Ödenmeyen Senetlerin Tahsili Nasıl Yapılır? sorusu son günlerde en çok konuşulan konular arasında bulunuyor. Piyasada borcu olan bir çok kişi, kurum ve kuruluş bu sorunun cevabını merak ediyor. Gelin beraber bu konuyu detaylarıyla inceleyelim.
Birçok kişi ödenmeyen senetlerin tahsili konusunda araştırma yapar. Günümüzde ticari yaşamın vazgeçilmez unsurlarından biri de senetler olur. Borç ve alacak ilişkilerini belgelemede büyük rol oynayan senetler, kimi zaman borçluların ödeme gerçekleştirmemesi halinde problem yaratır. Alacaklılar için senet tahsilatı süreci başlamış olur.
Ödenmeyen senet tahsili, yasal uygulamalar ve belli süreçler dahilinde yapılmaktadır. Bu makalemizde ödenmeyen senetlerin tahsili nasıl yapılır sorusunun yanıtını ele aldık. İzlenmesi gereken süreçleri sizleri açıklayacağız.
Senet Nedir?
İçerik Tablosu
Ödenmeyen senetlerin tahsili hususuna geçmeden evvel senet nedir açıklayalım. Senet, iki taraf arasında imzalanan ve borçluluk halini belgeleyen bir evraktır. Bu resmi evrak, alacaklı ve borçlu olarak isimlendirilen iki taraf arasında imzalanır. Borçlu tarafın belli bir tarihe dek belirli bir miktar parayı ödeyeceğini taahhüt ettiği yazılı bir anlaşma olarak bilinir. Senetler, hukuki açıdan geçerliliği bulunan kıymetli evraklardan biridir. Genel olarak alacaklılık hakkını sembolize etmektedir. Senetlerin düzenlenmesi ve kullanılması, belli şekil ve koşullara bağlı olmaktadır. Bunlar yerine getirilmediği zaman senet geçersiz olmaktadır.
Senedin Geçerlilik Şartları Nelerdir?
Senetlerin geçerli olabilmesi adına Türk Ticaret Kanunu’nda açıklanan bazı zorunlu koşulları karşılaması lazımdır. Bunlar:
- Düzenleme tarihi: Senette düzenleme tarihi yazmalıdır.
- Düzenleyenin imzası: Senedi düzenleyen bireyin imzası senette olmalıdır.
- Lehtarın adı ve soy adı: Senette lehine ödeme gerçekleştirecek bireyin ismi ve soy ismi olmalıdır. Tüzel kişi lehtar durumundaysa ticaret unvanı da yine senette belirtilmelidir.
- Kayıtsız şartsız ödeme vaadi: İlgili senet, koşulsuz ve kayıtsız bir bedelin ödenmesi vaadini içermesi gerekmektedir.
- Bono ya da emre yazılı senet ibaresi: Senet metninde bono ya da emre yazılı senet ifadelerinin birinin bulunması gerekmektedir.
Senette Olması Gereken Zorunlu Unsurlar Nelerdir?
Senette olması gerekenler de muhakkak bilinmelidir. Senette bulunması gereken zorunlu unsurlar, senedin geçerli kılınması için olmazsa olmazdır. Bundan dolayı şu ayrıntılara dikkat edilmesi yararlı olacaktır:
- Bonoyu düzenleyen kişinin imzası: Senedin geçerli kabul edilmesi adına düzenleyenin imzası zorunlu olmaktadır.
- Bononun düzenlenme tarihi: Senedin düzenlendiği tarih açık bir şekilde belirtilmelidir.
- Lehtar: Senette lehtarın kim olduğu açık bir biçimde belirlenmelidir. Gerçek şahıs ise ismi ve soy ismi, tüzel kişi ise ticaret unvanı yazılmalıdır.
- Belli bir tutarın kayıt ve koşul aranmaksızın ödeme vaadi: Bono metninde koşullu bir ödeme vaadi olmaması gerekmektedir. İlgili bedel net bir biçimde sayı ile yazılmalıdır.
- Bono ya da emre yazılı senet sözcüğü: Senet metninde muhakkak bono ya da emre yazılı senet ibaresinin bulunması gerekmektedir.
Senet Borcu Nasıl Ödenir?
Ödenmeyen senetlerin tahsili kadar senet borcu nasıl ödenir sorusunun yanıtı da sıklıkla araştırılmaktadır. Senet borcu, borçlu şahsın alacaklı şahsa belli bir tarihte ödeme yapmayı taahhüt etmiş olduğu finansal bir belge olarak bilinmektedir. Ödeme tarihi geldiği zaman borçlu, senette açıklanan tutarı alacaklı şahsa ödemelidir. Eğer ki borçlu, vadesi dolan senedi ödemez ise alacaklı kişi ödenmeyen senet tahsilatı için yasal yöntemlerle senet tahsilatı yapmaktadır. Bu durum, banka aracılığı ile protesto çekme, icra takibi başlatmak ya da direkt olarak borçluya ihtar çekmek biçiminde olmaktadır. Ödeme, genel olarak nakit, banka havalesi ya da çekle gerçekleştirilmektedir.
Ödenmeyen Senetlerin Tahsili
Ödenmeyen senet tahsilatı için çeşitli yollar bulunmaktadır. İlk önce alacaklı şahıs, ödenmeyen senet tahsili için borçlu ile ilgili icra takibi başlatabilir. Senet tahsilatı için senedin vadesi gelmiş olmasına karşı ödenmediği zaman alacaklı senedin aslı ile beraber icra dairesine başvuru yapabilir. İkinci olarak alacaklı kişi, banka aracılığı ile protesto çekme işlemi başlatabilir. Bu gelişme karşısında borçlu, bankanın kara listesine girmiş olur ve ticari işlemleri zorlaşmaya başlar. Ödenmeyen senetlerin tahsili için üçüncü seçenek ise alacaklı kişinin borçluya ihtar çekmesi durumudur. Bu, alacaklı kişinin iyi niyet göstererek borçlu kişiye ödeme yapması için ek süre vermiş olduğu bir teknik olarak bilinir. Eğer ki borçlu şahıs bu süre dahilinde de ödeme gerçekleştirmez ise icra takibi ve haciz yolu ile sendin tahsilatı yapılmaktadır.
Ödenmeyen Senet İçin Protesto Çekilmesi Nedir?
Ödenmeyen senetlerin tahsili için protesto çekilebilmektedir. Alacaklı şahsın borçlunun ödeme yapmadığını resmi biçimde belgelemek için gerçekleştirdiği eyleme protesto çekilmesi denir. Protesto, senedin vade zamanından sonraki iki iş günü içinde noter vasıtası ile çekilmektedir. Ödememe protestosu çekilmez ise alacaklı bu hakkını kaybeder. Dolayısıyla protesto çekilmesi önemli bir uygulamadır ve genel olarak bir avukat vasıtası ile yapılması tavsiye edilmektedir.
Ödenmeyen Senet Nasıl İcraya Verilir?
Ödenmeye senedin icraya verilmesi konusu da detaylıca bilinmelidir. Ödenmeyen senet tahsili için alacaklı şahsın, senedin aslını borçlunun ikametgahının olduğu icra dairesine sunması ve kambiyo senetlerine özgü takip yolu ile icra takibini başlatması önemlidir. İcra dairesi, alacaklı şahsın başvurusu üzerine borçlu şahsa bir ödeme emri göndermektedir. Borçlu şahıs, ödeme emrini aldıktan sonra ilgili borcu on gün içinde ödemek ile yükümlü olmaktadır. Borçlu kişi bu süre zarfında ödeme gerçekleştirmezse, alacaklı kişi haciz işlemlerini başlatabilir ve borçlunun mal varlığı üzerinden alacağının tahsili yapabilir.
Ödenmeyen Senet Takibi Yetkili İcra Dairesi
Birçok kişinin merak ettikleri noktalardan biri de ödenmeyen senet takibi için yetkili icra dairesinin nasıl belirlendiğidir. Ödenmeyen senetlerin tahsilatı için başlatılan icra takip işlemlerinde yetkili icra dairesinin belirlenmesi şunlarla alakalı olmaktadır:
- Senette açıklanan yetkili icra dairesi: Senette yetkili icra dairesi var ise icra takibi için o yerdeki icra dairesi yetkili olmaktadır.
- Genel yetki kuralı: Senette yetkiye dair bir husus bulunmuyor ise borçlu şahsın yerleşim yerindeki icra dairesinde icra takibi başlamaktadır. Birden çok borçlu var ise herhangi bir borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesi yetkili olmaktadır.
- Ödeme yeri: Senet borçları, senet üzerinde yazılı ödeme yerinde ifa edilebileceği için o yerdeki icra dairesi de icra takibi için yetkili olmaktadır. Ödeme yeri belirtilmedi ise düzenleme yeri ödeme yeri şeklinde kabul görmektedir. Senedin düzenlendiği yerdeki icra dairesi böylece yetkili olmaktadır. Düzenlenen yer belirtilmedi ise düzenleyenin isminin yanında yazılı bulunan yerdeki icra dairesi yetkili kabul edilmektedir.
Ödenmeyen Senette İhtiyati Haciz Kararı
Ödenmeyen senet tahsili için başlatılan takip işlemlerinde alınan ihtiyati haciz kararı, alacaklı şahsın, borçlu kişinin mal kaçırmasını engellemek maksadı ile yetkili mahkemeden alabileceği geçici bir tedbir olarak bilinmektedir. Senedin vadesi gelip ödenmemesi halinde, ilgili mahkeme, belirli bir teminat karşılığında ihtiyati haciz kararı çıkarabilir. Bu karar ise takip kesinleşene dek geçici şekilde borçlunun mal varlığı değerlerinin haczedilmesine imkan tanımaktadır.
İhtiyatlı haciz, alacaklı şahsın muaccel olan para alacağının zamanında ödenmesini güvenceye almak amacı ile kullanılmaktadır. Dava açılmadan ya da takip başlatılmadan önce de yapılmaktadır. Alacaklı şahıs, borcun zamanında ödenmemesinden endişe duyuyor ise mahkemeden borçlunun mallarına geçici olarak el konulmasını talep etmektedir.
Senet Takiplerinde İcra Takibine İtiraz Nasıl Yapılır?
Pek çok kişinin araştırdığı konulardan biri de budur. Peki senet takiplerinde icra takibine itiraz nasıl yapılır? Ödenmeyen senetlerin tahsili için gerçekleştirilen icra takibine itiraz, borçlunun ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren beş gün içinde yapılmaktadır. İtiraz, takibi gerçekleştiren icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesine dilekçe ile yapılmaktadır. İtirazda, borçlunun imzaya ya da borca itiraz hakkını kullanması söz konusu olmaktadır. Bu itiraz satış haricindeki diğer takip işlemlerini durdurmamaktadır.
Ödenmeyen Senet Tahsili Takibinde İmzaya İtiraz Durumu
Çoğu insan, ödenmeyen senet tahsili takibinde imzaya itiraz durumu sorgulaması yapar. Ödenmeyen senet tahsilatı için başlatılan takipte senet altındaki imzanın kendisine ait olmadığını savunan borçlu şahıs, imzaya itirazını ödeme emrinin tebliğinden itibaren beş gün içinde bir dilekçe yolu ile icra mahkemesine yapabilmektedir. Bu gelişme karşısında icra mahkemesi, imzaya itiraz incelemesini yerine getirir.
İmzaya İtirazda İcra İnkar Tazminatı ve Para Cezası
İmzaya itiraz durumunda çeşitli detaylar ortaya çıkmaktadır. İcra mahkemesi imzanın borçluya ait olduğuna karar verirse, borçlunun itirazı ret edilir. Takibe kalındığı yerden devam edilmektedir ve bu gelişme karşısında borçlu şahıs, alacağın yüzde yirmisinden düşük olmayan icra inkar tazminatına ve yüzde on oranında da para cezasına mahkum edilmektedir. Borçlu menfi tespit ve istirdat davası açar ise tazminatın ve para cezasının tahsili dava sonuna dek ertelenmektedir.
İcra mahkemesi imzanın borçluya ait olmadığını belirtir ise takip durmaktadır. Alacaklının senedi takibe koymakta kötü niyeti ya da ağır kusuru tespit edilir ise alacağın yüzde yirmisinden az olmayan kötü niyet icra tazminatına ve yüzde on oranında para cezasına mahkum edilmektedir. Alacaklı ilgili karara karşı genel mahkemede dava açar ise dava sonuna dek tazminat ve para cezası da ertelenmiş olacaktır.
Senet Takiplerinde İcra Takibine İtiraz Süresi Nedir?
Senet tahsilatı için gerçekleştirilen senet takiplerinde borçlu şahıs, borçlu olmadığına veya senet altındaki imzanın kendisine ait olmadığına dair itirazını ödeme emrinin tebliğ edilmesinden itibaren beş içinde bir dilekçe ile icra mahkemesine yapabilmektedir.
Senet Takibi Kesinleşme Süresi Nedir?
Ödenmeyen senet tahsilatı için gerçekleştirilen icra takibinin kesinleşme süresi, senedin ödeme zamanından itibaren başlayan icra takibi işlemlerine ve olası hukuki süreçlere bağlı biçimde değişmektedir. Genel olarak senedin ödenmediği hallerde, alacaklı şahıs tarafından icra dairesine başvuru gerçekleştirilmektedir ve borçlu şahsa ödeme emri iletilmektedir. Borçlu şahıs, ödeme emrine itiraz etmez ise ya da bu itirazı ret edilir ise takip kesinleşmektedir. Ardından haciz işlemleri başlamaktadır. Fakat bu süreçlerde meydana gelebilecek gecikmeler, itirazlar ve hukuki uygulamalar sebebi ile tahsilatın tamamlanma süresi de uzayabilmektedir. Bundan dolayı senet tahsilat sürecinin ne kadar süreceğine dair kesin bir zaman vermek esasen zordur.
İcraya Verilen Senet Ödenmezse Ne Olur?
Vatandaşlarında merak ettikleri konulardan biri de şüphesiz ki budur. Peki icraya verilen senet ödenmezse ne olur? İcraya verilen senet ödenmediği taktirde, alacaklı tarafından borçlu adına haciz işlemleri başlatılabilmektedir. İlk olarak, borçluya ödeme emri gönderilmektedir. Belirli bir zaman kendisine tanınmaktadır. Eğer ki bu zaman içinde ödeme gerçekleşmez ise alacaklı haciz işlemlerini başlatabilmektedir.
Ödenmeyen Senet Tahsili Süresi ve Zamanaşımı
Ödenmeyen senet tahsili zamanaşımı merak konusudur. Ödenmeyen senetlerin tahsilatı için senedin zamanı gelmiş ancak ödenmemiş ise hamilin asıl borçluya karşı ileri sürebileceği talepler açısından zamanaşımı süresi üç sene kadar olmaktadır. Bu süre zarfında icra takibi başlamadı ise senetle alakalı alacak hakkı da doğal olarak zamanaşımına uğramaktadır. Alacaklı şahıs, borçludan senedin tutarını kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile talep edememektedir.