Domain İhlali Nedir? (Alan Adı İhlali) internet kullanıcılarının sıkça karşılaştığı sorunlardan biri olmakla beraber bu konuda önemli yaptırımları da beraberinde getirmektedir. Domain, kimi zaman bir yatırım alanı şeklinde görülmektedir. Fakat haksız bazı tescil uygulamaları hukuki anlamda domain ihlali olarak nitelenmektedir. Bu da yaptırıma bağlanmıştır. Eğer ki bir firma ile alakalı ya da bir şahsın bireysel durumu ile ilgili bir domain başkası tarafından tescillenmiş ise bu durum çoğu zaman kötü niyetli şekilde yapılmış olmaktadır. Ayrıca kazanç beklentisi söz konusudur.

Bu tarz gelişmeler için bireylerin izleyebileceği pek çok farklı hukuki olanak bulunmaktadır. Bunların bir bölümü iç hukuk kuralı sayılırken bir diğer bölümü de uluslararası hukuk kuralları arasında bulunmaktadır.

Bir web sayfasının www şeklinde başlayıp isim ve uzantıyla biten bölümü alan adı yani domain olmaktadır. Bu domain, internet aleminin önemli ve olmazsa olmaz özelliklerinden biridir. Genelde sokaktaki bir firmanın tabelası neyse domaini de o olmaktadır. Fakat alan adı pek çok açıdan daha önemli ve daha çok üzerinde durulması gereken bir husustur. Alan adı ihlali konusunda ne olacağı da aynı biçimde önemsenmelidir.

Domain İhlali Nedir?

Alan adı ihlali olarak da bilinen domain ihlali, birçok insanın başına gelebilen bir durumdur. Bu durumda nasıl bir hukuki yol izlenmelidir sorusunu cevaplamadan evvel hangi durumların alan adı ihlali teşkil ettiğinden söz edelim.

Ticari yaşamda marka şeklinde bilinen şey bir ticari teşebbüsü bir başka teşebbüsten hizmet, mal ve sair hususlarda ayırt etmeyi mümkün kılan ve o teşebbüsle özdeşleşen her çeşit tanıtıcı özelliktir. Günümüz için bilgi, mal ve hizmet satışı artık online mecrada da aktif bir biçimde yapıldığından dolayı domainler de marka gibi hukuki koruma altına alınmaktadır.

Marka tescili ülkemizde ciddi bir konusudur ve sıkı şekil koşullarına bağlı olmaktadır. Herhangi bir markayı tescil ettirmek isteyen bireyin yerine getirmiş olması gereken pek çok farklı hukuki şart bulunmaktadır. Fakat domain tescili böyle değildir. Esasen ilk gelen alır serbestliği etrafında domain ilk kimin aklına geldiyse o birey bu alan adını almaktadır. Alan adı ihlalinin temel kaynağı da bu olmaktadır.

Domain İhlali Nedir?

Marka Hakkını İhlal Eden Domain İhlali

Bazı hallerde doğrudan bir bireyin marka ismi ya da işletmesini alakadar eden bir domain başkası tarafından alınmış olabileceği gibi bazı hallerde haksız rekabet teşkil edecek domainler alınabilmektedir. Örneğin facedbooks.com günümüzde ülkemizden birine aittir ve Facebook ile aralarında hukuki aşama devam etmektedir.

Marka Hakkını İhlal Eden Domain İhlali

Kişilik Hakkını İhlal Eden Domain İhlali

Marka dışında bir bireyin adı ve soyadı da haksız olarak başka bir şahıs tarafından tescil edilmiş olabilir. Bu durum da domain ihlali şeklinde nitelendirilmektedir. Fakat bu aşamada daha sıkı bir inceleme gerçekleştirilir. Çünkü bir adı pek çok kişi taşıyabilmektedir. Bu aşamada tescilin kötü niyet taşıyıp taşımadığına bakılır. Örneğin acunilicali.com alan adı bu şekildedir. Ama ünlü olmayan ayseyilmaz.com alan adının domain ihlali şeklinde kabul edilmesi çok zor olmaktadır. Hangi hallerin ihlal barındırdığı hususunda bir bilişim avukatı ile görüşmeniz en doğrusu olacaktır.

Domain İhlali Durumunda Ne Yapılmalı?

Domain ihlalinde ne yapılır sorusu da sıklıkla sorulmaktadır. Alan adı ihlali hallerinin neler olabileceğinden söz ettik. İşte bu durumların her birisi için ihlalin önlenmesi ve kişinin zararının giderilmesine yönelik hukuki prosedür takip edilmelidir. Bu sürecin sonucunda domaine yapılan ihlalin sona erdirilmesi, domainden elde edilen haksız gelirin alınması, zararın giderilmesi, domainde kimin hak sahibi olduğunu tespiti gibi mühim sonuçlar doğmaktadır.

Domain İhlali Durumunda Ne Yapılmalı?

Kişi Hakkını İhlal Eden Domain İhlali Karşısında Hukuki Prosedür

Gerçek ve tüzel kişi olması fark etmeksizin, bireylerin isimleri üzerinde Türk Medeni Kanunu gereği çeşitli hakları bulunmaktadır. TMK madde 24’e göre bireysel hakkı saldırıya uğramış olan birey, hakimden bu saldırının sona erdirilmesini isteyebilir.

Aynı zamanda bu gelişmenin hukuka aykırılığının tespitini de talep edebilir. TMK madde 24, her çeşit kişilik hakkına saldırı olayının hukuka aykırı olabileceğini söylemektedir. Yine TMK 26’ya göre adın kullanılması hususunda bir çekişme var ise yani konuyla alakalı bir anlaşmazlık varsa bu hususta kimin hak sahibi olduğuna ilişkin hakimden bir tespit kararı istenir.

Sonrasında ismi haksız şekilde kullanılan birey, haksız olarak kullanana karşı ilgili saldırının sona ermesini istediği için dava açabilir. İsmi haksız biçimde kullanan bireyin kusuru var ise somut olayın koşullarına göre manevi ve maddi tazminat isteyebilir.

TMK madde 25 ise yargılamaya ilişkin olan çeşitli kuralları barındırmaktadır. Bu aşamada önemli olan konu şudur: Manevi ve maddi tazminat dışında, domaini haksız şekilde ihlal eden bireyden ayrıca bu ihlal neticesinde elde ettiği gelir de istenebilir. Eğer ki manevi ve maddi bir zarar söz konusu ise bunların talebi yapılabilir. Aynı zamanda bireyin bu sayfadan kazanılan parayı talep etme hakkı da hukuki olarak mevcut bulunmaktadır.

Kişilik hakkının ihlalinde açılabilecek olan ilgili davada seçimlik yetki kuralı vardır. Bu dava isteğe göre davacının yerleşim yerinde veyahut davalının yerleşim yerinde açılabilmektedir. Fakat belirtmemiz gereken en mühim konu da bu sürecin işinde uzman bilişim avukatları ile yürütülmesi gerektiğidir.

Sonuç itibariyle bir şahsın adı ile domain ihlali söz konusu ise bu aşamada yukarıda bahsedilen hükümlere göre şunlar istenmektedir:

• Zarar olsa da olmasa da haksız şekilde o domainden elde edilen gelir.
• Zarar söz konusu ise manevi ve maddi tazminat.
• Domaine karşı yapılan haksız saldırının sona erdirilmesi.
• Domain ile alakalı kimin hak sahibi olduğunun tespiti.
• Domain ihlalinin tespiti.

Marka Hakkını İhlal Eden Domain İhlali Karşısında Hukuki Prosedür

Bir şirketin ya da markanın isminin alan adı ile ihlal edilmesi halinde Sınai Mülkiyet Kanunu’nda söz edilen marka hakkının ihlali durumundaki haklara ek olarak Türk Ticaret Kanunu’nun haksız rekabete ilişkin maddeleri çerçevesinde hukuki prosedür başlatılabilir. Haksız rekabete ilişkin olan hükümler madde 54 ve devamında bulunmaktadır.

TTK 54 numaralı maddeye göre, tedarikçiler ya da rakipler ile müşteriler arasındaki ilişkileri olumsuz etkileyecek ve dürüstlük kurallarına aykırı özellik taşıyan aldatıcı hareketler ve diğer ticari uygulamalar hukuka aykırı olmaktadır. Bunlar ayrıca haksız rekabet teşkil etmektedir. Bir marka sahibin domaininin başka şahıs tarafından alınması ya da buna benzer bir alan ismi alması da bu kapsamda yer almaktadır.

Esasen benzer domain isminin hak ihlali doğurup doğurmadığı detaylı bir değerlendirme ile belirlenmektedir. Yani somut olayın özellikleri incelenmelidir ve domain tescilinin kötü niyet taşıyıp taşımadığı öğrenilmelidir.

Sonuç olarak bir domainin marka hakkını ihlal etmiş olduğu tespit edilir ise bu hukuki olarak TTK madde 55/1-a ile düzenlenmiştir. Başka birinin iş ürünleri, malları, işleri ya da faaliyetleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak durumu kapsamında haksız rekabet teşkil etmektedir.

Bir alan adı ihlalinin bir şahsın markasına tecavüz teşkil ettiği hallerde açılabilecek olan dava ve prosedür, TTK 56 ve devamında bulunmaktadır. Buna istinaden, müşterileri, mesleki itibarı, kredisi, ticari işleri ya da her çeşit ekonomik faaliyeti zarara uğrayan kişiler, hak talebinde bulunabilirler.

Domain İhlali Nedir? (Alan Adı İhlali)