü altına girdiği için durum artık borç hukukuna evrilir. Bu yüzden tazminat hukuku esasen ceza değil de bir borçlanma halidir.

Borcu ise temin edip ödeyerek zarara uğratılan taraftaki azalan maddi, manevi kısmı yeniden yerine iade etmesi, borcun kapanması yani tazminatın ödenmesi durumudur. Ancak zarara uğratılan birey isterse karşı tarafın hem ceza hukukuna yönelik hem de tazminat hukukuna yönelik şekilde dava açabilir. Bu bireyin inisiyatifine bırakılmış bir şeydir.

Mesela karşı tarafa tazminat davası açarak zararını temin ettirebilir ve ardından suç duyurusunda bulunup birey ya da kurum davalılarına hapis cezasına çarptırılabilme durumu da mümkündür. Fakat bu yine de tazminat ve ceza hukukunu ayırıp tazminatın statü şeklinde ceza olarak nitelendirilmesi anlamına gelir.

Tazminat Ödeme Türleri Nelerdir?

Tazminat ödeme çeşitleri iki ayrı başlıkta incelenmektedir:

  • Para veya zararın temini, idaresi gibi talepler
  • Özür metni gibi manevi talepler

Birey, tazminat hukuku ile ödemesini illaki maddi yollar ile yapacak diye bir kural bulunmamaktadır. Eğer mahkeme hükmederse birey ya da kurum özür metni ile de bu tazminatını ödeyebilecektir. Bu özürler hukuki anlamda bir tazminat sayılabilmektedir. Buna ek olarak bireylerin ya da kurumların vermiş oldukları zarar nezdinde ödemeleri ya da yerine yetirmeleri gereken tazminat hükümlülüğü değişmektedir. Zarara uğratılan tarafa verilmek üzere mahkeme doğrudan parayla ödeme yükümlülüğü getirirken kimi zaman da hüküm zarara uğratılan veya eskitilen objelerin, aracın gibi aynen yerine tatbik edilmesi yönünde karar alabilir.

Durumun vahametine, bireylerin ya da kurumların kararına ve mahkemenin durumu gördüğü raddeye göre verilecek olan ceza tekniği değişebilir ve bu durum ülkemizde de uygulanan hukuki bir faaliyet olmaktadır.

Tazminat Davası Çeşitleri Nelerdir?

Maddi ve manevi tazminat davaları birbirine karıştırılan fakat birbirinden çok ayrı yapıda olan davalardır. Maddi tazminat davasında hukuka aykırı bir fiilin gerçekleşmesi sonucu malvarlığında meydana gelen zararın giderilmesi amacı bulunmaktadır. Manevi tazminat davasında da hukuka aykırı fiil sebebi ile bireyin yaşamış olduğu stres ve üzüntü söz konusudur. Bu duygusal yıpranmanın karşılığı olarak tazminat talep edilmektedir.

Bu tarz davalar isteğe bağlı şekilde açılabileceği gibi aynı zamanda bağımsız biçimde de açılabilir. Dava açmak için asliye hukuk mahkemelerine başvurulmalıdır. Ticari halde olmayan bütün tazminat davaları bu mahkemede görülmektedir. Bu aşamada talep edilen tazminat düzeyi göz önünde bulundurulmamaktadır.

İlgili davalar, devletin gerçekleştirdiği bir işlem sonucu açılacak ise tam yargı davası şeklinde tanımlanmaktadır. Bunlara vergi mahkemeleri veya idari mahkemeler gibi yargı yerleri bakmaktadır.

Tazminat hukukunda tazminat biçimleri ikiye ayrılmaktadır. Bunlardan biri maddi tazminat diğeri de manevi tazminat şeklindedir. Maddi tazminat, bireyin malvarlığındaki eksilmenin talep edilmesi halidir. Bireyin uğramış olduğu zarar kadar mahkeme tazminat değeri belirlemektedir. Daha fazlası hükmetmeyecektir. Manevi tazminat ise üzüntü ve elem adına talep edilmektedir.

Tazminat davaları, suç işlenmesi, sözleşme ihlali, trafik kazası, doktor hatası, iş kazaları, nişanın bozulması, boşanma sebebi ile maddi ve manevi tazminat olarak birden çok türe ayrılmaktadır.

Sözleşme İhlali Sebebiyle Maddi ve Manevi Tazminat Davası

Taraflar arasında imzalanan sözleşmeye aykırılık durumunda bulunan taraf aleyhine dava açılabilir. Tarafların imzaladıkları sözleşmede taraflardan birinin yükümlülüklerini yerine getirmemesi, eksik ifa etmesi ya da hukuka aykırı biçimde feshedilmesi halinde sözleşmeye ayrılık oluşturacak ve tazminat talep edebilecektir. Sözleşmelere örnek olarak gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi, kat karşılığı inşaat sözleşmesi, alım satın sözleşmesi verilebilir.

Sözleşmeye aykırılık sebebi ile manevi tazminatın ödenmesine yönelik olarak dava açma hakkı vardır. Sözleşmedeki ayrılığa bağlı şekilde birey elem, üzüntü duymuş ve kişilik hakkı zedelenmişse manevi tazminat davası açabilecektir.

Suç İşlenmesi Sebebiyle Manevi ve Maddi Tazminat Davası

Kanunda açıklanan suçlardan birinin işlenmesi ve mağdurun suç sebebi ile maddi ve manevi kaybının bulunması durumunda tazminat davası açılabilmektedir. Bireyin uğramış olduğu zarar sebebi ile hastane, doktor, ameliyat adına ödenen bütün masrafları ve buna ek olarak manevi açıdan çöküntüye uğrayarak psikolojik zedelenme yaşaması durumunda manevi tazminat davası açabilir.

Mesela bir birey silahla yaralanma sonucunda hastaneye kaldırılmış ve ameliyata girmiş, günlerce hastanede yatılı şekilde tedavi görmüş olduğunda silahla yaralama fiilinde bulunan bireye masraflarının ödenmesi için maddi tazminat davası açılabilecektir. Buna ek olarak mağdur olan birey yaşamış olduğu bu olay sebebi ile elem ve üzüntü duymuş ise de manevi açıdan tazminat isteminde bulunabilecektir.

Tazminat Davası Hangi Şartlarda Açılabilir?

Tazminat davası açma şartları da sıklıkla merak edilen konulardan biridir. Tazminat, bireyin haksız eylem sebebi ile gördüğü maddi ya da manevi zarar için isteyebileceği karşılık anlamına gelmektedir. Fakat tazminat sorumluluğundan bahsedilmesi adına bu ihlalden kaynaklanan herhangi bir zararın oluşması, ihlal eylemi, uygun nedensellik bağı ve kusur gibi koşulların oluşmuş olması lazımdır.

Bireyin uğradığı haksız eylem sebebi ile zararın karşılanması istemi ile açılan dava ise tazminat davası olmaktadır. Bireyin kişilik haklarının ihlal edilmesi ve bunun sonucunda da manevi veya maddi şekilde zarara uğraması neticesinde zararın para karşılığını isteyebilecektir. Tazminat davaları pek çok farklı nedenden dolayı açılabilir. Bunları şu şekilde sıralamak mümkün olmaktadır:

  • Yazılı ya da görsel basın veya sosyal medya üzerinden kişilik haklarına saldırı sebebi ile açılan manevi tazminat davası.
  • Telif haklarının ihlali sebebi ile maddi ve manevi tazminat davası
  • Boşanma davası ile beraber açılan maddi ve manevi tazminat davası,
  • Hatalı doktor uygulamalarından kaynaklanan, yani tıbbi malpraktis sebebi ile tazminat davası,
  • Suç işlenmesi sebebi ile maddi ve manevi tazminat davası,
  • Sözleşme ihlali sebebi ile maddi ve manevi tazminat davası,
  • Trafik kazası sebebi ile maddi ve manevi tazminat davası,
  • İş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davası,

Bu tarz koşulların yerine getirilmesi halinde mağdur birey tazminat isteminde bulunabilir. Tazminat davası açmak amacıyla avukat ile görüşülebilir. Her çeşit tazminat hakkınız için profesyonel destek almanız tavsiye edilmektedir.

Tazminat Davası Süresi ve Zamanaşımı

Tazminat davalarında zamanaşımı süresinin olup olmadığı mühim bir konudur. Hem maddi hem de manevi tazminat davalarında belirli koşulların yerine getirilmesi halinde bu davalar açılabilmektedir. Herhangi bir haksız fiil sebebi ile meydana gelen zararın karşılanması için açılan ilgili davalar, bireylerin mağduriyetinin giderilmesi olanak tanır.

Bu davalarda ilk olarak fiilin hukuka aykırı olması gerekmektedir. Aynı zamanda bu fiil sonucunda meydana gelen manevi ve maddi zararın ispat edilmesi şarttır. Bu aşamada alanında profesyonel olan hukuki danışmanlar son derece fayda sağlamaktadır. Bireyin hakkını aramasına yardımcı olmaktadırlar.

Belirli bir süre belirtilmiş ve o zaman içinde dava açılmazsa ilgili dava zamanaşımının dolması durumunda sona erer. İstisnalar haricinde eylem ve failin öğrenilmesinden itibaren iki sene her durumda on sene içinde açılmalıdır.

Maddi ve Manevi Tazminat Davası Kime Karşı Açılır?

Tazminat davasına neden teşkil eden konu her ne olursa olsun, eylem ya da işleme muhatap olan birey maddi ve manevi tazminat davası açabilmektedir. Örneğin, iş ya da trafik kazası sebebi ile yaralanan birey, doktor hatası sebebi ile vücut bütünlüğü zarar gören hasta, boşanma davasında eşler manevi ve maddi tazminat davası açabilme hakkına sahip olmaktadırlar.

Tazminat sebebi, hukuka aykırı bir biçimde işlenen bir fiil sebebi ile bir bireyin ölümü ise ölenin destekte bulunduğu yakınları da maddi tazminat davası açabilirler. Ölüm sebebi ile açılan maddi tazminat davalarında hükmedilen tazminata destekten yoksun kalma tazminatı ismi verilmektedir.

Maddi ve Manevi Tazminat Davası Nasıl ve Nerede Açılır?

Tazminat davası nerede açılır ve tazminat davası nasıl açılır sorularının cevaplarına da değinmemiz gerekir. Bu tarz davalar yaralanma, ölüm ya da başka türlü maddi zarara sebep olan fiil ya da işlemi gerçekleştiren tüzel ya da gerçek bireylere açılır.

Tazminat davası içeriği tümüyle uygun bir dava dilekçesi ile beraber görevli ve yetkisi olan mahkemeye dilekçe sunularak açılmaktadır. Tazminat davalarında pek çok dava çeşidi olmasından ötürü davanın hangi mahkemeye açılacağı konusu da farklılık göstermektedir.

Haksız eylemlerde haksız fiil kimin tarafından işlendi ise tazminat davası da o bireye karşı açılmaktadır. Fakat bazen haksız eylemi işleyen birey ile beraber tazminat sorumlulukları bulunan bazı bireyler de olabilir. Motorlu aracın işletilmesi esnasından bir bireyin ölmesi, yaralanması ya da herhangi bir eşyanın zarar görmesi gibi durumlarda da tazminat sorumluluğu bulunmaktadır. Tüm maddi ve manevi tazminat davaları asliye hukuk mahkemesine açılmaktadır.

Manevi Tazminat Davasında Para Ödenir Mi?

Maddi tazminat davasında birey zararının karşılığını talep ettiği tutar üzerinden değil ancak daha küçük bir tutar belirleyerek dava açabilmektedir. Yargılama sürecinde bireyin maddi zararı hesaplandığında, davacı birey ıslahta bulunarak maddi zararını yükselterek de talep yapabilir.

Manevi tazminat davasında ise ilgili dava dilekçesinde açıklanan tutar sonrasında yargılama bölümünde ıslah edilerek yükseltilemez. Manevi tazminat talebi davası açar iken hangi tutar belirlendi ise bu tutar üzerinden değerlendirme yapılacaktır.

Tazminat Davası Ne Zaman Sonuçlanır?

Tazminat davası ne zaman sonuçlanır sorusu da sıklıkla sorgulanmaktadır. Bu davalar uygulamada kısa zamanda sona ermeyen dava çeşitlerindendir. Tazminat davalarının sonuca kavuşması, mahkemenin yoğunluk durumu, ilgili tarafların sayısı, duruşma zamanlarının sıklığı, adli tatil gibi faktörlere göre farklılık gösterecektir. Genel olarak tazminat davalarının bir ila üç sene arasında sonuçlandığını rahatlıkla söyleyebiliriz.

Tazminat Davası Dilekçesi

Tazminat davaları için en önemli noktalar biri de şüphesiz ki tazminat davası dilekçesi olmaktadır. Farklı konular için hazırlanan manevi ve maddi tazminat dilekçesi örneği, internet ortamında bol miktarda vardır. Ancak bu noktada birçok detaya dikkat edilmeli ve somut olaya göre uygun bir dilekçe hazırlanmalıdır. Bundan dolayı tazminat avukatı desteği almak bu aşamada da önem kazanmaktadır. Fikir vermesi bakımından standart bir tazminat dilekçesinde bulunması gereken verileri şu şekilde açıklamamız mümkün olmaktadır:

  • İstem
  • Hukuki nedenler
  • Hukuki deliller
  • Açıklamalar
  • Harca esas değer
  • Konu
  • Davalı
  • Davacı vekili
  • Davacı
  • Davanın açıldığı mahkemenin ismi

Tazminat dilekçesi ile beraber davacının elinde yer alan çeşitli deliller ve belgeler de teslim edilmelidir. Örneğin sağlık raporu da belgelere ilave edilebilir. Tazminat davası dilekçesi, davanın gidişatında önemli olmaktadır. Bu yüzden de çok iyi bir şekilde hazırlanması önem arz etmektedir. Bu hususta hukuki destek almak için yapılan tazminat avukatı aramalarda, anlaşma gerçekleştirilecek olan avukatın bu konudaki deneyimi de muhakkak incelenmelidir. Tazminat avukatına gereksiniminiz var ise sizlere en iyi şekilde hizmet vereceğimizden emin olabilirsiniz.

Tazminat Davası Avukatı

Tazminat davası açmak isteyenler tazminat davası avukatı sorgusu gerçekleştirmektedir. Tazminat davaları içinde birçok etkeni barındıran davlardır. Çıkacak olan tazminat tutarlarının yüksekliği teknik bilgiye ek olarak deneyim ile takip edilmesi önemlidir. Tazminat davalarıyla alakalı uzmanlık yapan avukatlara halk dilinde tazminat avukatı denir.  Her hukuk bölümünde olduğu gibi yaşanan hukuki uyuşmazlıklarda da ilgili alanda uzman olan bir avukattan yardım almak önemlidir. Tazminat davaları için hukuk büromuzdan destek alabilirsiniz.

Tazminat Davası Avukatı Ne Yapar?

Tazminat avukatının özellikle bu davalarda büyük bir rolü vardır. Avukatlar başta manevi ve maddi tazminat davası açma olmak üzere ilgili davaların bütün aşamalarında etkin hizmet verirler. Tazminat avukatları bu tarz davalarda, davacı bireyi temsil ettiği gibi aynı zamanda davalı bireyi de temsil edebilmektedirler. Tazminat hukuku avukatı genel anlamda aşağıdaki hizmetleri sağmaktadır:

  • Destekten yoksun kalma tazminat davalarında hukuki destek sunmak.
  • Mobbing tazminat davalarında hukuki destek sunmak.
  • Meslek hastalığı tazminat davalarında hukuki destek sunmak.
  • Sözleşmeye aykırı davranma tazminat davalarında hukuki destek sunmak.
  • İş kazası manevi tazminat davalarında hukuki destek sunmak.
  • İş kazası maddi tazminat davalarında hukuki destek sunmak.
  • Trafik kazası tazminat davalarında hukuki destek sunmak.
  • Manevi tazminat davalarında hukuki destek sunmak.
  • Maddi tazminat davalarında hukuki destek sunmak.
  • Haksız fiil tazminatı davalarında hukuki destek sunmak

Agâh Hukuk Danışmanlık & Arabuluculuk olarak Maddi ve Manevi Tazminat Hukukuna ilişkin tazminat davalarında; Trafik Kazası, İş Kazası, Doktor Uygulama Hatası, Boşanma, Sözleşme İhlali, Suç İşlenmesi vb. gibi birçok farklı hukuki nedenlerden ötürü müvekkillerimizin maddi ve manevi zararlarının tazmini için Hukuki Danışmanlık ve Avukatlık hizmeti sunmaktayız.

Maddi ve Manevi Tazminat Davalarını alanında uzman ekibimiz titizlikle takip etmektedir, Çünkü; Tazminat Davaları, kusur oranının, zarar miktarının ve sorumluluğun tespiti açısından ayrı ayrı önemli aşamalardan oluşur. Tazminat talebinin yerinde olup olmadığının belirlenmesi için bilirkişi incelemesi, tanık dinlenmesi, belge araştırma işlemlerinin yapılması gerekir. Tüm bu sürecin iyi yönetilmesi dava sonucunda elde edilecek tazminat miktarının lehe belirlenmesini sağlayacaktır.

 

Agâh Hukuk Danışmanlık & Arabuluculuk Olarak Maddi ve Manevi Tazminat Hukukuna İlişkin Hizmetlerimiz;

İş Hukukundan Doğan İş Kazaları ve İşçi-İşveren İlişkisinden Kaynaklanan Tazminat Davaları

Sosyal Güvenlik Hukukundan Kaynaklanan Maddi ve Manevi Tazminat Davaları

Trafik Kazalarında Ölüm, Yaralanma veya Maddi Hasara İlişkin Tazminat Davaları

Haksız Fiilden Kaynaklanan, Gerçek Kişilere veya Kamu Kurum ve Kuruluşlara Karşı Açılacak Davalar

Aile Hukuku Kapsamında Taraflardan Talep Edilecek Maddi ve Manevi Tazminat Davaları