Nafaka Çeşitleri ve Nafaka Davası, mahkemelerce belirlenen nafaka miktarları, nafakanın artırılması ve süreli / süresiz olması Türkiye gündemini sıklıkla meşgul eden konulardan… Sözlük anlamı olarak “geçimlik, geçinmek için gerekli olan iaşe” şeklinde tanımlanan nafaka Medeni Kanunda dört başlıkta düzenlenmiştir. Boşanma davası sürecinin, eşin ekonomik durumunun, çocuğun ekonomik durumunun ve yardıma muhtaç akrabanın nafakasını konu edinen nafaka türleri birbirinden farklıdır. Makalemizde nafaka çeşitleri ve nafaka davası hakkında detaylı bilgilendirme yapılmış ve süreli nafaka / süresiz nafaka meselesine de değinilmiştir.
Nafaka Çeşitleri Nelerdir?
İçerik Tablosu
Medeni Kanunda 4 farklı nafaka bulunmaktadır. Nafaka çeşitleri, nafakanın kime ve ne zaman verileceğine dair sınıflandırılmıştır. Medeni Kanunda yer alan nafaka çeşitleri aşağıdaki gibidir:
- Tedbir Nafakası
- İştirak Nafakası
- Yoksulluk Nafakası
- Yardım Nafakası
Tedbir Nafakası Nedir Şartları Nelerdir?
Boşanma sürecine girmiş eşler genellikle farklı evlerde yaşamaya başlamaktadır. Boşanma davası süreci başladığında aslında eşler genellikle hayatlarını fiiliyatta ayırmış olarak sürdürmektedir. Bu durumda eşlerin maddi durumu ani ve keskin bir şekilde değişmektedir. Ekonomik durumda meydana gelen bu ani değişimin mağduriyet yaratmaması ve boşanma davası boyunca eşlerden birinin mali darboğaza girmemesi adına mahkeme tarafından “tedbir nafakası” takdir edilebilir.
Tedbir nafakası boşanma davası açılmadan önce ya da açıldıktan sonra talep edilebilmektedir. Boşanma davası süresince taraflardan birinin diğerine ödemesi gereken tedbir nafakası tutarı mahkemece belirlenmektedir. Tedbir nafakasında konu yalnızca boşanılan eş olmayıp, aynı zamanda 18 yaşından küçük çocuklar için de mahkemece tedbir nafakasına hükmolunmaktadır.
“Tedbir nafakası ne kadar olur” gibi sıklıkla dile getirilen sorulara net cevap vermek mümkün değildir. Zira tedbir nafakası eşlerin maddi durumları dikkate alınarak, çocukların sayısı ve durumu göz önünde bulundurularak her bir çift ve boşanma davası özelinde farklı şekilde takdir edilmektedir.
Tedbir nafakası ne kadar sürer vb. gibi tedbir nafakasının ne zamana kadar ödeneceği / alınacağına dair sorulara da şu şekilde cevap vermek mümkündür: Tedbir nafakası genellikle boşanma davasının sona ermesi ile sona erer. Bununla birlikte boşanma davasının sona ermesi ile birlikte “yoksulluk nafakası” ve “iştirak nafakası” gündeme gelmektedir.
nafaka çeşitleri ve nafaka davası
İştirak Nafakası Nedir Şartları Nelerdir?
İştirak nafakası boşanma ile sonuçlanan davalarda çocuğun üstün yararı gözetilerek mahkemece takdir olunan nafaka çeşididir. 18 yaşından küçük çocukların bakımı ve gereksinimleri için gereken ekonomik şartlar sağlanmalıdır. Bu şartlar boşanmalarına rağmen eşlerin ortak sorumluluğunda kabul edilmektedir.
Boşanma sonrasında çocukların velayetini alan tarafa diğer tarafça ödenen iştirak nafakası aksi bir durum olmadıkça çocuk 18 yaşına gelene kadar devam etmektedir. Çocuğun 18 yaşından önce evlenmesi (16 – 17 yaşlarındaki izne bağlı evlenme) ya da çocuğun mahkemece “erginlik kararı” ile reşit kabul edilmesi gibi durumlarda iştirak nafakası ödenmesi daha erken son bulabilir.
İştirak nafakasının ne kadar olacağı pek çok farklı kriter dikkate alınarak belirlenir. Bu kriterler kısaca; eşlerin ekonomik durumu, toplum içerisindeki konumları, çocukların durumu, çocukların yaşı, çocukların varsa özel halleri ve gereksinimleri olarak sıralanabilir.
Yoksulluk Nafakası Nedir Şartları Nelerdir?
Yoksulluk nafakası boşanma ile sonuçlanan evliliklerde; eşlerden birinin boşanma sonrasında “yoksulluğa” düşmesini engellemek adına diğer eş tarafından ödenmesine mahkemece karar verilen nafaka çeşididir. Yoksulluk nafakasında asli unsur kişinin yoksulluğa düşmesi olsa da; boşanmada eşlerin kusur durumu vb. gibi haller de yoksulluk nafakası bağlanması noktasında önem arz edebilmektedir.
“Yoksulluk nafakası ne kadar olur” vb. gibi yoksulluk nafakasının miktarına yönelik sorular için net ve kesin rakamlar içeren cevaplar vermek mümkün değildir. Her bir boşanma davası ayrı bir somut olay olarak değerlendirilmekte ve her bir boşanma davasına özel karar verilmektedir. Bu nedenle eşlerin ekonomik ve sosyal durumları dikkate alınarak mahkeme tarafından uygun bir yoksulluk nafakası miktarı tayin edilmektedir.
Yoksulluk nafakası süreli mi sorusuna: Hayır, yoksulluk nafakası süresiz şekilde tayin olunur. Ancak belirli durumlarda kesilmesi için dava açılabilir. Bunun yanı sıra hali hazırda yoksulluk nafakasının süreli hale getirilmesi için kamuoyunda yoğun bir gündem oluştuğu dikkate alınırsa; bu durumun gelecekte süreli nafaka halini alabileceği de göz ardı edilmemelidir.
Yardım Nafakası Nedir Şartları Nelerdir?
Medeni Kanunda boşanma davası konu olmadan belirlenen tek nafaka türü yardım nafakasıdır. Maddi durumu iyi olmayan alt soy ya da üst soy ile kardeşler için ön görülmüştür. “Yeme, giyinme, barınma, sağlık, ulaşım, kültür ve eğitim” gibi giderlerini kendisi karşılayamayacak durumda olanlar “yoksul” olarak kabul edilmekte ve yukarıda sayılı akrabalarına yardım nafakası davası açabilmektedirler.
Nafaka Ödenmezse Ne Olur? Nafaka Ödenmemesi ve Hapis Cezası
Nafaka alacakları borçlar kanununda önem sırasında ilk sırada yer almaktadır. Takdir edilen nafakayı zamanında ödemeyen kişinin varsa maaşına haciz konulabilir. Yine kişinin varsa mallarına ve gayrimenkullerine ipotek konulabilir, hakkında icra takibi yapılabilir. Buna rağmen nafaka tahsil edilemediğinde nafaka alacaklısının şikayetine bağlı olarak; kişi hakkında mahkeme tarafından 3 aya kadar tazyik hapis cezasına hükmedilebilir.