Memurlar Hakkında Verilen Disiplin Cezaları
İçerik Tablosu
Sizler için kaleme aldığımız bu makalemizde memurlar hakkında verilen disiplin cezaları konusunu inceleyeceğiz. Devlet memurlarına verilen uyarma cezası, kınama cezası, aylıktan kesme cezası, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ve devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve hallerin neler olduğunu, memurlar hakkında verilen disiplin cezaları için ne yapılması gerektiğini belirteceğiz.
İdare hukukunun en kapsamlı alanlarından biri de devlet memurlarına ilişkin düzenlemelerdir. Devlet memurlarının tabi olduğu 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununu, devlet memurlarının hizmet şartlarını, niteliklerini, atanma ve yetiştirilmelerini, ilerleme ve yükselmelerini, ödev, hak, yüküm ve sorumluluklarını, aylıklarını ve ödeneklerini ve diğer özlük işlerini düzenler. Devlet memurlarına ilişkin disiplin konu başlığı da 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 7. bölümünde düzenlenmiştir. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda memuriyette uygulanacak olan disiplin işlemleri, disiplin cezaları, ayrıntılı bir şekilde hem tanımlamış hemde tek tek saymıştır.
Memurlara Verilecek Olan Disiplin Cezaları
Memurlara verilecek olan disiplin cezalarının tespitinde, kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile Kanunların, Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin ve Yönetmeliklerin;
Devlet memuru olarak emrettiği ödevleri yurt içinde veya dışında yerine getirmeyenlere,
Devlet memurlarının uymasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara,
Devlet memurlarının yapmasının yasak olduğu işleri yapanlara,
Durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 125. maddesinde sıralanan disiplin cezalarından birisi verilir. İlgili bu kanunda memurlara verilecek olan disiplin cezaları detaylı bir şekilde belirtilmiştir.
Memura Verilen Uyarma Cezası
Uyarma cezası memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.
Memura Uyarma Cezası Verilmesini Gerektiren Fiil ve Haller
- Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmaması,
- Görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmemesi,
- Görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak,
- Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak, görev mahallini terk etmek,
- Kurumca belirlenen tasarruf tedbirlerine riayet etmemek,
- Usulsüz müracaat veya şikayette bulunmak,
- Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak,
- Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak,
- Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak,
- Görevin işbirliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak, memura uyarma cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallerdendir.
Memura Verilen Kınama Cezası
Kınama cezası memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.
Memura Kınama Cezası Verilmesini Gerektiren Fiil ve Haller
- Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmaması,
- Görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmemesi,
- Görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranılması
- Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmemesi,
- Görev sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranmak,
- Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak,
- Devlete ait resmi araç,gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak,
- Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybetmek,
- İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak,
- İş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşmak,
- Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak ve bu tür yazı yazmak, işaret, resim ve benzeri şekiller çizmek ve yapmak,
- Verilen emirlere itiraz etmek,
- Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak,
- Kurumların huzur, sükün ve çalışma düzenini bozmak
- Yetkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç vermek, memura kınama cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallerdendir.
Memura Verilen Aylıktan Kesme Cezası
Aylıktan kesme cezası memurun, brüt aylığından 1/30 – 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.
Memura Aylıktan Kesme Cezasının Verilmesini Gerektiren Fiil ve Haller
- Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak,
- Görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek,
- görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor kullanmak,
- Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek,
- Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlamak için kullanmak,
- Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak,
- Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek,
- Görev yeri sınırları içerisinde her hangi bir yerin toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olmak,
- Hizmet içinde devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak, memura aylıktan kesme cezasının verilmesini gerektiren fiil ve hallerdendir.
Memura Verilen Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 – 3 yıl durdurulmasıdır.
Memura Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasının Verilmesini Gerektiren Fiil ve Haller
- Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek,
- Özürsüz ve kesintisiz 3 – 9 gün göreve gelmemek,
- Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak,
- Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak,
- Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak,
- Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek,
- Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak,
- Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak,
- Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak,
- Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak,
- Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek,
- Diplomatik statüsünden yararlanmak suretiyle yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin üstünde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla
- Devlet itibarını zedelemek veya zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden yurda dönmek,
- Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak,
- Herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak, memura kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının verilmesini gerektiren fiil ve hallerdendir.
Memura Verilen Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezası
Devlet memurluğundan çıkarma cezası, görevi başındaki bir devlet memurunu bir daha devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır.
Memura Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezasının Verilmesini Gerektiren Fiil ve Haller
- İdeolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozmak,
- boykot, işgal, kamu hizmetlerinin yürütülmesini engelleme,
- işi yavaşlatma ve grev gibi eylemlere katılmak veya bu amaçlarla toplu olarak göreve gelmemek,
- Yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek,
- Siyasi partiye girmek,
- Özürsüz olarak bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek,
- Savaş, olağanüstü hal veya genel afetlere ilişkin konularda amirlerin verdiği görev veya emirleri yapmamak,
- Amirlerine, maiyetindekilere ve iş sahiplerine fiili tecavüzde bulunmak,
- Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak,
- Yetki almadan gizli bilgileri açıklamak,ı) Siyasi ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizlemek,
- Yurt dışında Devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak,
- 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna aykırı fiilleri işlemek,
- Terör örgütleriyle eylem birliği içerisinde olmak, bu örgütlere yardım etmek, kamu imkân ve kaynaklarını
bu örgütleri desteklemeye yönelik kullanmak ya da kullandırmak ve bu örgütlerin propagandasını yapmak, memura devlet memurluğundan çıkarma cezasının verilmesini gerektiren fiil ve hallerdendir.
İdare Hukuku Kapsamında, Memurlara Uygulanan Disiplin Cezalarına İtiraz ve Disiplin Cezalarına Karşı İptal Davası Hakkında Daha Detaylı Bilgi Almak İçin, Kamu Personel Hukuku Alanında Uzman Avukat Ekibimizle İletişime Geçebilirsiniz.