Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu Nedir?

Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu Nedir? Kişilerin kişisel ve özel hayatının korunmasına yönelik yasal düzenlemelerdir. Bu suç, kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal etmek, yaymak veya yayınlamak suretiyle özel hayatın gizliliğini ihlal etmek anlamına gelir. Bu suç, kişisel verilerin toplanması, kullanılması, paylaşılması veya yayınlanması gibi eylemlerin yapılması halinde ortaya çıkabilir. Türkiye’deki bu suçlar, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında yasal olarak cezalandırılır.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 134. maddesi, açıklanmayan gizli yazı, fikir ve belgelerin gizliliğine ve özel hayata saygı gerektiğini belirten bir madde olup, özel hayatın gizliliğini ihlal etmek suçunu düzenler. Bu madde kapsamında, kimsenin açıklanmayan gizli yazı, fikir ve belgelerini açıklamak, yaymak veya yayınlamak hakkı yoktur. Bu suç, gizli yazıların, fikirlerin ve belgelerin toplandığı, kullanıldığı veya paylaşıldığı durumlarda ortaya çıkabilir. 5237 sayılı TCK’nın 134. maddesi kapsamında yapılan ihlaller, yargı tarafından cezalandırılabilir.

Özel hayatın gizliliğini ihlal^[48]

Madde 134- (1) Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.⁽⁴⁸⁾

(2) (Değişik: 2/7/2012-6352/81 Md.) Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçları:

 

• Kişisel verilerin toplanması, kullanılması veya paylaşılması.
• Kişisel görüntülerin yayınlanması veya paylaşılması.
• Kişisel yazışmaların veya diğer gizli yazıların açıklanması veya yayınlanması.
• Kişisel bilgilerin veya görüntülerin açıklanması veya yayınlanması.
• Kişisel ilişkilerin veya hayatının gizliliğinin ihlali.

 

Bu suçlar, Türkiye’deki yasal düzenlemeler olan 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) gibi yasalar kapsamında yasal olarak cezalandırılır.

Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu Şartları

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun işlenmesi için aşağıdaki şartların bulunması gerekir:

1. Kişinin özel hayatının gizliliğinin ihlal edilmesi.
2. İhlal edilen özel hayatın, yasal olarak korunması gerektiği.
3. İhlal edilen özel hayatın, yasal olmayan yollarla toplanması, kullanılması veya yayınlanması.
4. İhlal edilen özel hayatın, yasal olarak korunması gerektiği kişinin rızasının alınmamış olması.

 

Bu şartların bulunması durumunda, kişinin özel hayatının gizliliğini ihlal etmek suçu işlenmiş sayılır ve cezalandırılması gerekir. Türkiye’deki yasal düzenlemeler olan 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) gibi yasalar kapsamında yasal olarak cezalandırılır.

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu, bir kişinin özel hayatının gizliliğini ihlal ederek, kişisel verilerini ya da özel hayatının gizli kalmasını isteyen bir kişiyi rahatsız etmeye veya incitmeye yönelik yapılan suçtur. Bu suçun yapılması, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) tarafından düzenlenir ve yapılan eylem, 134. maddede tanımlanmıştır. Örnek olarak, bir kişinin evinde yapılan gizli bir kayıttı yayınlamak, kişinin özel hayatını gizliliğini ihlal suçu olarak değerlendirilir ve cezalandırılması gerekir.

Suçlar, genel kastla işlenen veya belirli bir kişi veya gruba yönelik olarak işlenen eylemler olarak iki şekilde kategorize edilir. Genel kast suçları, toplumun herhangi bir bireyini hedef almayan ve belirli bir kişi veya gruba yönelik olmayan suçlar olarak tanımlanır. Örnek olarak, trafik kuralı ihlali, herhangi bir kişiyi hedef almayan bir suç olarak değerlendirilir. Bununla birlikte, belirli bir kişi veya gruba yönelik olarak işlenen suçlar ise, suçun hedefinin belirli bir kişi veya grubu rahatsız etmek olduğu düşüncesine dayanır. Örnek olarak, bir kişiye yönelik şiddet, belirli bir kişiyi hedef alan bir suç olarak değerlendirilir.

 

Ünlü Kişiler ve Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu

Ünlü kişilerin özel hayatının gizliliği, diğer kişiler gibi korunması gereken bir haktır. Ancak, ünlü kişilerin özel hayatlarının daha fazla ilgi odağı olduğu için, bu hak kolayca ihlal edilebilir. Medya veya başkaları tarafından özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 134. maddesi gereği suç olarak değerlendirilir. Bu madde, özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi durumunda, suçluyu hapis cezasına veya adli para cezasına tabi tutabilecek hükümler içermektedir. Ünlü kişiler de diğer vatandaşlar gibi, özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi durumunda haklarını savunma hakkına sahiptir ve suçluyu cezalandırma hakkına sahiptir.

Örnek olarak, ünlü bir kişinin telefon görüşmelerinin dinlenmesi veya özel fotoğraflarının yayınlanması özel hayatın gizliliğinin ihlal suçu olarak değerlendirilir. Aynı şekilde, ünlü bir kişinin evinde yapılan özel bir toplantı veya partinin detaylarının paylaşılması da özel hayatın gizliliğinin ihlal suçu olarak kabul edilir. Bu tür ihlaller, ünlü kişilerin rahatsız olmasına veya rahatsız olmamasına rağmen, yasal olarak korunması gereken bir haktır ve suç olarak değerlendirilir.

 

Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçunun Nitelikli Hali

(TCK md. 134/2)

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun nitelikli hali, bu suçun daha ciddi ve daha ağır koşullarda işlenmesi durumunda ortaya çıkar. Nitelikli hal, özel hayatın gizliliğini ihlal eden kişinin, suçu bilinçli olarak işlemiş olması, suçun ciddiyeti veya kamuoyunda yaygın bir ilgi uyandırması gibi nedenlerle belirlenir. Nitelikli hal, daha ağır cezai yaptırımları gerektirir ve genellikle daha uzun süreli hapis cezası veya para cezası şeklinde uygulanır.

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun nitelikli haline örnek olarak;

• Kişinin intihar etmesine sebep olan veya kişinin hayatını tehlikeye sokan,
• Kişinin ailesi, iş hayatı veya sosyal hayatı üzerinde olumsuz etkilere neden olan,
• Kişinin rahatsız edilmesine sebep olan,
• Kişinin ifşa edilen bilgilerinin yanlış kullanılması sonucu zararının artmasına neden olan,
• İntihar etme girişiminde bulunan veya intihar eden bir kişinin özel hayatının gizli bilgilerinin yayınlanması gibi durumlar sayılabilir.

Bu örnekler, özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun nitelikli halinin ne şekilde vücut bulabileceğini gösterir.

 

İnternetten veya Sosyal Medya Yoluyla (Bilişim) Özel Hayatın Gizliliğini İhlal

İnternet veya sosyal medya yoluyla özel hayatın gizliliğini ihlal etmek, kişinin özel fotoğraf veya video gibi malzemeleri yayınlamak, paylaşmak veya yayımlamak suretiyle yapılan bir suçtur. Bunlar da nitelikli hal olarak değerlendirilebilir ve daha ağır cezalarla cezalandırılabilir.

Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur. (TCK m.134/2)

 

Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçunun Cezası

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun cezası, 5237 sayılı TCK’nın 134. maddesi gereğince hapis cezası ile cezalandırılabilir. Nitelikli halinde ise hapis cezasının 2 yıla kadar artması gerekmektedir. Bunun yanı sıra, ceza dışındaki yaptırımlar da uygulanabilir, örneğin para cezası, iş yeri veya evden uzaklaştırma gibi.

 

Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçunda Cezayı Attıran Nedenler

Ceza miktarını belirleyen nedenler arasında suçun ciddiyeti, sanığın önceki suç geçmişi, sanığın maddi durumu, sanığın tavır ve tutumu, suçun amacı, suçun etkileri ve toplumda yarattığı tepkinin şiddeti gibi faktörler yer alır.

• Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle,
• Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,

Bunların işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. (TCK m.137)

Türk Ceza Kanunu (TCK) madde 137, özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği suçların cezalarını belirler. Bu madde, yapılan yayımla (basın, görsel veya işitsel medya, internet veya benzeri yollarla) kamuya duyurma yoluyla özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği durumlarda bir yıldan beş yıla kadar hapis cezasını öngörür.

 

Cezanın Ertelenmesi, Adli Para Cezasına Çevrilmesi veya HAGB

TCK m.140’a göre, hakim, cezanın ertelemesi, adli para cezasına çevrilmesi veya yapılan yargılamanın sonunda hükmün tamamlanması halinde hak arama belgesi (HAGB) verilmesi gibi özel durumları göz önünde bulundurarak cezanın uygulanmasını kararlaştırabilir.

• Cezanın ertelemesi, TCK m.137’nin 4. fıkrasına göre, suçun özel hayatın gizliliğini ihlal ettiği kişinin onayının alınması halinde ceza erteleme kararı verilebilir. Cezanın erteleme kararı verilmesi, kişinin suçun işlenmesi sonrasında tövbe etmesi, mağdurun zararının giderilmesi gibi nedenler de dikkate alınabilir. Mahkumun belirli bir süre içinde belirli bir şartı yerine getirmesi halinde cezanın verilmemesi anlamına gelir. Bu şartlar genellikle suçun tekrarlanmaması, başka suçlar işlememesi, halka açık bir yerde bulunmaması gibi şartlar olabilir. Ertelenme süresi yargı tarafından belirlenir ve genellikle 1 yıldan 3 yıla kadar uzayabilir.
• Adli para cezası, bir suçun işlenmesi halinde uygulanabilecek bir cezadır. Bu ceza, para cinsinden bir miktar ödenmesi şeklinde uygulanır ve suçun işlenmesine neden olan kişinin mali durumunu ve suçun ciddiyetini dikkate alınarak belirlenir. Adli para cezası, hapis cezasının yerine kullanılabilir veya hapis cezası ile birlikte uygulanabilir.
• Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB), suçun yapılmasından sonra belirli bir süre boyunca suçluya bir daha aynı suçu işlemeyeceği taahhüdü verildiği durumlarda uygulanabilen bir ceza hukuki karardır. Eğer suçlu taahhüdünü yerine getirirse, ceza hükmü gerçekleşmez ve hüküm yerine geçmez. Ancak eğer suçlu taahhüdünü yerine getirmezse, ceza hükmü yerine geçer ve suçlu cezalandırılır.