Kelime anlamı ile Propaganda, belirli bir toplumda çok sayıda insanın düşüncesini etkilemek ve davranışlarını yönlendirmek amacı taşıyan, sistematik ve belirli bir program dahilinde olan mesajlar bütünüdür. Bu kapsamda verilen mesajların ifade özgürlüğü çerçevesinde olmaması ve toplumu, isyana, saldırıya, kargaşaya yönlendirmesi veya belirli bir suç örgütüne sempatiyi arttırması amacını gaye edinmesi, propaganda suçunu oluşturur. Sizler için kaleme aldığımız bu makalemizde Ceza Hukuku kapsamında, Terör Örgütü Propagandası Suçu ile propagandaya ilişkin kanuni düzenlemelerimiz hakkında bilgi vereceğiz.
Örgüt Propagandası Suçu
İçerik Tablosu
Toplumda ifade özgürlüğü sınırlarını aşan eylem ve davranışlar propaganda suçunu oluşturmaktadır. Ancak ifade özgürlüğü kapsamında olan eleştiriler suç teşkil etmez. Türk ceza hukuku alanında, Örgüt Propagandası Suçu, çeşitli kanuni düzenlemelerle hukuki tanımını ve belirliliğini kazanmıştır. Söz konusu propaganda suçuna vücut veren kanuni düzenlemeler sırasıyla şöyledir.
- 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu
- 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu
- 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu‘dur.
Propaganda; belli bir görüşün, ideolojinin toplum içinde yayılmasını, fikir ve kanaatlerinin kökleşmesini sağlamak için, bu amacın gerçekleşmesine yönelik olarak her türlü maddi ve manevi araca başvurarak telkin, teşvik ve etkide bulunmak olarak tanımlamak mümkündür.
Propaganda yapma fiilinden örgütün övülmesi, kişilerde örgüte sempati duyulmasını sağlayacak hareketler gerçekleştirilmesi, örgütün faaliyetlerine yakınlık sağlayacak duyguların yaratılması, örgüte karşı duyulan düşmanlığın ortadan kaldırılması sonucunu doğuran hareketlerin yapılması, örgütü iyi gösteren biçimde tanıtmak gibi faaliyetler anlaşılabilir.
Terörle Mücadele Kanunu Kapsamında Örgüt Propagandası Suçu
3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanununun 7. maddesindeki Terör Örgütleri, başlıklı kanuni düzenlemeye göre;
Terör örgütünün; cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek veya övecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek şekilde propagandasını yapan kişi, Terörle Mücadele Kanunu Kapsamında Örgüt Propagandası Suçunu işlemiş olur.
Terör Örgütü Propagandası Yapma Suçunun Cezası
Kişinin cezalandırılması için, kanuni düzenlemedeki maddi ve manevi unsurlarının oluşması durumunda ve kişinin bilerek ve isteyerek terör örgütü propagandası yaptığının tespit edilmesi halinde bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası alır. Terör Örgütü Propagandası Yapma Suçunun Cezası, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıdır.
Terör Örgütünün Propagandasını Yapma Suçunun Nitelikli Ağırlaştırılmış Sebepleri
- Örgüt propagandasının basın ve yayın yolu ile işlenmesi;
- Terör örgütünün propagandasına dönüştürülen toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde, kimliklerini gizlemek amacıyla yüzünü tamamen veya kısmen kapatmak;
- Bu suçu işleyenlerin cebir ve şiddete başvurmaları ya da her türlü silah, molotof ve benzeri patlayıcı, yakıcı ya da yaralayıcı maddeler bulundurmaları veya kullanmaları;
- Terör örgütü propagandası suçunun, dernek, vakıf, siyasî parti, işçi ve meslek kuruluşlarına veya bunların yan kuruluşlarına ait bina, lokal, büro veya eklentilerinde veya öğretim kurumlarında veya öğrenci yurtlarında veya bunların eklentilerinde işlenmesi; Terör Örgütünün Propagandasını Yapma Suçunun Nitelikli Ağırlaştırılmış Sebepleridir.
Terör Örgütü Propagandası Suçunda HAGB, Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması
Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığınca yapılan yargılama neticesinde örgüt propagandası yapma suçundan yargılanan sanık hakkında verilen hapis cezasının iki yıl ve altında olduğu hallerde, sanık hakkında hagb kararı verilebilir. Terör Örgütü Propagandası Suçunda HAGB, Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması kararı verilmesi halinde, belirli bir denetim süresi sonunda dava düşer ve hiç bir sonuç doğurmaz.
Örgüt Propagandası Suçunun Adli Para Cezasına Çevrilmesi
5271 Sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu uyarınca, bir yıl veya altında kısa süreli hapis cezası alan sanıklar hakkında verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilir. Terör Örgütü Propagandası Yapma Suçunu işleyen şahıslar hakkında verilen hapis cezasının bir yıl ve daha az olması durumunda hapis cezaları adli para cezasına çevrilebilir.
Terör Örgütü Propagandası Suçunda Alınan Cezanın Ertelenmesi
Mahkeme tarafından yapılan yargılama sonrasında verilen hapis cezası, iki yıl veya daha az süreli ise sanık hakkında cezanın ertelenmesi kararı verilebilir. Bu kapsamda Terör Örgütü Propagandası Suçunda Alınan Cezanın Ertelenmesi, alınan hapis cezasının iki yıl ve altında olması durumunda cezanın ertelenmesine karar verilebilir.
Terör Örgütü Propagandası Suçunun İnfazı
5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun uyarınca, Terör Örgütü Propagandası Suçunun İnfazı 3/4 infaz oranı uygulanarak şahıs koşullu salıverilecektir.
Örgüt propagandasını yapmak suçundan hükümlü olan kişiler, koşullu salıverilmelerine 1 yıl kala açık cezaevine çıkabilirler.
Örgüt Propagandası Suçunda Zamanaşımı Süreleri
Terör örgütünün propagandasını yapma suçu, takibi şikayete bağlı olmayan suçlardandır. Ağır ceza mahkemesinde görülmekte olan davalar kamu davası mahiyetindedir. Terör Örgütü Propagandası Suçunda Dava Zamanaşımı sekiz yıldır. Bu suçun nitelikli halde işlenmesi halinde dava zamanaşımı onbeş yıldır. Zamanaşımı, suçun işlendiği tarih itibariyle işlemeye başlar.
Sosyal Medyada Terör Örgütü Propagandası Yapma Suçu
Terör örgütünün propagandasını yapmak suçundan yargılanan sanığın, propaganda fiilini sosyal medya aracılığıyla gerçekleştirmesi bu suç kapsamındaki düzenlemelerde nitelikli ve ağırlaştırılmış sebepler olarak değerlendirilmektedir. Sanığın, facebook, instagram, twitter, whatsapp vb. sosyal medya veya kitlesel ve kişisel iletişim araçları ile terör örgütü propagandasını yapması halinde, kişiye verilecek ceza 1/2 oranında arttırılır. Ancak sosyal medya paylaşımlarının, facebook paylaşımlarının kişiye özel olması, herkese açık olmaması durumunda ilgili kanun hükmü uygulanmayacak ve cezada artırım yapılamayacaktır.
Terör Örgütü Propagandası Olarak Sayılmayan Haller
İlgili kanuni düzenlemenin devamında, şüpheli tarafından yapılan eylem ve fiillerden hangisinin, Terör Örgütü Propagandası Olarak Sayılmayan Haller olduğu tespit edilmiştir. Buna göre; haber verme sınırlarını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları propaganda olarak nitelendirilmez.
Propagandanın örgütün cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini ya meşru gösterecek veya övecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek şekilde yapılması gerekir. Bu durumda her türlü propaganda fiili bu suçun oluşması için yeterli olmayacak ancak maddede sayılan alternatif niteliklere sahip olan propaganda fiilleri suç teşkil edecektir. Propagandanın bu niteliklere sahip olup olmadığı ise her somut olayda hakim tarafından değerlendirilecek bir husustur.
Hangi Fiil ve Davranışlar Terör Örgütünün Propagandasını Yapma Suçunu Oluşturur
Toplantı ve gösteri yürüyüşü sırasında gerçekleşmese dahi, terör örgütünün üyesi veya destekçisi olduğunu belli edecek şekilde;
- Örgüte ait amblem, resim veya işaretlerin asılması ya da taşınması,
- Slogan atılması,
- Ses cihazları ile yayın yapılması,
- Terör örgütüne ait amblem, resim veya işaretlerin üzerinde bulunduğu üniformanın giyilmesi, Terör Örgütünün Propagandasını Yapma Suçunu Oluşturur.
Bu suç ancak kastla işlenebilen bir suçtur; taksirle işlenemez. Özellikle maddenin son halinden sonra bu suçun olası kastla işlenemeyeceğini hatta doğrudan kastla işlenebileceğini belirtmek gerekir. Zira failin propaganda yapmaktaki amacı örgütün iyi gösterilmesine, destek görmesine, örgütün toplum nezdinde benimsetilmesine yönelik olmalıdır.
Örgütün propagandasının belirli bir şekilde yapılması şart değildir. Yazılı, sözlü fiillerle olabileceği gibi, gösteri, protesto vb. yollarla yapılması da mümkündür.
Terör Örgütü Propagandası Davasında Avukat
Terör örgütü propagandası davasında yargılanan sanıkların, avukat vasıtasıyla temsil edilmesinde fayda vardır. Çünkü, ceza hukuku kapsamında çok geniş bir kanuni düzenlemeler içeren bu suç türü kendi içinde, TMK, TCK ve TGK, barındırmaktadır. Bu suç dahilinde yargılanan şüphelilerini ve sanıkların, tüm bu kanuni düzenlemeleri takip edip, esasa ve usule ilişkin bir savunma yolu izlemesi mümkün olamayacaktır. Terör örgütü propagandası suçuna ilişkin ceza davalarında görev alan avukat, tüm bu süreci vekil ve müdafi sıfatıyla, sanık adına takip edecektir.
Örgüt Propagandasında Ağır Ceza Avukatı
Ağır Ceza Mahkemesinde görülmekte olan örgüt propagandası davalarında; ağır ceza avukatı, sanık lehine olan tüm durumları, yasal düzenlemeleri ve hukuki dayanakları tespit edebilecektir. Kanuni düzenlemelerin yanı sıra, terör örgütü propagandası suçuna ilişkin davalarda bölge adliye mahkemeleri ve yargıtay ceza daireleri sürekli farklı kararlar verebilmekte, içtihadi ve emsal nitelikte kararlar oluşturabilmektedir. Bu durumda terör örgütü propagandası suçu avukatı, güncel ve emsal kararlar ışığında sanık müdafiliği yaparak davanın takibini yapacaktır.
Türk Ceza Kanunu Kapsamında Suç Örgütü Propagandası
3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunundaki düzenlemelerin haricinde, TCK’daki örgüt propagandası suçu, adi suç örgütlerine ilişkin bir düzenlemedir. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun, Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma başlıklı 220. maddesinin 8. fıkrasına göre; Cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek veya övecek yöntemlere başvurmayı teşvik edecek şekilde propagandasını yapan kişi, örgüt propagandası yapma suçunu işlemiş olur.
Adi Suç Örgütünün Propagandasını Yapma Suçunun Cezası
Adi suç örgütüne ilişkin propaganda suçunu gerçekleştiren şüpheli, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu suçun basın ve yayın yolu ile işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu Kapsamında Kanuna Aykırı Propaganda Vasıtaları ve Suç İşlemeye Teşvik
2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununun 31. maddesindeki düzenlemeler göre;
Propaganda vasıtalarını hazırlayanlar, yazdıranlar, bastıranlar, propaganda maksadıyla kullananlar veya sair surette yasak ve şartlara uymayanlar altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu propaganda vasıtalarında halkı suç işlemeye teşvik ve tahrik eder mahiyette yazı veya resim veya işaret bulunursa veya bu maksatla başka araçlar kullanılmış olursa, fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde failleri bir yıl altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Daha Detaylı Bilgi Almak İçin Bizimle İletişime Geçebilirsiniz.
