İnfaz hesaplama, genel olarak yatar hesaplama şeklinde de bilinir. Bu kavramın hukuki karşılığı ise müddetname yani yatar hesaplama olmaktadır. Bu, asliye ceza mahkemesi ya da ağır ceza mahkemesi tarafından sanığa verilen kesinleşen hapis cezasının ne kadarlık bölümünü cezaevinde geçireceğini hesaplamak içindir. Hükümlü kişi hakkında verilen cezanın bir bölümünü cezaevinde çeker iken koşulların gerçekleşmesi durumunda cezanın bir kısmını da denetimli serbestlik şeklinde tamamlayabilir. Ayrıca hükümlü bireyin şartlı salıverilmesi de söz konusu olabilmektedir. İnfaz hesaplama yapılırken denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme hükümleri dikkate alınmaktadır. Suçun işlenmiş olduğu zaman yatar hesaplama bakımından önemlidir.

Yatar İnfaz Hesaplama Nedir?

İnfaz yatar hesaplama yaparken ilk aşamada dikkat edilmesi gereken tarih 30 Mart 2020 olmaktadır. Bu tarihe dek işlenen suçlar bakımından 7242 Numaralı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 5275 Numaralı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanununun geçici 6. Maddede değişiklik yapılmıştır. Ayrıca geçici 9 numaralı madde ilgili kanuna eklenmiştir. Koşullu salıverilme be denetimli serbestlik zamanları da göz önünde bulundurularak infaz hesaplama yapılmalıdır.

Ceza Yatar Hesaplama Nedir?

30 Mart 2020 tarihine dek aşağıda açıklayacağımız suçlarda uygulanacak olan şartlı salıverilme ve denetimli serbestlik zamanları göz önünde bulundurularak infaz yatar hesabı yapılacaktır. Buna göre 5275 numaralı kanunun değişen 6 nolu maddesine göre ayrık tutulan suçlar şunları içermektedir:

• 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ile İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar
• Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticaret suçu (TCK 188)
• Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (TCK 102, 103, 104, 105)
• İşkence suçu (TCK 94 ve 95),
• Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu,
• Üstsoya, kardeşe, eşe ya da altsoya veyahut beden ve ruh açısından kendini savunamayacak durumda olanlara karşı işlenen kasten yaralama suçu ve neticesi nedeni ile ağırlaşmış yaralama suçları,
• Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (TCK 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138)
• Eziyet suçu (TCK 96)
• Kasten öldürme suçları (TCK 81, 82, 83)

30 Mart 2020 tarihine dek işlenmek olmak koşulu ile yukarıda söz edilen suçlar hariç olmak üzere diğer suçlarda 5275 numaralı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanununun 105/A maddesinde belirtilen denetimli serbestlik için şartlı salıverilmesine bir sene süre kalma şartı aranırken bu geçici maddeyle birlikte bu süre üç seneye çıkarılmıştır.

Şartlı salıverilmesine üç sene ya da daha az kalan hükümlü hakkında bu geçici madde ile denetimli serbestlik kararı verilebilecektir. Ayrıca yetişkin bireylerin şartlı salıverilmeden yararlanmaları için cezasının ½’sini ceza infaz kurumunda yatmış olması şartı aranmaktadır.

İnfaz yatar hesabı yaparken dikkate alınan denetimli serbestlik hakkının şartları bu şekilde hafifletilmiş olmaktadır. Denetimli serbestlikten yararlanan hükümlü sayısı bu değişiklikle beraber artış göstermiştir. Bu düzenlemeyle beraber 30 Mart 2020 tarihine kadar işlenen ve altı sene ya da altı seneden az hapis cezası alan birey cezaevinde yatmadan da tahliye olmaktadır.

İnfaz hesaplama için şu örnekler verilebilmektedir:

• Kasten yaralama suçundan üç sene hapis alan bireyin yatarı bulunmamaktadır.
• İntihara yönlendirme suçundan sekiz sene hapis alan biri, şartlı salıverilme hükümlerinden yararlanabilmesi adına ilk olarak sekiz senenin yarısı olan dört senelik zamanı kural olduğundan cezaevinde geçirmelidir. Ancak üç sene kala denetimli serbestlik hükümlerinden yararlanacağı için birey bir sene yatar ve üç senelik süreyi de denetimli serbestlikte geçirir.
• TCK 99 numaralı maddenin birinci fıkrasından çocuk düşürtme suçundan yargılanan bireyin on sene hapis cezası alması durumunda ceza yatar hesabı şu şekildedir: İlk olarak çıkan sonuçtan üç senelik denetimli serbestlik süresi çıkarılmaktadır. Bu formülü uyguladığımızda ise on sene hapis cezası alan bireyin yatar cezasının iki sene olduğunu görmekteyiz.

70 Yaşını Aşan ve 0-6 Yaş Çocuğu Olan Kadınlarda İnfaz Hesaplama

0-6 yaşında çocuğu olan kadın ve 70 yaşını bitiren hükümlüler hakkında yeni deneyimli serbestlik kurallarının uygulanabilmesi açısından ilk olarak suçun 30 Mart 2020 tarihine dek işlenmiş olması şarttır. Düzenlemeden evvel iki senelik denetimli serbestlik zamanı ilgili geçici madde ile dört seneye çıkarılmıştır.

Bu suçlar istisna kapsamında tutulmuştur. Yani aşağıdaki suçlarda denetimli serbestlik hükümleri geçerli olmamaktadır:

• Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ile İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar
• Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (TCK 102, 103, 104 ve 105)
• Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (TCK 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138)
• Kasten öldürme suçları (TCK 81, 82, 83)

Engelli, Hasta ve Hayatını Tek Başına İdame Ettiremeyen Hükümlülerde Yatar Hesabı

İnfaz hesaplama yaparken bireyin şahsi durumuna bakıldığı haller bulunmaktadır. Bu zümrelerden biri de engellilik, rahatsızlık, kocama nedeni ile yaşamını bir başkasının yardımı olmadan idame ettiremeyen 65 yaşını aşan hükümlüler olmaktadır. Bu aşamada şartlı salıverilme için gereken süreler dikkate alınmaz. Hükümlünün cezasının tümünün denetimli serbestlikte çektirilmesine karar kılınmaktadır. Aynı zamanda bu durum için ilgili suçun 30 Mart 2020 tarihine dek işlenmiş olması gerekmektedir. Ayrıca bunun için hariç tutulan suçlar bulunmaktadır. Bunları şu şekilde sıralamak mümkün:

• Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ile İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar.
• Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (TCK 102, 103, 104 ve 105)
• Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (TCK 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138)
• Kasten öldürme suçları (TCK 81, 82, 83)

Çocuk Hükümlülerde İnfaz Yatar Hesabı

İnfaz hesaplama çocuk hükümlüler bakımından de değişiklik göstermektedir. Çocuk suçlular hakkında yatar hesabı yapılırken çocuğun yaşı dikkate alınmaktadır. Yine yetişkinlere uygulanan hükümler geçerli olmaktadır. Şartlı salıverme durumundan yararlanabilmeleri için verilen cezanın ½’lik kısmını ceza infaz kurumunda çekmeleri gerekmektedir. Denetimli serbestlik zamanı ise üç sene olmaktadır. İlgili suç 30 Mart 2020 tarihine dek işlenmiş olması gerekir. Çocuk hükümlülerle alakalı yatar hesabı yaparken:

• Çocuğun 15 yaşını dolduruncaya kadar cezaevinde geçirdiği bir günlük süre üç gün olarak sayılmaktadır.
• Çocuğun 18 yaşını dolduruncaya dek cezaevinde geçirdiği bir günlük süre ise iki gün sayılmaktadır.

Çocuk yatar hesaplama da bu detaylar ışığında yapılmaktadır.

İnfaz Hesaplamada Denetimli Serbestlik

İnfaz hesaplama yaparken ilk olarak dikkat edilmesi gereken noktanın suçun 30 Mart 2020 tarihine dek işlenip işlenmediği olmalıdır. Denetimli serbestlik hükümlerinden yararlanmak için:

• Bireyin avukatının ya da yasal temsilcisinin denetimli serbestlikten yararlanmak için talep barındıran yazılı bir dilekçe sunması gerekmektedir.
• Denetimli serbestlik isteminde bulunan hükümlünün iyi halli olması gerekmektedir.
• İlgili suç 30 Mart 2020 tarihine dek işlenmiş ise şartlı salıverilmesine üç sene kalmış olmalı.
• İlgili suç 30 Mart 2020 tarihinden sonra işlenmiş ise şartlı salıverilmesine bir sene kalmış olmalı.
• Hâkim kararı.

İnfaz Hesaplama Sonuç

İnfaz hesaplamanın hukuki karşılığı müddetname olmaktadır. Bu, savcılıklar tarafından düzenlenmektedir. Hükümlünün cezaevinde geçireceği süreyi açıklar. Yani yatar hesabı hükümlü bireyin ceza infaz kurumunda geçireceği sürenin hesaplanması demektir. İnfaz hesaplama yaparken hükümlü bireyin bireysel durumuna bakmak gerekir. İnfaz hesabı yetişkinler için ayrı, çocuklar için ayrı, çocuğu olan ve 70 yaşını aşan hükümlüler bakımından ayrı, rahatsızlık ve kocama nedeni ile yaşamını bir başka bireyin desteği olmadan idame ettiremeyenler açısından ayrı şekilde yapılmaktadır.

Yatar hesabı yaparken dikkate alınması gereken en mühim unsur ise ilgili suçun 30 Mart 2020 tarihine dek işlenip işlenmemiş olmasıdır. Bu tarihe kadar işlenen suçlar hakkında yatar hesabı farklı olurken, bu tarihten sonra işlenen suçlar için infaz hesabı farklı olmaktadır. Bu nedenle de alanında profesyonel bir avukattan destek almak önemli olmaktadır.

Denetimli Serbestlik Nedir?

Denetimli serbestlik hakkında da bilgiler sunalım. Yasa tarafından belirlenen deneme süresi ışığında hükümlü cezasının sosyal yaşam içinde infaza imkan sağlayan ceza hukukuna denetimli serbestlik ismi verilmektedir. Suç işleyen kişi bu biçimde sosyal yaşam içinde gözlemlenmektedir. Bu yasa kişinin ailesi ile bağlarını devam ettirmesi ve dış dünyayla daha hızlı şekilde uyum içinde olması amacı ile çıkarılmış bir yasadır. Hükümlü bu sayede şartlı salıverilmesine belirli zaman kalınca tahliye olmaktadır. Fakat sosyal yaşam içinde denetimli olarak tutulmaktadır.

Denetimli Serbestlik Yasası

5275 sayılı kanunun 105/A maddesi ile getirilen bir düzenleme olan denetimli serbestlik, pek çok kişinin ceza infaz kurumundan tahliye olmasını sağlamaktadır. 01.07.2016 tarihi bir baraj kabul edilmektedir. Bu tarihten evvel verilen cezaların ½’si yatılırken, bu tarihten sonrakilerde ise 2/3’ünü yatmaktadır. İlgili tarihten evvel hükümlüler denetimli serbestlikten iki sene yararlanabilir. Ancak bu tarihten sonrakiler ise bir sene yararlanabilir. Bu haktan faydalanamayan hükümlüler de bulunmaktadır. Bazı suçları işleyen kişiler bu haktan yararlanamaz. Bunlar:

• Taahhüdü ihlal suçu işleyenler.
• Cezaevinde disiplin cezası alan ve cezası disiplin kurulunca kaldırılmayanlar.
• Tazminatlar ve borçlar ödenmediğinde bankacılık zimmet suçları.
• Örgütlü suçlar, koşullu salıverilme hakkı geri alınan hükümlüler.
• Terörle mücadele kanunu kapsamına giren suçlar.
• Anayasal düzene, milli savunmaya, devlet sıralarına karşı işlenen suçlar.
• Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar.
• Uyuşturucu ya da uyarıcı madde ticareti ya da imal edilmesi.
• Özel hayata ve özel hayatın gizliliğine karşı işlenen suçlar.
• Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar.
• Alt ya da üst soya ait, eş, kardeş gibi kendini savunamayacak kişilere karşı kasten yaralama.
• Kasten adam öldürme.

Denetimli Serbestlikte Verilebilecek Yükümlülükler Nelerdir?

Denetimli serbestlikle alakalı şunları da belirtmeliyiz:

• Konut dışında bir bölge ya da mekânda gözetim altında tutulma.
• Bir konutta gözetim altında tutulma,
• Belirli programlara katılma,
• Belirli yerlere, bölgelere gitmeme,
• Ücretsiz olarak kamuya yararlı bir işte çalıştırılma,

Müddetname Nedir?

Savcılık tarafından hazırlanan bir tür belgedir. Ne kadar zaman ceza infaz kurumunda kalınacağını belirtir. Bu belgede bulunan bilgiler resmi makamlar tarafından hazırlanmıştır. Bu belge içinde hükümlü bireyin ismi, soy adı, suç tarihi, mahkeme kararı, suçun özelliği, gözetin ve tutukluluk verileri, cezaevine girdiği tarih, koşullu salıverileceği tarih gibi çeşitli veriler bulunmaktadır.

Hükümlü bireyin cezasının infazı cezayı veren mahkemenin bulunduğu ilamat infaz büroları tarafından gerçekleştirilmektedir. Müddetname hesaplamasını savcı yapmaktadır. Belgeyi düzenleyen savcının yanında zabit katibinin de imzası olmaktadır. İlk ceza evine girdiği zamandan itibaren hükümlü için bu belge oluşturulur.